Was Jezus een ‘homo economicus’?

Recensie van Paul van Geest, Marcel Poorthuis, Theo Wagenaar en Alette Warringa (red.), Vrienden met de mammon. De levensbeschouwelijke dimensie in de economie. Almere: Parthenon, 2013, 456 blz.

Vier sterren


Kaft Paul van Geest, Vrienden met de mammonDe schrijvers

Niet minder dan vierentwintig wetenschappers hebben bijgedragen aan de bundel Vrienden met de mammon: theologen, economen, filosofen, sociologen, juristen, historici en taalkundigen. Onder hen verschillende namen die ook regelmatig in Trouw opduiken, zoals Frank Bosman (‘spraakmakend theoloog 2011’), Bas de Gaay Fortman (voormalig PPR-politicus) en Elisa Klapheck (rabbijn). Lees verder

Hebe Kohlbrugge: negen levens en lef voor tien

Interview met Hebe Kohlbrugge (1914), hervormd verzetsvrouw


Hebe Kohlbrugge (foto Jörgen Caris)Volgende week hoopt ze honderd te worden, een dametje van nog geen vier turf hoog, met negen levens en lef voor tien. Ze was de Duitse bezetter steeds te slim af, sloot in Ravensbrück vriendschap voor het leven met felle Tsjechische communistes en reisde na de oorlog onvermoeibaar Oost-Europa af om christenen te helpen in vrijheid te blijven geloven. Een interview met een vrouw met een missie, veel verhalen en zeer uitgesproken meningen. Lees verder

Rein Gerritsen: ‘De gevangenis is achterhaald’

Interview met Rein Gerritsen, schrijver van Filosoof in de bajes (2014)


Rein Gerritsen (foto Jörgen Caris)Als het aan filosoof Rein Gerritsen ligt, wordt de Nederlandse gevangenis zo snel mogelijk opgeheven. Althans in de vorm zoals wij die kennen. Omdat het instituut gevangenis in de praktijk bijna al zijn zo nobel ogende doelen voorbijschiet. En omdat de gevangenis een uiting zou zijn van wat de schrijver György Konrád het ‘Auschwitz-syndroom’ noemde – een proces waarin het individu absoluut onderworpen wordt aan de staat. Lees verder

Gereformeerd in Gieten

Leestip Emiel Hakkenes, God van de gewone mensen. Hoe het geloof uit een familie verdween. Amsterdam: Rap, 2013. 315 pag.


Kaft Hakkenes, God van de gewone mensenZeer leesbaar verslag van de speurtocht van Trouw-journalist Hakkenes naar zijn religieuze wortels. Meende uit een oud en degelijk gereformeerd geslacht te komen, maar stuitte al snel op hervormde en zelfs katholieke voorouders. Familieverhalen mooi ingebed in de grotere geschiedenis van Europa, het Noorden, het dorp Gieten en de plaatselijke worstenfabriek. Voorbeeldig boek voor iedereen met plannen om een familiegeschiedenis te schrijven: zo doe je dat.

De oud-marinier en het wereldraadsel

Recensie van Ton de Kok, Wat is God? Filosofen en schrijvers op zoek. Thoth, Bussum, 318 blz.

drie sterren


Kaft De Kok, Wat is God?De schrijver

Ton de Kok (1942) is voorwaar geen grijze muis. Hij was marinier en ging na een studie Russisch aan het werk voor de inlichtingendienst. Vervolgens zat hij ruim tien jaar voor het CDA in de Tweede Kamer, waarna de universiteit weer lonkte en hij in 2000 promoveerde op de spirituele zoektocht van een Russische vrijmetselaar uit de 18e eeuw. Tegenwoordig is hij docent godsdienst en filosofie op een vwo. Lees verder

Jezuïet, geleerde en fantast

Leestip Anton Haakman, De onderaardse wereld van Athanasius Kircher. Roman. Amsterdam: Meulenhoff, 1991. 265 pag.


