Het nut van blunders

Recensie van Lisette Thooft, Wie domme dingen doet wordt wijs. Inzichten voor spirituele groei (2013). Meulenhoff Boekerij, 224 blz.


Kaft Lisette Thooft, Wie domme dingen doet wordt wijsDe schrijfster

Lisette Thooft (1953) is publiciste en schrijft voor uiteenlopende kranten en tijdschriften, van Volkskrant tot Panorama, van Opzij tot Elegance, van Libelle tot Happinez. In 2000 won ze een prijs voor een artikel in Vrij Nederland over seksueel geweld. Ze heeft verschillende boeken over vrouwelijkheid en spiritualiteit op haar naam staan, zoals Jezus & Maria Magdalena (2006) en Spiritueel door de overgang (2011). Thooft stond indertijd aan de wieg van de Maand van de Spiritualiteit, die begin deze maand alweer voor de zevende keer van start is gegaan.

De thematiek

Als kind wist Thooft al, wat ze wilde worden: wijs. Nu ze op haar 60ste de titel ‘huisfilosofe van Happinez’ mag voeren, lijkt die sprookjeswens te zijn vervuld. De weg daarnaartoe liep niet alleen via de boekenkast, maar ook en vooral langs de vele domme dingen die ze in haar leven deed – en waar ze uiteindelijk van leerde. Blunders en duistere trekken blijken namelijk uiterst nuttig voor je spirituele groei. Ook ziektes, ongelukken of ondergane wreedheden kunnen aanleiding zijn om op zoek te gaan naar je ‘ware ik’ of ‘boeddha-natuur’. Het is een proces van totale ontluistering, weet ze inmiddels. Maar met een goede goeroe en meditatie kom je een eind. Het blijkt een zaak te zijn van acceptatie en loslaten. En er dus mee stoppen perfectie van jezelf en anderen te eisen.

Opvallendste stelling

Thooft is op haar best als ze als ‘mythosofe’ haar spirituele inzichten kan toelichten met sprookjes en mythen. Want het is natuurlijk geen toeval dat in sprookjes de grootste onnozelaar van de drie broers of zusters altijd met de hoofdprijs gaat strijken. Of dat mythologische helden pas hogerop komen na een uiterst pijnlijke tocht door het dodenrijk. En heeft u zich ongewild ontwikkeld tot een vittende vrouw? Dan kunt u voor een duurzame liefdesrelatie volgens Thooft nog een hoop leren van de boze heksen van de gebroeders Grimm – vooropgesteld dat u ‘uw innerlijke feeks leert omarmen’.

Spiritueelste zin

“Het hart is een spiritueel orgaan dat de levensstroom doseert die vanuit de kosmos de ziel binnen stroomt. Als die goddelijke stroom in één klap het lijf binnen zou komen, zou het lichaam dat niet overleven. Door het ritme zorgt het hart ervoor dat er telkens kleine beetjes kosmische vitaliteit in stromen. Baboem, baboem, met elke hartenklop een beetje leven. Het hart verenigt dus ook hemel en aarde, goddelijkheid en lichaam.”

Redenen om dit boek niet te lezen

Waar anderen het lichaam en speciaal de onderbuik nogal eens wantrouwen, is voor Thooft en haar goeroes de geest de bron van alle ellende. En inderdaad moet u voor logische redeneringen en een deugdelijke onderbouwing van bijvoorbeeld bovenstaand citaat niet bij Thooft zijn. Ander voorbeeld. Zo zouden alleen schattige pasgeboren baby’s nog in het bezit zijn van hun ‘ware ik’. Maar zodra hun opvoeding begint en ze gaan denken, gaat het mis, is het natuurlijk volstrekt onbewijsbare idee. En dan al die algemene beweringen over de vrouwelijke en mannelijke natuur. Je vraagt je bij sommige passages toch even af waar we eigenlijk onze hersenen voor gekregen hebben.

Redenen om dit boek wel te lezen

Lisette Thooft kan zeer smakelijk en met heerlijk veel zelfspot vertellen over de stommiteiten die ze in haar leven heeft uitgehaald. Bijvoorbeeld over een mislukt experiment om hoer te worden, een gênant interview met Tim Krabbé of over waarom ze steeds weer voor foute mannen viel. Ze heeft korte metten leren maken met zielig zelfbeklag en dat inspireert. Verder combineert ze onbekommerd oosterse wijsheden met westerse verworvenheden, waarbij ze overigens de christelijke traditie vrijwel geheel links laat liggen, op de beschermengel na. Maar zelfs als u zo uw twijfels heeft bij reïncarnatie, astrologie en tarotkaarten: Wie domme dingen doet zit vol aanstekelijke gedachten om althans in theorie een stuk wijzer van te worden.


Een geredigeerde versie van Deze recensie verscheen op 8 januari 2014 in logo Trouw