Geschrapte Middeleeuwse heldinnen

Recensie van Janina Ramirez, ‘Femina. Een nieuwe geschiedenis van de Middeleeuwen, via de vrouwen die daaruit zijn geschrapt.’ Uit het Engels vertaald door Mario Molegraaf. Prometheus, 429 blz.


Niets zo veranderlijk als de geschiedenis. Altijd begrepen dat de plunderende Vikingen gehoornde helmen droegen, blijkt dat een verzinsel te zijn van de man die in 1878 de kostuums ontwierp voor Wagners Der Ring des Nibelungen: de Noormannen zouden wel gek zijn om met zulke gevaarlijke uitsteeksels op hun hersenpan uit vechten te gaan, zo blijkt uit alle grafvondsten uit hun tijd. Maar ja, zie zo’n vastgebakken beeld er maar eens uit te krijgen bij de striptekenaars en verkleedwinkels. Nu zal geen mens last hebben van deze historische pekelzonde. Maar de ontdekking die een weetgierige Zweedse archeologe een paar jaar terug deed in een grafkamer uit de tiende eeuw, zou het gangbare beeld van de Middeleeuwen toch op z’n kop moeten zetten, ook omdat dat zoveel onthult over de arrogantie van onze eigen tijd. Lees verder

Waanzin, een zegen voor de mensheid

Interview met André Klukhuhn, chemicus, filosoof en schrijver van Over de grenzen van de rede. Amsterdam: Prometheus/Bert Bakker (2015).

Copyright Foto’s André Klukhuhn: Patrick Post


Vanuit evolutionair oogpunt is waanzin noodzakelijk. Alle belangrijke kunstenaars, filosofen, wetenschappers en mystici waren gek, betoogt filosoof André Klukhuhn.


André Klukhuhn (copyright foto: Patrick Post)

Na de slaven, de arbeiders, de vrouwen en de homoseksuelen zijn de waanzinnigen aan de beurt om zich te emanciperen, stelt filosoof André Klukhuhn in zijn nieuwste boek, Over de grenzen van de rede. En niet alleen omdat een menswaardige en respectvolle behandeling voor de waanzinnigen zelf natuurlijk veel prettiger is – de geschiedenis staat bol van de gruwelijkheden waarvan je als gek het slachtoffer kon worden, soms zelfs vanuit de beste bedoelingen. Maar ook omdat we met z’n allen niet zonder mensen kunnen aan wie een of veel steekjes los zitten. Waanzin (waaronder Klukhuhn ook religieuze ervaringen rekent) is zelfs cruciaal voor de instandhouding van de menselijke soort, is agnost Klukhuhns conclusie. Lees verder