De schepping was vrouwenwerk

Recensie van Bernard Silvestris, De kosmos geschreven. Een twaalfde-eeuws scheppingsverhaal. Uit het Latijn vertaald door Piet Gerbrandy. Damon, 159 blz.

Drie sterren


Bernard Silvestris, De kosmos geschrevenDe schrijvers

Veel is er niet bekend over Bernard Silvestris, behalve dan dat hij ergens in de twaalfde eeuw leefde en mogelijk als kanunnik aan de kathedraalschool in het Franse Tours werkte. Ook heeft hij zijn ‘Cosmographia’ rond 1147 voorgedragen aan paus Eugenius III, die er geen bezwaar tegen schijnt te hebben gehad.

Zijn vertaler en inleider, Piet Gerbrandy (1958), is naast classicus aan de Universiteit van Amsterdam ook poëziecriticus, (gelauwerd) dichter en vertaler van Boëthius’ Troost in filosofie’. Mede-inleidster Guusje van der Meij is docente Grieks en student-assistent aan de Universiteit Leiden. Lees verder

Atheïst Primo Levi over God

Recensie van JOYCE RONDAIJ, PRIMO LEVI NA GOD. VERHALEN VAN EEN NIEUWE BIJBEL. Verbum, 256 blz.

Vier sterren


De schrijver

Joyce Rondaij (1990) is theoloog en promoveerde eind vorig jaar aan de Protestantse Theologische Universiteit op de theologische en filosofische dimensies in het werk van Primo Levi (1919-1987), de Joods-Italiaanse schrijver en scheikundige die Auschwitz overleefde. Haar Engelstalige proefschrift heeft ze nu vertaald en bewerkt voor een Nederlands publiek.

De thematiek

Primo Levi’s ‘Is dit een mens’ (1947) en ‘Het respijt’ (1963) zijn nog altijd twee van de indrukwekkendste verhalen uit de vorige eeuw, over hoe in de kampen het besef van menselijkheid verloren ging en vervolgens Levi’s maandenlange, ommelandse reis terug naar Turijn, nadat de Russen Auschwitz bevrijd hadden. Lees verder

Wetenschapper en toch gelovig

Recensie van CEES DEKKER (RED.), ALLE VERSTAND TE BOVEN. 22 WETENSCHAPPERS OVER HUN LEVEN, WERK EN GOD. Ark Media, 326 blz.

Drie sterren


De schrijvers

Cees Dekker (1959) doet als hoogleraar aan de Technische Universiteit in Delft internationaal geprezen onderzoek op het grensgebied van nanotechnologie, biologie en natuurkunde en is daarnaast aanbiddingsleider bij een evangeliegemeente. Hij schreef mee aan de roman ‘Oer’ (2020), een speelse mix van het bijbelse scheppingsverhaal, de orthodox-protestante heilsleer en de evolutietheorie.

Ook de andere eenentwintig auteurs in deze bundel combineren een succesvolle universitaire loopbaan als alfa (zoals taalkundige, historicus), keiharde bèta (natuur- en wiskundige, chemicus, bioloog) of gamma (jurist, antropoloog) met een actief christelijk leven, in bijvoorbeeld een pinkstergemeente of de gereformeerde, katholieke of Russisch-orthodoxe kerk. Lees verder

Oerknal daverend startschot van de heilsgeschiedenis?

Recensie van Corien Oranje, Cees Dekker en Gijsbert van den Brink, Oer. Het grote verhaal van nul tot nu. Ark Media, 160 blz.

Vijf sterren


Kaft OerDe schrijvers

‘Oer’ heeft maar liefst drie auteurs. Theoloog Gijsbert van den Brink kent u wellicht van zijn ‘En de aarde bracht voort’ (2017). Daarin onderzocht hij, reformatorisch gewaagd, of en hoe het Bijbelse scheppingsverhaal samengaat met de evolutietheorie. Cees Dekker is moleculair biofysicus aan de Technische Universiteit in Delft en vindt eveneens dat wetenschap en geloof elkaar niet bijten. Hij was redacteur van de bundel ‘Schitterend ongeluk of sporen van ontwerp?’ (2005), die aanleiding gaf tot een orkaan van wetenschappelijke kritiek op het theorie dat er een ‘intelligent design’ achter het ontstaan van de wereld zou zitten. Vijf jaar geleden gooide hij met theologe en schrijfster Corien Oranje met ‘Het geheime logboek van topnerd Tycho’ een meteoriet in dit maal de christelijk-orthodoxe vijver. In dit kinderboek zocht schoolkinderen uit hoe het zat het de oerknal, hoewel sommige van hun ouders beweerden dat die er nooit geweest was. Lees verder

De oeroude kennis van kabbala

Interview met Mirjam Knotter, conservator bij het Joods Historisch Museum en samensteller van de tentoonstelling ‘Kabbala’


KABBALA | Een net geopende tentoonstelling licht de sluiers op rond kabbala, de joodse mystiek. Wat is kabbala eigenlijk en hoe zit het met die geheimzinnigheid die er zo lang omheen heeft gehangen?

Kaft KabbalaToen de nieuwe directeur van het Joods Historisch Museum in Amsterdam, Emile Schrijver, vier jaar geleden conservator Mirjam Knotter vroeg waarover zij nou eens een grote knaltentoonstelling zou willen organiseren, wist ze het meteen: kabbala. Het was de kunsthistorica namelijk opgevallen dat kabbala (met de klemtoon op de laatste a, dus kabbalá) steeds meer belangrijke beeldende, joodse en niet-joodse, kunstenaars wist te inspireren, onder wie Barnett Newman, R.B. Kitaj en Anselm Kiefer.

Ook in de populaire cultuur is kabbala reuzehip sinds Madonna, David en Victoria Beckham en Britney Spears rode polsbandjes gingen dragen om kwade krachten af te weren. En zong David Bowie trouwens niet al in 1976 in ‘Station to Station’ over ‘kether’ en ‘malkuth’, twee elementen uit de kabbalistische levensboom? Een foto waarop Bowie zo’n ‘ets chaim’ zit te tekenen, prijkt dan ook prominent op het affiche en het boek bij de tentoonstelling. Lees verder