Interview met Ewoud Sanders (1958), taalhistoricus, journalist en schrijver van ‘Franse les. Een jongen over zijn eerste liefde.’ Schaep 14, 128 blz.

“‘Franse les’ speelt in 1973-1974 en gaat over een jongen van 15 die op een Vrije School een relatie krijgt met zijn handwerkjuf, een vrouw van 24. De gegevens zijn geanonimiseerd, maar het is autobiografisch. Voor een deel is dit het verhaal van hoe ik als man van zestig haar voor het eerst weer opzoek, het andere deel bestaat uit de dagboeken die ik indertijd als jongen heb bijgehouden over wat ik meemaakte.

Geheime liefde

Ik heb dit boek geschreven omdat ik het nuttig vond voor de huidige discussie rond MeToo: het verhaal van een 15-jarige voegt een authentieke stem toe aan de discussie over ongelijkwaardige seksuele relaties. Mijn relatie met haar toen was inderdaad ongelijkwaardig, niet alleen qua leeftijd, maar ook psychologisch. Zij bepaalde bijvoorbeeld dat onze relatie geheim moest blijven en dan wordt de kans op manipulatie natuurlijk wel heel groot. Dat geheim heeft de band met mijn ouders geen goed gedaan, al is dat later gelukkig weer helemaal goed gekomen. Ook heeft het me vervreemd van mijn leeftijdgenoten; ik vond mijn klasgenoten allemaal maar kinderachtig.

Tegelijkertijd vond ik het allemachtig interessant, ik was absoluut verliefd op haar, ik hield van haar, het was wat mij betreft echte liefde. Mijn boek is dan ook niet bedoeld om met haar af te rekenen: ik probeer niet veroordelend te beschrijven hoe het toen, 45 jaar geleden, ging. Het was vooral een ongewone, vreemde liefdesrelatie uit de jaren ’70 – een andere tijd, met andere normen en waarden, waar sommige dingen werden goedgekeurd die nu echt niet meer kunnen.

Fiets

Onze relatie heeft tien maanden geduurd, wat best lang is. Ook op school had niemand wat in de gaten. Achteraf gezien is dat gek, want ze maakte kleding voor me en ze zat vaak met haar armen om me heen bij me achterop op de fiets. Maar nee, iedereen keek de andere kant op, totdat mijn vader op mijn verjaardag opeens zag hoe wij naar elkaar keken en wist: dit deugt niet. Hij heeft de volgende dag meteen contact opgenomen met de school en gezegd: dit moet afgelopen zijn. Ze heeft toen ontslag genomen en is naar een andere school gegaan. En ik was natuurlijk de gekrenkte puber, ik heb heel lang niet met mijn ouders willen praten.

Ik vertel ook over hoe ik steeds anders ben gaan terugkijken op die relatie. Eerst was ik heel boos en verdrietig over wat mij ontnomen was en toen ik student was, was het een stoer verhaal. En nu ik ouder en begin zestig ben, denk ik: dat moet je op die leeftijd niet doen en niet willen. Of stel dat ik een meisje was geweest en zij een man? Maar ook: ze was 24, wat ben je dan nog jong! Ik ben er minder streng in geworden; ook voor de jongen ben ik mededogen gaan voelen.

Oplettende vader

Wel ben ik voor mijn eigen kinderen altijd een erg oplettende vader geweest, bij het zwembad of met ouders in de buurt, een beetje wantrouwend mens, ja. Als ik over misbruik lees, krijg ik echt ballen voor mijn ogen, dat is het ergste wat je kinderen kunt aandoen. En ik zou ook zeker hebben ingegrepen als een van mijn kinderen in zo’n ongelijkwaardige relatie terecht zou zijn gekomen. Maar of ik me door haar misbruikt voel of voor de rest van mijn leven beschadigd ben? Nee, dat geloof ik niet. Het heeft me gevormd, zoals alle liefdesrelaties in mijn leven me gevormd hebben.”

EEN GEREDIGEERDE VERSIE VAN DIT INTERVIEW VERSCHEEN OP 15 JUNI 2019 IN