Het charisma van Anselm Grün

Reportage | Bestsellermonnik Anselm Grün is immens populair bij katholieken, protestanten én spirituele zoekers. In zijn klooster in het Duitse Münsterschwarzach loopt het storm.

postzegel-schwarzach_000010De Benedictijner abdijkerk in Münsterschwarzach torent hoog boven het dorpje aan de Main uit, helemaal zoals het hoort. Maar wie vanuit het zuiden het Duitse dorpje inkomt, ziet eerst de reusachtige bouwkraan bij het gastenverblijf van het klooster. Ook elders op het terrein wordt flink in de toekomst geïnvesteerd, met de aanbouw van een ‘Holzhackschnitzel-Heizhaus’, waarin houtsnippers voor duurzame verwarming moeten gaan zorgen. Lees verder

Karel de Grote ook vader van Europese kerk

Recensie van Pierre Trouillez, De Franken en het christendom (500-850). Een rechte lijn. Davidsfonds / Omniboek, Utrecht. 351 blz.

vier sterren


Kaft Trouillez FrankenDe schrijver

Priester Pierre Trouillez (1946) is emeritus-docent kerkgeschiedenis aan het Johannes XXIII-seminarie in Leuven en redacteur bij ‘Collationes’, een Vlaams tijdschrift voor theologie en pastoraal. Hij schreef al drie andere boeken over de eerste eeuwen van het christendom: ‘Van Petrus tot Constantijn. De eerste christenen’ (2002), ‘Bevrijd en gebonden. De Kerk van Constantijn (2006) en ‘De Germanen en het christendom’ (2010), dat de vijfde tot en met zevende eeuw bestrijkt. Lees verder

Waanzinnige liefde

Recensie van Lisa Appignanesi, Een zaak van liefde. Misdaden in de naam van hartstocht en waanzin. Amsterdam: de Bezige Bij, 2016. 480 blz.


Kaft AppignanesiAch, de allesverzengende liefde… Geen emotie is zo vaak bezongen als de waanzinnige hartstocht die mensen voor elkaar kunnen opvatten, de gelukzaligheid als het wederzijds blijkt te zijn. En te blijven. Zo niet, dan is het vaak ook voor de nuchterste ziel nog een hele klus om eroverheen te komen. Of slaat de liefde om in haat en wraakzucht en liggen moord en doodslag op de loer. En volgen er rechtszaken, waarin beoordeeld moet worden hoe toerekeningsvatbaar de normaliter zo bedachtzame en zachtmoedige misdadiger (m/v) is. Kan de liefde een mens inderdaad (tijdelijk) krankzinnig maken? En hoe strafbaar ben je dan? Lees verder

Ascetisch afzien in de Vierdaagse

Lopen | Is wandelen met duizenden mensen een spirituele ervaring? Ik loop ook dit jaar weer mee in de Nijmeegse Vierdaagse. Samen afzien is verslavend.


Met 50.000 mensen vier dagen achter elkaar al voor zonsopgang op pad gaan en dan 30 tot 55 kilometer per dag sjouwen, met niet meer dan een petje of regenjas tussen jou en het weer – is daar iets spiritueels aan? Wel degelijk.

In India lopen honderdduizenden hindoes elk jaar in de zomer vijf dagen lang – bij voorkeur op blote voeten – een steile, weerkundig zeer onvoorspelbare en gevaarlijke berg op, om de Amarnath-grot te zien. Het is een van de heiligste plekken in het hindoeïsme. In Nijmegen start morgen de Nijmeegse Vierdaagse, die elke dag zowel in Nijmegen begint als eindigt. En ook dat kun je gerust een spiritueel evenement noemen. Lees verder

Angélique was veel leerzamer dan de Tuinfluitertrilogie

Vreemde favorieten | Wat lees je nou graag voor jezelf, vroeg de redactie van Trouw mij als critica, bij wijze van tip ook voor lezers. Daarop verklaarde ik mijn liefde voor Angélique en het hof van Versailles.

Angélique! Weet u nog? De films uit de jaren zestig met Michèle Mercier in de hoofdrol? Het echtpaar Anne en Serge Golon schreef indertijd een dik dozijn historische romans vol over deze beeldschone Française uit de 17de eeuw, die zeer tegen haar zin wordt uitgehuwelijkt aan de rijke, oudere, lelijke graaf van Toulouse. Toch gaat ze na een tijdje veel van hem houden – helemaal conform het sprookje van La belle en la bête. Lees verder

Bij God achterop de tandem

Recensie van Frank G. Bosman, God heeft ook een fiets. Kleine theologie van het wielrennen. Berne Media, Heeswijk. 126 blz.

