Leestip: Victoria Belim, Rode sirenes. Een Oekraïense familiegeschiedenis. Uit het Engels vertaald door Auke Leistra. Arbeiderspers, 336 blz.

De in Kiev geboren Victoria was vijftien toen ze in 1994 met haar moeder naar Amerika emigreerde en was daarna nauwelijks meer bezig met haar geboorteland. Maar als Rusland in 2014 de Krim annexeert en ze daarover ruzie krijgt met haar oom Vladimir, gaat ze op zoek naar haar familiegeschiedenis. Want wie was bijvoorbeeld die geheimzinnige oom Nikodim, over wie haar overgrootvader in zijn dagboek noteerde: ‘verdwenen in de jaren dertig, in de strijd voor een vrij Oekraïne’?

Waarom wil zelfs nu nog niemand in haar familie daarover praten? Verbiedt haar grootmoeder Valentina haar dat uit te zoeken? En hoe kom je daar achter als alle archieven uit die tijd vernietigd of dicht lijken te zijn? Maar Victoria zet koppig door in haar odyssee langs de steden en dorpjes in de Oost-Oekraïense ‘bloedlanden’ waar haar opa’s en oma’s een eindeloze reeks van oorlogen, hongersnoden en zuiveringen moesten zien te overleven, waarbij de anti-Joodse pogroms overigens opmerkelijk ongenoemd blijven.

Onderweg gaat ze steeds beter begrijpen waarom Valentina zoveel oog heeft voor haar kersentuin en wat er zo bijzonder is aan het traditionele ‘roesjnik’-borduurwerk. Uiteindelijk ontdekt ze inderdaad hoe Nikodim verdwenen is, al vraagt ze daarbij wel erg veel aandacht voor al haar eigen emoties tijdens die zoektocht.

EEN GEREDIGEERDE VERSIE VAN DEZE LEESTIP VERSCHEEN OP 3 DECEMBER 2022 IN