Dankzij atheïsten je geloof verdiepen

Recensie van Anselm Grün en Tomáš Halík, Geloven op de tast. Als geloof en ongeloof elkaar ontmoeten. Meinema, 192 blz.

drie sterren


Kaft Grun HalikDe schrijvers

De Duitse benedictijnse monnik Anselm Grün (1945) is inmiddels een bekende naam in deze rubriek: deze populaire theoloog, filosoof en zielzorger heeft tientallen veel vertaalde bestsellers geschreven. Ook de Tsjechische priester, psychotherapeut en hoogleraar sociologie Tomáš Halík (1948) verzamelde hier eerder al sterren met zijn ‘Geduld met God’ (vertaald in 2011) en ‘Nacht van de biechtvader’ (2016), die opvielen om hun intellectuele en spirituele zeggingskracht. Een gezamenlijk boek van deze twee veelgeprezen Midden-Europese christelijke auteurs maakt dus reuzebenieuwd. Lees verder

‘Wapen u tegen de almacht van GAFA’

Interview met Franklin Foer, schrijver van Ontzielde wereld. De existentiële dreiging van Big Tech (2017).


Kaft FoerDe almacht van technologiebedrijven als Google, Amazon, Facebook en Apple is geen natuurverschijnsel. We moeten ons weren, is de boodschap van Franklin Foer.

Denkt u vooral niet dat Franklin Foer niets van internet moet hebben. Als knulletje van tien fantaseerde hij al over een manier om op elk gewenst moment elk tv-programma te kunnen bekijken en elk boek te kunnen lezen, dus toen hij ruim twintig jaar later zijn eerste e-reader kocht, was dat een magisch moment. Ook zult u hem niet romantisch horen terugverlangen naar het smartphoneloze tijdperk: als zijn twaalfjarige dochtertje Lees verder

De mens achter Luther

Interview met Craig Harline, schrijver van ‘WERELD IN WANORDE. MAARTEN LUTHER EN DE GEBOORTE VAN DE REFORMATIE’ (2017).


De Amerikaanse historicus Craig Harline wil met zijn biografie geen standbeeld voor Maarten Luther maken, maar hem in zijn menselijkheid laten zien.

Voor wie er nog geen genoeg van heeft: op de valreep van het Lutherjaar verscheen bij uitgeverij Vantilt een nieuwe Lutherbiografie, ‘Wereld in wanorde’, van de Amerikaanse historicus Craig Harline. De zoveelste in een reeks van honderden, over de laatste vijf eeuwen misschien zelfs wel duizenden, geeft de auteur grif toe: men beweert dat er alleen over Jezus zelf meer geschreven is. Maar Harline is toevallig wel de schrijver van ‘Jacobs vlucht’, een bijzonder familieverhaal over honderd jaar religieuze koppigheid ten tijde van de Reformatie, dat heel hoog op de lijst stond voor de Libris Geschiedenis Prijs 2017. Is zijn nieuwste boek ook zo bijzonder? Lees verder

Reis in de schaduw van de dood

Interview met Auke Hulst (1975), voorman van de Nederlandstalige band ‘De Meisjes’ en schrijver van ‘MOTEL SONGS’ (met cd). Ambo/Anthos, 292 blz.


“Mijn boek gaat ten diepste over de dood. Het is ontstaan vanuit een reis die ik in 2016 dwars door Amerika heb ondernomen, op stel en sprong nadat mijn relatie geklapt was. Ik dacht: ik kan me nu gaan bezatten of ik kan iets gaan doen met mijn leven. En toen heb ik de dag daarna een reis naar Amerika geboekt, in m’n eentje. De gedachte was om er iets te gaan doen dat ik al heel lang graag wilde, maar nooit had aangedurfd: in mijn eentje een plaat maken in motelkamers. Lees verder

Met Augustinus het terrorisme bestrijden

Recensie van Beatrice de Graaf, Heilige strijd. Het verlangen naar veiligheid en het einde van het kwaad. Boekencentrum, 142 blz.

drie sterren


Kaft De GraafDe schrijfster

Germaniste en historica Beatrice de Graaf (1976) werd in 2012 aan de Leidse universiteit hoogleraar bij het Centre for Terrorism and Counterterrorism (CTC); sinds 2014 is ze in Utrecht hoogleraar History of International Relations & Global Governance. U kent haar vast wel als terrorismedeskundige uit de praatprogramma’s. Minder bekend is wellicht dat ze voor de ChristenUnie kandidaat is geweest voor de Eerste Kamer. Lees verder

Het algoritme van het geluk

Interview met Mo Gawdat, CBO bij Google en schrijver van ‘DE LOGICA VAN GELUK. ONTDEK DE FORMULE’. Uitgeverij Brandt, 368 blz.