twee sterren


Kaft Bosman. God heeft ook een fietsDe schrijver

Frank Bosman (1978) werkt aan de Universiteit van Tilburg aan de faculteit Katholieke Theologie. Als ‘cultuurtheoloog’ is hij op zoek naar religieuze elementen in de hedendaagse cultuur, ook waar je die niet direct verwacht. Bijvoorbeeld in computergames, waarin opvallend vaak naar de Apocalyps wordt verwezen. Bosman mijdt de hedendaagse media niet: hij is redacteur van katholiek.nl en vast panellid van het EO-programma ‘De tafel van Tijs’. In 2011 was hij de eerste ‘Theoloog van het jaar’. Ook op papier is hij bijzonder actief, met titels als ‘Handboek kerk en social media’ (2012) en twee andere ‘kleine theologieën’: ‘God houdt wel van een geintje’ (2012) en ‘God houdt van seks’ (2015). Lees verder

De alledaagse mystiek van Toon Hermans

Recensie van Toon Hermans, Nieuw gebedenboek. Zijn mooiste spirituele teksten. Lannoo, Tielt, 158 blz.

twee sterren


Kaft Toon Hermans Nieuw gebedenboekDe schrijver

Het is u misschien nog ontgaan, maar 2016 is uitgeroepen tot het Toon-jaar, nu het een eeuw geleden is dat Toon Hermans in Sittard geboren werd. Voor de jongeren onder u: Hermans was voor Nederland de uitvinder van de avondvullende onemanshow en wordt, met Wim Kan en Wim Sonneveld, tot de grote drie van het Nederlandse cabaret gerekend, hoewel Hermans zichzelf liever clown dan cabaretier noemde. Hij werd beroemd met carnavalsliedjes als ‘Mien, waar is mijn feestneus?’ en wist tussen 1958 en 1996 volle zalen aan de slappe lach te krijgen met zinnen als ‘Leg neer die bal!’ en de vals gezongen vraag ‘Wat ruist daar door het struikgewas?’ Lees verder

Wat hebben wij tegen traditie?

Recensie van Peter Abspoel, Zingeving in het westen. Traditie, strijdersethos en christendom. Uitgeverij Vantilt, 528 blz.


Kaft Abpsoel, Zingeving in het westenDertig jaar geleden begon er al wat te schuren bij antropologiestudent Peter Abspoel, toen hij onderzoek deed naar de muziek van de Dogon, een bevolkingsgroep in Mali. Vanwaar toch die enorme kloof tussen die traditionele samenleving in Afrika en onze westerse levenshouding? Waarom kreeg hij in Afrika zelden een interessant (lees: ‘rationeel’) antwoord als hij mensen vroeg naar het waarom van hun ingewikkelde rituelen en hij zich tevreden moest stellen met een antwoord als: ‘Zo doen we het gewoon’? Is dat vage eigen aan religie? Maar waarom reageren Europese christenen dan zo anders? Deze vragen leidden drie decennia later in Nijmegen tot een lijvig filosofisch proefschrift over het merkwaardig vijandige gevoel dat het woord ‘traditie’ bij de veel westerlingen oproept. Lees verder

Meervoudig verbonden met het Heilige Land

Recensie van Gied ten Berge, ‘Kom en zie!’ Nieuwe pelgrims in het Heilige Land. Valkhofpers, Nijmegen (2016), 227 blz.

drie sterren


kaft Ten Berge Kom en zie!De schrijver

Gied ten Berge (1948) is socioloog en theoloog en was indertijd een bekende naam in het Interkerkelijk Vredeberaad (IKV) en Pax Christi. Tegenwoordig is hij voorzitter van het Steuncomité Israëlische Vredes- en Mensenrechtenorganisaties en lid van de werkgroep Kairos Palestina Nederland, die steun zoekt voor vredesinitiatieven van Palestijnse christenen. In 2006 schreef hij samen met historica en echtgenote Wantje Fritschy een boek over de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. Vijf jaar geleden verscheen zijn ‘Land van mensen’, over de confrontaties en dialoog tussen christenen, joden en moslims in Israël en Palestina. Lees verder

Het grijze ritme van Colm Tóibíns ‘Nora’

Interview met de Ierse schrijver Colm Toíbín over zijn roman Nora (Amsterdam: De Geus, 2016).


Kaft Toibin NoraDe Ierse romanschrijver Colm Tóibín heeft duidelijk iets met moeders. Dat blijkt ook uit zijn veelgeprezen jongste boek Nora, dat grotendeels autobiografisch is. “Van je ouders kun je niet scheiden.”

Moederdag? Toíbín haalt zijn schouders op; het interesseert hem duidelijk geen moer. Maar dat neemt niet weg dat de band tussen moeder en zoon een belangrijk thema in zijn werk is, bijvoorbeeld in zijn verhalenbundel ‘Mothers and Sons’, zijn essaybundel ‘New Ways to Kill your Mother’ en ‘Het testament van Maria’, een novelle over de ultieme moeder-zoonrelatie uit onze cultuurgeschiedenis, die van Maria met Jezus. Lees verder