Met vuur te straffen!

Aankondiging van de tentoonstelling ‘Mit Feuer zu strafen!’, nog tot 17 maart te zien in Centre Charlemagne, het Nieuwe Stadsmuseum van Aken


Rond 1600 sloeg vlak over de grens in Aken de waanzin toe: negen vrouwen werden er als heks verbrand. Het stadsmuseum probeert nu hun geschiedenis te achterhalen, met originele documenten, prenten en folterinstrumenten. Ontroerend topstuk is het bloedrode ‘heksenhemd’ waarin Maroy Kroiseti tot bekentenissen werd gedwongen. In Europa werden ruim 50 duizend ‘heksen’ vermoord; in 44 landen bestaat dat risico nog steeds.


EEN GEREDIGEERDE VERSIE VAN DEZE AANKONDIGING VERSCHEEN OP 10 FEBRUARI 2023 IN

logo Trouw

Waarom droeg Jackie K. een sluier?

Recensie van Mineke Schipper, ‘Weduwen. Een nooit vertelde geschiedenis’. Prometheus, 248 blz.


Misschien moet je het eerst zelf worden om het te beseffen, maar een flink deel van de wereldbevolking is weduwe. Vrouwen worden immers gemiddeld ouder dan mannen en ze trouwen bijna overal met een man die ietsje tot stukken ouder is. Benijd wordt hun lot zelden, zeker als ze veel van hun partner hielden, iets wat voor weduwnaars natuurlijk evengoed geldt.

Toch denk ik bij het woord weduwe niet alleen aan verdriet en medeleven, maar ook aan zelfstandige en kordate vrouwen als de Weduwe Van Nelle, Joustra en mijn eigen oma, die na de dood van hun man het familiebedrijfje in zware shag en koffie, berenburg respectievelijk thee pas echt deden opbloeien. Lees verder

Op zoek naar de heks in jezelf

Recensie van Susan Smit, ‘Magisch dagboek. Ontdek de heks in jezelf.’ Paper Life/Spectrum, 240 blz.

Twee sterren


De schrijfster

Susan Smit (1974) schreef menig meeslepende succesroman en is daarnaast bekend als heks. Die combinatie leidde vorig jaar tot de historisch twijfelachtige roman ‘De heks van Limbricht’, over een vrouw die in 1674 in Limburg als heks berecht werd. Onlangs pleitte Smit voor de postume vrijspraak van alle vermeende heksen (overwegend vrouwen) die in Nederland in de Renaissance zo gruwelijk aan hun einde zijn gekomen. Lees verder

Calvinisten over toverij en bijgeloof

Recensie van Jan Stronks, Toverij, contramagie en bijgeloof. 1580-1800. Geleerde debatten over duivelse zaken. AUP, 350 blz.

Drie sterren


De schrijver

Jan Stronks was jarenlang manager en directeur personeelszaken van beroep. Daarnaast onderzocht hij als historicus en promovendus bij Religiegeschiedenis aan Vrije Universiteit hoe de Nederlandse gereformeerde ‘publieke’ kerk tot pakweg 1800 aankeek tegen toverij en bijgeloof. Dit boek is daar het resultaat van.

De thematiek

Al in 1608 kwam er in de Republiek der Zeven Provinciën een einde aan de heksenvervolgingen, waarmee Nederland opvallend voorop liep in Europa. Hoe kwam dat? Was de overheid hier zo uitzonderlijk nuchter? Of lag het aan het calvinisme? Maar waarom Engeland dan pas in 1736 bij zinnen? Lees verder