Kaft GawdatOntdoe je van je slechte apps, keer terug naar je fabrieksinstellingen. Google-topman Mo Gawdat beschrijft geluk als algoritme en de mens als avatar.

Mo Gawdat had zijn zaakjes opperbest voor elkaar. Hij maakte carrière bij IBM en Microsoft, verdiende sloten geld en verzamelde tweede hands Rolls-Royces. Totdat hij in 2001 ontdekte dat hij in zijn honger naar meer een onbehoorlijk rijk, onuitstaanbaar en diepongelukkig mannetje was geworden. Dus ging hij op zoek het geluk en las hij bijna alles wat er ooit over dit onderwerp geschreven was. Lees verder

Heilig stripverhaal

Leestip Jan Bosschaert, Ruben Boon en Bart Maessen, Getekend Damiaan. Van Halewyck, 56 blz., € 6,99


Kaft Damiaan Pater Damiaan (1840-1889) inspireerde als missionaris onder de melaatse verschoppelingen van Hawaï mensen als Gandhi en Albert Schweitzer. In 2005 uitgeroepen tot de grootste Belg uit de geschiedenis, in 2009 heilig verklaard en nu vereerd met een prachtig getekend, niet eens zo’n braaf beeldverhaal over zijn leven. De inkleuring van Mandy van Passel is extra genieten. Zo doen ze dat in het land van Kuifje en Suske & Wiske.


Antisemitisme christelijke uitvinding

Recensie van Bart Wallet, Christendom en antisemitisme. Tweeduizend jaar confrontatie. Boekencentrum/Museum Sjoel Elburg, 126 blz.

vijf sterren


Kaft WalletDe schrijver

Historicus Bart Wallet (1977) is universitair docent en onderzoeker in Amsterdam, met als specialisme de joodse geschiedenis. Hij is mederedacteur van het standaardwerk ‘Geschiedenis van de joden in Nederland’, dat dit voorjaar bij uitgeverij Balans verscheen; ook adviseert hij het Joods Historisch Museum bij de herinrichting van de vaste tentoonstelling. Lees verder

‘Ik heb veel boeken radicaal weggedaan’

Interview met Wil van den Bercken (1946), voormalig bijzonder hoogleraar Ruslandkunde en schrijver van ‘DAG LEVEN, DAG BOEKEN! OVER DE BETREKKELIJKHEID DER DINGEN’. Balans, 111 blz.


Kaft Bercken“Ik heb dit boek geschreven vanuit de min of meer natuurlijke menselijke neiging om aan het eind van je leven terug te kijken op de zin van wat je gedaan hebt. Het is deels autobiografisch, maar vooral bedoeld als een algemene, licht-filosofische beschouwing over de rol van het toeval in het leven.

Het toeval is in mijn leven verbazend cruciaal geweest. De ontmoeting met mijn vrouw in 1972 in het toenmalige Leningrad bijvoorbeeld was een wonderlijke opeenstapeling van toevallige gebeurtenissen die ik absoluut niet had kunnen plannen. Zeker, je moet ervoor open staan, maar de gelegenheid moet ook geboden worden. Lees verder

Zwarte Europese hofgeschiedenis

Recensie van ESTHER SCHREUDER, ‘CUPIDO EN SIDERON. TWEE MOREN AAN HET HOF VAN ORANJE’ en SHRABANI BASU, ‘VICTORIA & ABDUL. HET WARE VERHAAL VAN DE INNIGE RELATIE TUSSEN EEN KONINGIN EN HAAR VERTROUWELING’.


Kaft SchreuderZwarte kinderen. Wie in de jaren vlak voor de Franse Revolutie de hertogin van Orléans een plezier wilde doen, gaf haar een schattig Afrikaans kleutertje als speeltje cadeau. Ze had een hele verzameling ‘presentslaven’, zoals anderen liefhebberden in honden. Zo bont als deze hertogin maakte niet iedereen het, maar vrijwel alle Europese hoven hadden indertijd wel een paar ‘moren’ in dienst, als bediende en prestigieus pronkstuk.

En zo kon het gebeuren dat er in 1766 bij de installatie van stadhouder Willem V twee mooie zwarte jongetjes van een jaar of zeven in kostbare livreien in de stoet meeliepen: Cupido en Sideron. Lees verder