Geweldige reisleidster voor het komende Reformatiejaar

Recensie van Katharina Kunter, 500 jaar Protestantisme. De geschiedenis van de Reformatie. Utrecht: Kok, 2016, 240 blz.

vier sterren


Kaft KunterDe schrijfster

Katharina Kunter is een Duitse theologe en kerkhistorica, die op dit moment vooral onderzoek doet naar de sociale en politieke geschiedenis van het christendom sinds de Tweede Wereldoorlog. Speciaal voor Nederland schreef ze eerder de culturele reisgidsen ‘Oostelijk Duitsland. Land van Luther, Goethe en Bach’ en ‘Berlijn’ (met Bonhoefferwandeling), over de stad waar ze haar Nederlandse echtgenoot leerde kennen. De oorspronkelijke Duitse versie van ‘500 jaar Protestantisme’ is uit 2011. Lees verder

Zoeken naar je ware zelf? Onzin

Interview met Michael Puett, de schrijver van De weg. Wat Chinese filosofen ons over het goede leven leren (Ten Have, 2016).


Westerlingen zijn veelal op zoek naar hun authentieke zelf. Niet doen, meent hoogleraar Michael Puett. ‘Het is een keurslijf dat ons niet bevrijdt, maar beperkt.’

Je authentieke zelf? Dat bestaat helemaal niet, schatert Michael Puett. Jezelf accepteren zoals je bent? Zelfgenoegzaam narcisme. Natuurlijk beter dan kunstmatig? Een onwijze keuze. Als het aan deze hoogleraar in de Chinese geschiedenis ligt, zetten we al onze ideeën over ons ware zelf en de goede natuur vandaag nog aan de dijk. Omdat wij westerlingen ervan overtuigd zijn dat ze ons bevrijden, terwijl ze ons in feite alleen maar beperken, ketenen zelfs. Omdat we ze zo vanzelfsprekend vinden, dat (bijna) niemand er nog een vraagteken bij zet. Lees verder

Heidens mooie verhalen

Recensie van Miranda Aldhouse-Green, De Keltische mythen. Goden en legenden van het oude Ierland en Wales. Athenaeum, Amsterdam, 216 blz.

twee sterren


kaft Aldhouse-Green, Keltische mythenDe schrijfster

Archeologe Miranda Aldhouse-Green (1947) is emeritus hoogleraar aan de universiteit van Cardiff in Wales. Haar specialisme is de nog letterloze ijzertijd (van pakweg 800 voor Christus tot de komst van de Romeinen) en de Romaans-Keltische en -Gallische iconografie. Ook is ze goed thuis in de sjamanistische offerrituelen uit die tijd; één van haar boeken hierover werd in 1998 vertaald als ‘Ontdek de wereld van de druïden’. Verder schreef ze over veenlijken en de legendarische Britse koningin Boudica, die in het jaar 61 in opstand kwam tegen de Romeinen. Lees verder

Tine Halkes: vrouwelijk boegbeeld van kerkvernieuwing eiste leven lang erkenning

Recensie van Annelies van Heijst en Marja Derks, Catharina Halkes; ‘Ik verwacht iets groots’. Levenswerk van een feministische theologe, 1920-2011. Vantilt, Nijmegen, 608 blz.

vier sterren


Kaft HalkesDe schrijfsters

Theologe Annelies van Heijst is emeritus hoogleraar Zorg, Cultuur en Caritas aan de Universiteit van Tilburg. Ze was indertijd student-assistente bij Halkes’ project ‘Feminisme & Christendom’ en werkte mee aan diverse bundels van, over en voor deze eerste (en laatste) hoogleraar feministische theologie. Marjet Derks is universitair docente Cultuurgeschiedenis in Nijmegen; ook zij volgde ooit college bij Halkes. Derks en Van Heijst werkten eerder samen aan ‘Roomse dochters’ (1992), een bundel interviews waarvan Halkes overigens het eerste auteurschap opeiste. De auteurs kenden Halkes dus al goed voor ze aan deze biografie begonnen. Dachten ze. Lees verder

De dood mag je niet verprutsen

Recensie van Costica Bradatan, Sterven voor een idee. Filosoferen met gevaar voor eigen leven. Utrecht: Ten Have, 319 blz.


Kaft BradatanStel. Socrates was indertijd beleefd gebleven tegen zijn jury, in plaats van die te bespotten. Stel dat hij zijn rechters had overtuigd van zijn nog te verwachten verdiensten voor Athene en de gehele toekomstige beschaving. Stel dat hij zich had laten verbannen of met de hulp van zijn rijke vrienden was ontsnapt. Dat hij een respectabel aantal decennia later nog wijzer gewoon van ouderdom was overleden. Elk ruimdenkend mens zou het hem gegund hebben. Toch? Lees verder

Leestip voor politici op religiejacht

Recensie van Tomáš Halík, De nacht van de biechtvader. Christelijk geloof in een tijd van onzekerheid. Boekencentrum, Zoetermeer, 188 blz.

