Alice in oorlogsland

Recensie van

  • Sarah Watling, Morgen misschien de toekomst. Schrijvers en rebellen in de Spaanse burgeroorlog (vertaald door Mariella Duindam, Athenaeum, 439 blz.) en

  • Virginia Cowles, Op oorlogspad (vertaald door Auke Leistra, Arbeiderspers, 568 blz.)


Dik honderd jaar geleden, in 1918, wist Europa het zeker: het moest nooit weer oorlog worden. De Volkenbond werd opgericht, de democratische toekomst lonkte, het zou voortaan vrede zijn. Maar achttien jaar later ging het alweer mis in Spanje, toen een coalitie van socialisten, anarchisten en communisten de verkiezingen gewonnen had en voortvarend aan de privileges van adel, kerk en kapitaal was gaan tornen.

Generale repetitie voor WOII

Waarop generaal Franco in juli 1936 een greep naar de macht deed. Het werd een burgeroorlog van bijna drie jaar, waarin de (linkse) Republikeinen en de (rechtse) Nationalisten elkaar bevochten, fronten heen en weer golfden, steden en dorpen veroverd, verloren en heroverd werden. Of regelrecht verwoest, zoals op 26 april 1936 het Baskische stadje Guernica, door Duitse en Italiaanse bommenwerpers. Lees verder

Wat zat er verscholen achter opa’s zwijgen?

Recensie van Hester den Boer, Kamp Erica. Het oorlogsverhaal van mijn opa en het Nederlandse kamp dat verzwegen werd. Atlas Contact, 288 blz.


Je zou denken dat er bijna tachtig jaar na de oorlog niet veel nieuws meer over te vertellen valt. De generatie die nog uit eigen ervaring kan getuigen van de verschrikkingen van toen, staat op verdwijnen en heeft haar verhaal al gedaan. Hoewel vaak ook niet: lang niet alle overlevenden hebben erover willen en kunnen praten, omdat de herinneringen te gruwelijk of te beschamend waren en een mens geacht werd zich flink te houden. Bovendien had lange tijd bijna niemand de moed om ernaar te vragen, zoals gold voor veel van hun kinderen, die meestal wel hun vermoedens hadden, maar omwille van de huiselijke vrede de nachtmerries van hun ouders liever met rust lieten. Dus einde geschiedenis? Integendeel. Lees verder

Het gesluierde verzet van België

Recensie van Roeland Hermans, Kristien Suenens, Ria Christens en An Vandenberghe, Zusters in oorlog. Leven en lijden in het klooster tijdens de bezetting. Pelckmans, 175 blz.

Drie sterren


De schrijvers

‘Zusters in oorlog’ is het werk van vier historici, allen gespecialiseerd in de Belgische sociale en religieuze geschiedenis van na 1800. Hermans werkt bij het katholieke documentatiecentrum aan de Leuvense universiteit, waar Suenens vooral thuis is in het kloosterleven. Christens weet veel van de positie van nonnen in het Vlaamse onderwijs en Vandenberghe doet onderzoek naar de rol van vrouwelijke religieuzen in de zorg en missie. Lees verder