Op reis door het land van de sevdah

ReisReportage over sevdah, de muziek van Bosnië en Herzegovina

Ja, de schaduw van de oorlog hangt nog over Bosnië en Herzegovina. Maar nu, bijna dertig jaar later, is het gelukkig ook weer een land geworden om als gast van te genieten: prachtige natuur, (herbouwde) historische steden en een opvallend muziekminnende bevolking.

SARAJEVO – Het huis van de sevdah

Mississippi heeft de blues, Portugal de fado en sevdah is Bosniës trots: melancholieke volksliedjes van verlangen over bergen, rivieren en onmogelijke liefdes. In een oosterse makamtoonladder, niet zelden in een zeven- of negenachtste maat en jong en oud zingt ze mee als iemand een accordeon, gitaar of saz te voorschijn haalt. Lees verder

Op zoek naar de dansende Shiva

Recensie van Alexander Reeuwijk, Oog in oog met de goden. Een zoektocht naar Indiase bronzen en hun makers. Querido, 400 blz.

4 sterren


De schrijver

Alexander Reeuwijk (1975) begon ooit als fysiotherapeut, maar schrijft nu al zo’n twintig jaar over zijn veelal verre reizen, zoals door Iran en Indonesië. Daarnaast bespreekt hij voor het radioprogramma ‘Vroege vogels’ buitenlandse natuurboeken en is hij redacteur van ‘De scharrelaar’, een literair tijdschrift voor vogelaars.

De thematiek

In 2013 ziet Reeuwijk in het Rijksmuseum het prachtig bronzen beeld van de Nataraja, de dansende verschijningsvorm van de hindoe-god Shiva. En, heel intrigerend, Nataraja kijkt terug, dwars door Reeuwijk heen. Lees verder

Opfriscursus Martin Luther King

Recensie van Peter Sierksma, lessen van King. Pluim, 159 blz.

Drie sterren


De schrijver

Peter Sierksma (1958) studeerde Amerikaanse geschiedenis en schrijft sinds de jaren ’90 als journalist voor ook Trouw, onder meer over muziek. In 2021 verscheen zijn boek ‘Mijnheer, dat weiger ik’, over het leven van zijn grootvader, die het als hoofdagent in Kampen in 1942 vertikte mee te werken aan de deportatie van zijn Joodse stadgenoten en vervolgens zelf in Dachau terechtkwam.

De thematiek

Eergisteren, 28 augustus, was het precies zestig jaar geleden dat Martin Luther King in Washington voor het oog en oor van de hele wereld over zijn droom sprak. Lees verder

Moeder van het land

Recensie van Élisabeth Badinter, ‘Maria Theresia van Oostenrijk. Heerseres van de Zuidelijke Nederlanden en het Heilige Roomse Rijk’. Uit het Frans vertaald door Henriëtte Gorthuis. Noordbroek, 256 blz.


Absolute macht, dat is een mannending. Toch kent Europa enkele imposante uitzonderingen op die regel: Elizabeth I, Catharina de Grote en Maria Theresia van Oostenrijk (1717-1780). En dat terwijl het nooit de bedoeling was dat Maria Theresia keizerin werd, ze was er nauwelijks op voorbereid. Maar ja, er waren onverhoopt geen mannelijke troonopvolgers, dus kreeg ze op haar drieëntwintigste het halffailliete Habsburgse rijk in haar onervaren handen geduwd. Waarna het ogenblikkelijk oorlog werd, want Frederik II van het militair oppermachtige Pruisen pikte Silezië in en geen bondgenoot die haar te hulp durfde te schieten. Wie was deze vrouw, die veertig jaar vastberaden op de troon zou zitten en ondanks ‘de zwakheden van haar geslacht’ al gauw veel verstand van macht en oorlog bleek te hebben? Lees verder

Assassijnse legendes

Frank G. Bosman, ‘De oude man van Masyaf. De westerse legendes rond de nizarische ismaïlieten’. Amsterdam University Press, 184 blz.

Vier sterren


De schrijver

Frank Bosman (1978) doet aan de faculteit Katholieke Theologie van de Universiteit van Tilburg als ‘cultuurtheoloog’ onderzoek naar religieuze elementen in de hedendaagse media. Daarbij beperkt hij zich niet tot de erkende, hoge literatuur en kunst. Zo schreef hij in 2019 een boek over de theologie van videospellen, waarin de Apocalyps een opvallend grote rol speelt. Lees verder

Bezeten van de Franse Revolutie

Recensie van Luc Van den Broeck en Sarah De Grauwe, De amazone van de Franse Revolutie. Het verhaal van Théroigne de Méricourt. Vrijdag, 264 blz.


Volgens meesterbiograaf Stefan Zweig was ze een hysterische karikatuur van Jeanne d’Arc, Charles Baudelaire noemde haar een minnares van het bloedbad en Alexander Dumas achtte haar schuldig aan de moord op een journalist. Ook in haar eigen tijd, in de Franse Revolutie, kreeg Anne-Josèphe Théroigne (1762-1817) er al van langs: ze werd in de pers afgeschilderd als een sloerie, op straat afgeranseld door jakobijnse tricoteuses en ook haar meeste (mannelijke) medepatriotten vonden haar ideeën over gelijke rechten voor vrouwen maar belachelijk. Lees verder

Op tournee met sevdahkoor door Bosnië (26 juni t/m 3 juli)

Van 26 juni tot en met 3 juli ben ik muzikaal op reis geweest door Bosnië, als sopraan in een vierstemmig sevdahkoor. Onder leiding van dirigenten Sead Siocic en Ivo Boswijk zongen we traditionele Bosnische liedjes tijdens optredens, openbare repetities en tv-opnames in restaurants, parken en op een brug in Etno Avlija, Tuzla, Visiko, Vrelo Bosne en Mostar. Wat een feest en inspiratie!