vijf sterren


kaft HalikDe schrijver

Tomáš Halík (1948) is een Tsjechische socioloog, filosoof en psychotherapeut. Hij werd in het geheim tot rooms-katholiek priester gewijd in 1978, het jaar dat collega-Oost-Europeaan Wojtyła paus werd. Na het einde van het communisme kon hij niet aarden in de hiërarchie van de ultraconservatieve Tsjechische rooms-katholieke kerk: een bezoek aan een Tsjechische priesterconferentie ziet hij nog altijd als een ‘boetedoening’. De Nederlandse vertaling van zijn boek ‘Geduld met God’ maakte in 2014 veel indruk en is inmiddels al vijf keer herdrukt. Lees verder

Nieuwe bisschop van Den Bosch wil dat we leren van Franciscus

Recensie van Gerard de Korte, Geroepen tot hoop. Bouwen aan een barmhartige kerk. Kok, Utrecht, 159 blz.

vier sterren


Kaft De KorteDe schrijver

Het zal u als Trouw-lezer niet zijn ontgaan: Gerard de Korte (1955), bisschop van Groningen-Leeuwarden, is vorige week benoemd tot bisschop van Den Bosch. Daarnaast kunt u hem kennen van het theologisch elftal en als ‘theoloog des vaderlands’. Hij kwam eerder in het nieuws om zijn aanvaringen met aartsbisschop Eijk, bijvoorbeeld over de liederen van Huub Oosterhuis en de sluiting van het Ariënskonvikt, de Utrechtse priesteropleiding. Lees verder

Glanzende inleiding in oosters-orthodoxe paasiconen

Recensie van Joost Heutink en Marc Loerke (red.), Et resurrexit. Passie en opstanding op ikonen. Kok, Utrecht, 192 blz.

Vier sterren


Kaft Heutink, Et resurrexitDe vier schrijvers

Het iconenmuseum in Kampen werd indertijd opgericht door de ouders van Joost Heutink (1973), die naast vaste conservator aldaar ook neuropsycholoog aan de Rijksuniversiteit Groningen is. Echtgenote Liesbeth van Es (ooit harpiste, nu theologiestudente) drijft in Zwolle een naar eigen zeggen ‘toonaangevende kunsthandel met een hoogwaardige en interessante collectie.’ Co-auteur Stefan Jeckel is gepensioneerd docent economie en verzamelaar van Russische metalen iconen en paaseieren. De enige officiële kunsthistoricus in het gezelschap is Marc-Oliver Loerke. Hij promoveerde in 2003 op de hellevaart en de wederopstanding in de (Oost-)Europese beeldcultuur. Op dit moment is hij bedrijfsleider van galerie Mönius in Regensburg, waar u voor een paar duizend euro antieke iconen kunt aanschaffen. Lees verder

Goed katholieke visies op een seculiere wereld

Rudi te Velde (red.), Tussen geloof en ongeloof. Religie en geloof in een seculiere wereld. Valkhof, Nijmegen, 175 blz.

Twee sterren


Kaft Te VeldeDe schrijvers

‘Tussen geloof en ongeloof’ is de nieuwste bundel uit de Annalenreeks van het Thijmgenootschap, een vereniging die vanuit een christelijk perspectief reflecteert op wetenschap, samenleving en cultuur. Het genootschap laat zich daarbij inspireren door de katholieke literator en kunstkenner J.A. Alberdingk Thijm (1820-1889). De acht schrijvers uit de bundel hebben inderdaad allemaal een stevige wetenschappelijke en/of katholieke achtergrond: Désanne van Brederode is filosofe, Thomas Quartier is benedictijn en Stephan van Erp, Rudi te Velde en Damiaan Meuwissen zijn (emeritus) hoogleraar. Lees verder

Geloof ‘éminence noire’ Tutu van indrukwekkende eenvoud

recensie van Desmond Tutu, In Gods hand. Mens zijn in het licht van God. Kok, Utrecht, 129 blz.

vijf sterren


Kaft Tutu In Gods handDe schrijver

Desmond Tutu, wie kent hem niet? De eerste zwarte Anglicaanse aartsbisschop van Kaapstad? Die met Nelson Mandela de apartheid bevocht, maar evenmin zweeg over de corruptie binnen het ANC? De drijvende kracht achter de Waarheids- en Verzoeningscommissie? Die man vol levenslust en humor, die onlangs de Dalai Lama nog leerde dansen? Alleen al met een opsomming van alle prijzen die aan deze ‘éminence noire’ zijn toegekend, vallen kolommen te vullen. De Nobelprijs voor de Vrede. De Albert Schweitzerprijs. De Four Freedom Award voor godsdienstvrijheid. En op 85-jarige leeftijd nog altijd voorzitter van The Elders, een raad van internationale ‘dorpswijzen’ als Mary Robinson, Jimmy Carter en Kofi Annan. Je zou bijna vergeten dat hij ook nog preekt en een kinderbijbel heeft geschreven. Maar wist u bijvoorbeeld dat hij priester werd bij gebrek aan andere opties? Tutu kan er nog om gniffelen: ‘Vast een geintje van God’. Lees verder