Levenswijsheid als geschenk

December staat voor de deur en dan is het altijd even denken wat Sint en/of Kerstman zijn naasten dit jaar nu weer zal schenken. Maar waar hebben die op de dure en duistere drempel van 2023 vooral behoefte aan? Een dikke envelop met inhoud, als bijdrage aan de gasrekening en ziektekostenverzekering? Radiatorfolie? Of, zeker zo duurzaam: goede moed? Veerkracht? Wijsheid? Maar kun je dat wel cadeau geven? Een aantal uitgeverijen vermoedt van wel. Lees verder

Opeens is de poel verdwenen

Recensie van Pauline de Bok, ‘De poel‘. Atlas Contact, 342 blz.


Al twintig jaar woont journaliste en filosofe Pauline de Bok (1956) een groot deel van het jaar in een oude koeienstal op het Duitse platteland, pal aan de oostkant van waar ooit het IJzeren Gordijn hing. Een gebied waar de natuur dus zo’n veertig jaar bijna ongestoord haar gang heeft kunnen gaan: zo ongerept als toen daar zul je het midden in Europa niet gauw meer vinden. De Bok schreef al verschillende boeken over haar leven tussen het wild dat dagelijks over haar erf banjert, zoals ‘Buit’ (2015), waarin ze vertelt hoe ze stoer haar jachtbrevet haalde en filosofeert over de verhouding tussen mens en natuur.

Nu, over dat laatste thema is ze nog lang niet uitgedacht, zo blijkt uit haar nieuwste boek, ‘De poel’. Lees verder

De God van Spinoza

Recensie van TON DE KOK, GOD VOOR NIET-GELOVIGEN. DE GOD VAN SPINOZA. Thoth, 128 blz.

Drie sterren


Kaft De Kok SpinozaDe schrijver

Ton de Kok (1942) was ooit marinier en ging na een studie Russisch aan het werk voor de inlichtingendienst. Tussen 1983 en 1994 zat hij voor het CDA in de Tweede Kamer. In 2000 promoveerde hij op de spirituele zoektocht van een Russische medevrijmetselaar uit de 18e eeuw, waarna hij filosofie ging studeren en docent godsdienstfilosofie werd op het vwo. In twee eerdere boeken met de titel ‘Wat is God?’ (2013 en 2017) beschreef hij de worsteling van een aantal bekende westerse filosofen, schrijvers, wetenschappers en kunstenaars met het Godsidee. Zelf heeft De Kok inmiddels spiritueel onderdak gevonden bij Spinoza (1632-1677) en de Amsterdamse Spinozakring. Lees verder

Hoe Amy het noorden terugvond

Recensie van Amy Liptrot, De uitweer. Ambo/Anthos, 256 blz.


Kaft LiptrotEr zijn van die boeken die je al meteen van de sokken blazen en Amy Liptrot (Orkney, 1982) schreef zo’n boek. De eerste zin alleen al: “Onder zoevende helikopterwieken wordt een jonge vrouw met haar pasgeboren baby in haar armen in een rolstoel over de landingsbaan van het vliegveld van het eiland voortgeduwd terwijl een man in een dwangbuis uit de tegenovergestelde richting naar haar wordt gerold.” Dan weet je het al: dit wordt geen vrolijk verhaal, zeker als een bladzijde verderop staat: “Op hetzelfde ogenblik dat ik deze eilandenwereld betreed, wordt mijn vader ervandaan gehaald. Mijn geboorte, drie weken te vroeg, heeft bij hem een manische episode in gang gezet.” Tweehonderdvijftig pagina’s verder heeft debutante Liptrot die verwachting meer dan waar gemaakt. ‘De uitweer’ is een zeldzaam heftige autobiografie. Lees verder

De mens is een roofdier

Interview met Pauline de Bok, schrijfster van ‘Buit. Een jachtjaar’ (2016).


kaft De Bok BuitFilosofe Pauline de Bok legt wel eens een bambi om. “Dat is beter voor het natuurlijk evenwicht”, zegt ze.

In 2014 schreef Pauline de Bok een roman over een oude jaagster, een vrouw die tijdens de Koude Oorlog een eigen jachtgebied had gehad aan het IJzeren Gordijn. Onlangs verscheen haar tweede boek over een vrouw die op jacht gaat: ‘Buit. Een jachtjaar’. Dit keer is De Bok zelf de hoofdpersoon van het verhaal, waarin ze vertelt hoe ze haar jachtdiploma haalde, over hoe het is om een beest te schieten en waarom je daar echt niet per definitie een slechter mens van wordt. Lees verder

Zoeken naar je ware zelf? Onzin

Interview met Michael Puett, de schrijver van De weg. Wat Chinese filosofen ons over het goede leven leren (Ten Have, 2016).


Westerlingen zijn veelal op zoek naar hun authentieke zelf. Niet doen, meent hoogleraar Michael Puett. ‘Het is een keurslijf dat ons niet bevrijdt, maar beperkt.’

Je authentieke zelf? Dat bestaat helemaal niet, schatert Michael Puett. Jezelf accepteren zoals je bent? Zelfgenoegzaam narcisme. Natuurlijk beter dan kunstmatig? Een onwijze keuze. Als het aan deze hoogleraar in de Chinese geschiedenis ligt, zetten we al onze ideeën over ons ware zelf en de goede natuur vandaag nog aan de dijk. Omdat wij westerlingen ervan overtuigd zijn dat ze ons bevrijden, terwijl ze ons in feite alleen maar beperken, ketenen zelfs. Omdat we ze zo vanzelfsprekend vinden, dat (bijna) niemand er nog een vraagteken bij zet. Lees verder