Vroegchristelijke ketters

Recensie van Catherine Nixey, Ketterij. Jezus Christus en de andere zonen van God. Uit het Engels vertaald door Johannes Jonkers. Hollands Diep, 429 blz.

Drie sterren


De schrijfster

De Britse journaliste Catherine Nixey (1980) komt uit een verlicht katholiek gezin (moeder ex-non, vader ex-monnik), studeerde klassieke talen en filosofie in Cambridge en viel tegen haar dertigste van haar geloof. Haar vorige boek (in 2017 vertaald als ‘Eeuwen van duisternis’) ging over hoe sinds de bekering van keizer Constantijn in de vierde eeuw ‘het christendom’ zich inspande om de zoveel tolerantere klassieke cultuur te vernietigen – met als resultaat de lange ‘donkere middeleeuwen’. Collega-recensent Sam Janse vond toen dat ze daarin doorsloeg. Lees verder

Secretaris op zee

Leestip Jan van Aken, De dwaas van Palmyra. Utrecht: Prometheus, 2003, 233 pag.


Kaft Van Aken, De dwaas van PalmyraHistorische roman, speelt in de 1ste eeuw. Hoofdpersoon is Damis, de secretaris en (pseudo-)biograaf van de indertijd beroemde filosoof en asceet Apollonius van Tyana. Damis probeert zich bij zijn meester te voegen, maar dobbert nogal stuurloos rond op de Middellandse Zee. Gelukkig zit / ligt er een zeer aantrekkelijke en zeer volwassen vrouw (vaste tegenspeelster bij Van Aken) aan boord, op wie hij indruk kan maken met de avonturen die hij met zijn baas heeft beleefd. Zeer los gebaseerd op Philostratus. De dwaas uit de titel blijft erg vaag. Is het Damis zelf? Een schim van Apollonius’ tijdgenoot en collega Jezus? De tegenvoeter van Johannes de Doper? Of gewoon geheimzinnig gedoe?

Beter dan Jezus?

Recensie van Philostratus, Het leven van Apollonius van Tyana (2013).Vertaald en toegelicht door Simone Mooij-Valk. Athenaeum-Polak & Van Gennep, 381 blz.


Hij werd geboren rond het jaar nul, nadat zijn moeder in een visioen had vernomen dat zij een goddelijke zoon zou baren. Hij zwierf met een groep discipelen rond, verrichtte wonderbaarlijke genezingen en predikte een sobere en vrome levenswandel. De bevolking liep met hem weg, maar hij lag overhoop met het decadente Rome, dat hem in een schijnproces uit de weg wilde ruimen. Hij kwam terug uit de dood en steeg uiteindelijk ten hemel. Wie was hij? Lees verder