Recensie van Susan Smit, ‘Magisch dagboek. Ontdek de heks in jezelf.’ Paper Life/Spectrum, 240 blz.

Twee sterren

De schrijfster

Susan Smit (1974) schreef menig meeslepende succesroman en is daarnaast bekend als heks. Die combinatie leidde vorig jaar tot de historisch twijfelachtige roman ‘De heks van Limbricht’, over een vrouw die in 1674 in Limburg als heks berecht werd. Onlangs pleitte Smit voor de postume vrijspraak van alle vermeende heksen (overwegend vrouwen) die in Nederland in de Renaissance zo gruwelijk aan hun einde zijn gekomen.

De thematiek

Afgelopen voorjaar vertelde Smit in ‘De wijsheid van de heks’ over wat ze allemaal geleerd heeft sinds ze in 2001 met het boek ‘Heks’ spiritueel uit de kast kwam. En nu is dan de lezer(es) aan de beurt: het ‘Magisch dagboek’ is een werkboek, dat u uitnodigt vele stippellijnen vol te schrijven met uw eigen ervaringen met het magische universum en zo de heks in uzelf te leren kennen.  Nu, dat trekt me wel aan: een mens heeft immers niet altijd zin om alleen maar mooi, jong en meegaand te wezen, al lijkt Smit zelf met haar glamoureus wapperende haren bepaald niet op Eucalypta of de gemene heks uit Hans en Grietje.

Dus laat ik me gewillig inwijden in de wondere wereld van de hedendaagse hekserij, die gelukkig maar weinig te maken blijkt te hebben met de duivelse praktijken waarvan de slachtoffers van de heksenvervolging indertijd beschuldigd werden. Sterker nog: Smit heeft het allerbeste met de wereld voor, zoals moge blijken uit hoe zij elke bezwering of toverspreuk steevast afsluit met de woorden ‘voor het welzijn van allen, en zo zal het zijn’ en haar belangrijkste heksenwet luidt: ‘Doe wat je wilt, mits het niets of niemand schaadt’. Een keurige mevrouw dus, die Smit.

En zo zet dit ‘Magisch dagboek’ me aan het werk met vragen en oefeningen om het contact met de heks in mezelf te versterken. Ik mag nadenken over wat ik kan doen om ontvankelijker te worden voor de goddelijke vonk, die alles en iedereen bezielt en met elkaar verbindt. Opschrijven wat ik ervaar bij de elementen lucht, vuur, water, aarde en ‘spirit’. Met welke rituelen ik prechristelijke feestdagen vier, zoals het midwinterse joelfeest, ‘Beltane’ (Walpurgisnacht) of ‘Samhain’ (Halloween). Wat de acht fasen van de drievoudig vrouwelijke maan met me doen.

Daarnaast geeft Smit allerhand praktische tips, zoals hoe je een cirkel ‘werpt’ waarin je buiten de alledaagse tijd en ruimte om goddelijke energie kunt ontvangen. Of hoe jezelf via de regenboog in de ‘alfastaat’ brengt, een bewustzijnstoestand waarin je openstaat voor subtiele spirituele ingevingen.

Opvallendste stelling

Heidendom, pantheïsme, sjamanisme, natuurreligie, kruidenleer, mystiek, orakelkaarten, totemdieren, zielsverhuizing, Carl Jung, familieopstellingen – Smit put uit vele tijden en bronnen. Van de Kerk (met hoofdletter) met haar dogma’s en geschiedenis van ketter- en heksenvervolging is ze aanmerkelijk minder gecharmeerd. Bovendien: heksen doen niet aan heilige boeken en concilies. Wel respecteren ze oude wijsheden en universele natuurwetten. Daarbij gaat het overigens niet om bijvoorbeeld de zwaartekracht, maar om de ‘hermetische’ wetten of principes, die onder meer leren dat het universum van oorsprong mentaal is, dat boven als beneden is en dat je alles wat je doet, in drievoud terugkrijgt.

Geruststellendste zin

‘Magie is geen manier om de dingen naar je hand te zetten, maar om met bescheidenheid en vertrouwen samen te werken met het goddelijke.’

Redenen om dit boek niet te lezen

Wie geen ambitie heeft om de heks in zichzelf te ontdekken of iebel wordt van esoterie en vibraties, heeft tijd en geld ongetwijfeld beter te besteden. Ikzelf liep als mogelijke aspirant-heks al stuk op bladzijde 12, bij de vraag naar welke heksen mijn rolmodellen zijn.

Redenen om dit boek wel te lezen

Onzin of niet, Smit geeft een veelzijdig en vooral praktisch inzicht in hoe vrijzinnig je als heks je spiritualiteit kunt invullen: alles mag, niets hoeft, elk magisch dagboek is uniek. En dankzij de mooie krulletters van vormgeefster Bülent Yüksel zal dit boek niet gauw onderin een la belanden.

EEN GEREDIGEERDE VERSIE VAN DEZE RECENSIE VERSCHEEN OP 5 OKTOBER 2022 IN

Lees ook Peter Henk Steenhuis’ recensie van Smits ‘De Wijsheid van de heks’ (6 april 2022).