Heksen als ideale zondebok

Recensie van Marion Gibson, Heksen. Een wereldgeschiedenis in dertien heksenprocessen, van de middeleeuwen tot nu. Oorspronkelijke titel: Witchcraft. A History in Thirteen Trials. Uit het Engels vertaald door Gretske de Haan en Marieke van Muijden. Ambo|Anthos, 338 blz.


Heksen zijn hot. En anders dan vijf, zes eeuwen geleden nu ook in positieve zin. Denk maar aan Susan Smit, die zichzelf trots presenteert als een heks die met haar toverspreuken het beste met de mensheid voorheeft en niets te maken heeft met dat lelijke oude wijf dat aasde op het malse vlees Hans en Grietje. Binnenkort komt er, mede op Smits initiatief, zelfs een nationaal heksenmonument in Roermond, waar nog altijd zichtbaar is welk afschuwelijk lot een mens indertijd te wachten kon staan als je beschuldigd werd van hekserij, ook in onze relatief nuchtere contreien. Lees verder

En dan nu het verhaal van de Griekse vrouwen

Recensie van Natalie Haynes, De kruik van Pandora. Vrouwen in Griekse mythen. Uit het Engels vertaald door Henny Corver en Frits van der Waa. Meulenhoff, 376 blz.


Het klassieke Griekenland mag dan de bakermat van de democratie zijn: voor vrouwen (en slaven) waren het barre tijden. Fatsoenlijk vrouwen hoorden binnen te blijven, onzichtbaar voor het oog van vreemde mannen, want stel je voor dat ze zwanger zouden raken van een ander. Toch spelen ze als godinnen een vaak bijzonder actieve rol in de mythologie: zonder Athenes hulp was Odysseus nooit thuisgekomen en tegen de macht van liefdesgodin Afrodite was zelfs oppergod Zeus niet opgewassen. Ook in het klassieke theater kwamen heel wat vrouwen voor, zij het dat hun rollen toen vertolkt werden door mannen en de tribune verboden gebied was voor wat Hesiodos het ‘dodelijke ras der vrouwen’ noemde. Lees verder