Kaft Haakman, De onderaardse wereld van Athanasius KircherOnderhoudende, al wat oudere reportage-roman over the making of een tv-film over de Duitse jezuïet Athanasius Kircher (1602-1680). Was niet alleen een indertijd gevierd egyptoloog, geoloog en musicoloog, maar ook een groots fantast. En wie is die geheimzinnige Commendatore in de ridderorde van het Heilige Graf in Jeruzalem, die driehonderd jaar later miljoenen bij elkaar ritselt om Kirchers volledige werk (66 delen) opnieuw uit te geven? Op speciaal geschept papier, met de hand gebonden in het fijnste oasegeitenleer uit Zuid-Afrika en met bandstempels van echt bladgoud? Prettig tobberige schelmengeschiedenis, met de val van de DDR als decor.

Sektes blijven sexy

Leestip Carine Damen, Ik was gek van geluk. Verhalen uit sektarische bewegingen. Amsterdam: Luitingh-Sijthoff, 460 pag.


Kaft Damen Ik was gek van gelukOmdat elke generatie nu eenmaal gewaarschuwd moet worden voor de gevaren van sektes (psychisch geweld, seksueel misbruik, geplunderde bankrekeningen) weer eens een boek over hoe die nog altijd te werk gaan. Maakt duidelijk waarom er toch steeds weer zo veel mensen in trappen, ook in Nederland. Zwakste punt van het boek is dat bijna niemand met naam en toenaam erin wilde, uit schaamte dan wel angst (q.e.d.). Bijlagen met e-mailwisselingen tussen de auteur en PR-afdelingen van de diverse ordes en stichtingen geven boeiend inkijkje in hoe men zoal reageert op kritiek en een terriër als Carine Damen.

Vrouwen dankzij Paulus ‘under cover’

Leestip Angela Berlis en Anne-Marie Korte (red.), Alledaags en buitengewoon. Spiritualiteit in vrouwendomeinen (2012). Skandalon, 152 pag.


Kaft Alledaags en buitengewoonSympathiek boekje over hoe christelijke vrouwen spirituele diepgang aan het leven weten te geven, ook buiten de (mannen)kerk om. Van wonderen tot je Maria voelen als je je haar hebt gewassen, van liefdesdrankjes tot Paulus’ beruchte eis tot hoofdbedekking, waarmee vrouwen noodgedwongen under cover gingen. Helaas veel abstract jargon, zoals ‘subjectieve sacralisering’ en lange woorden met ‘gender’ erin. Interessantste bijdrage is van Mathilde van Dijk, over hoe de zusters van het gemene leven (u weet wel: Geert Groote, Moderne Devotie) eind 15e eeuw uit het straatbeeld van Deventer werden verdreven.

De politieke moord op Jezus

Leestip Bill O’Reilly en Martin Dugard, Wie doodde Jezus? Een ongelooflijke geschiedenis. Nieuw Amsterdam, 2013, 303 pag.


Kaft O'Reilly Wie doodde JezusVan de schrijvers van Killing Lincoln en Killing Kennedy. De afloop is alom bekend, net als de belangrijkste dader (Kajafas). Even goed een extreem spannende page turner: kon het boek zelfs op de trap niet wegleggen. Geschreven door de ogen van veel direct en indirect betrokkenen: van Jezus, Pilates, Judas, Herodias tot en met Julius Caesar en Cleopatra. De kruisiging blijkt een politieke moord te zijn geweest. Lees hier de recensie van Paul van der Steen in Trouw.

Het beloofde land ligt op de Veluwe

Recensie van Henk Vreekamp, Als Freyja zich laat zien. De code van het christendom (2013). Boekencentrum, 366 blz.

Twee sterren


Kaft Vreekamp, Als Freyja zich laat zienDe schrijver

Epenaar Henk Vreekamp (1943) komt uit een bevindelijk Veluws geslacht, studeerde theologie in Utrecht en promoveerde in 1982 op het proefschrift De vreze des Heeren. Vooral de theologische relatie van de kerk met het Jodendom heeft zijn belangstelling. Daarnaast is hij gefascineerd door de heidense wortels van zijn geloof. Zijn zoektocht daarnaar leverde een trilogie op: Zwijgen bij volle maan (2003), De tovenaar en de dominee (2010) en nu dan het sluitstuk, Als Freyja zich laat zien. Lees verder