Jezuïet, geleerde en fantast

Leestip Anton Haakman, De onderaardse wereld van Athanasius Kircher. Roman. Amsterdam: Meulenhoff, 1991. 265 pag.


Kaft Haakman, De onderaardse wereld van Athanasius KircherOnderhoudende, al wat oudere reportage-roman over the making of een tv-film over de Duitse jezuïet Athanasius Kircher (1602-1680). Was niet alleen een indertijd gevierd egyptoloog, geoloog en musicoloog, maar ook een groots fantast. En wie is die geheimzinnige Commendatore in de ridderorde van het Heilige Graf in Jeruzalem, die driehonderd jaar later miljoenen bij elkaar ritselt om Kirchers volledige werk (66 delen) opnieuw uit te geven? Op speciaal geschept papier, met de hand gebonden in het fijnste oasegeitenleer uit Zuid-Afrika en met bandstempels van echt bladgoud? Prettig tobberige schelmengeschiedenis, met de val van de DDR als decor.

Sektes blijven sexy

Leestip Carine Damen, Ik was gek van geluk. Verhalen uit sektarische bewegingen. Amsterdam: Luitingh-Sijthoff, 460 pag.


Kaft Damen Ik was gek van gelukOmdat elke generatie nu eenmaal gewaarschuwd moet worden voor de gevaren van sektes (psychisch geweld, seksueel misbruik, geplunderde bankrekeningen) weer eens een boek over hoe die nog altijd te werk gaan. Maakt duidelijk waarom er toch steeds weer zo veel mensen in trappen, ook in Nederland. Zwakste punt van het boek is dat bijna niemand met naam en toenaam erin wilde, uit schaamte dan wel angst (q.e.d.). Bijlagen met e-mailwisselingen tussen de auteur en PR-afdelingen van de diverse ordes en stichtingen geven boeiend inkijkje in hoe men zoal reageert op kritiek en een terriër als Carine Damen.

Vrouwen dankzij Paulus ‘under cover’

Leestip Angela Berlis en Anne-Marie Korte (red.), Alledaags en buitengewoon. Spiritualiteit in vrouwendomeinen (2012). Skandalon, 152 pag.


Kaft Alledaags en buitengewoonSympathiek boekje over hoe christelijke vrouwen spirituele diepgang aan het leven weten te geven, ook buiten de (mannen)kerk om. Van wonderen tot je Maria voelen als je je haar hebt gewassen, van liefdesdrankjes tot Paulus’ beruchte eis tot hoofdbedekking, waarmee vrouwen noodgedwongen under cover gingen. Helaas veel abstract jargon, zoals ‘subjectieve sacralisering’ en lange woorden met ‘gender’ erin. Interessantste bijdrage is van Mathilde van Dijk, over hoe de zusters van het gemene leven (u weet wel: Geert Groote, Moderne Devotie) eind 15e eeuw uit het straatbeeld van Deventer werden verdreven.

De politieke moord op Jezus

Leestip Bill O’Reilly en Martin Dugard, Wie doodde Jezus? Een ongelooflijke geschiedenis. Nieuw Amsterdam, 2013, 303 pag.


Kaft O'Reilly Wie doodde JezusVan de schrijvers van Killing Lincoln en Killing Kennedy. De afloop is alom bekend, net als de belangrijkste dader (Kajafas). Even goed een extreem spannende page turner: kon het boek zelfs op de trap niet wegleggen. Geschreven door de ogen van veel direct en indirect betrokkenen: van Jezus, Pilates, Judas, Herodias tot en met Julius Caesar en Cleopatra. De kruisiging blijkt een politieke moord te zijn geweest. Lees hier de recensie van Paul van der Steen in Trouw.

Ongeloofwaardig engeltje

Leestip Fynn, Hallo meneer God… met Anna (1976/1974). Callenbach, 206 pag.


Kaft Fynn, Hallo meneer GodGekunsteld naïef verhaal over engelachtig en alwetend meisje van vijf dat onderdak vindt bij spiritueel behoeftige jongeman in Londense arbeiderswijk. Ze valt uit een boom als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Ging in de jaren ’70 door voor authentiek en is inderdaad behoorlijk gedateerd in afkeer van dominee, schooljuf en oom agent. Buurtgenoten worden liefdevol beschreven en de combinatie van zuivere wiskunde en religie is verrassend. Zwierige tekeningen van ene Papas.

De Mandela van Medina

Leestip Karen Armstrong, De profeet. Over het leven van Mohammed (2006). Bezige Bij, 228 pag.


Kaft Armstrong, De profeetInterreligieus zwaargewicht Karen Armstrong beschrijft het leven van de profeet Mohammed, met vooral aandacht voor zijn vreedzame, verzoenende en edelmoedige kanten. Was volgens Armstrong zelfs uitzonderlijk vrouwvriendelijk en zou als politicus en strateeg de Nelson Mandela van zijn tijd zijn geweest. De biografie is geschreven als weerwoord op het (anti-)islamitische geweld van en na 11 september 2001. Leerzame lectuur voor vredelievende burgers van alle gezindten.

Waarom vijanden stinken

Leestip Umberto Eco, Het creëren van de vijand. Gelegenheidsgeschriften (2012/2011). Bakker, 300 pag.


Kaft Eco, Het creëren van de vijandVijftien essays van literatuurwetenschapper, romancier en beroepserudiet Umberto Eco. Over onderwerpen als racisme, vuur, eilanden en Wikileaks. Vooral het titelhoofdstuk over de bizarre wandaden die in de loop van de geschiedenis zijn toegeschreven aan joden, negers, zigeuners en vrouwen, maakt indruk. Schrijver weet middenin paginalange opsommingen te verrassen, maar doorbladeren is soms een betere optie.
Leukste weetje: ook in de Middeleeuwen geloofde al geen hond meer dat de aarde plat was.

Vaders met snorren

Kijktip John Lee Hancock, Saving Mr. Banks (2013). Walt Disney Pictures.


poster Saving Mr. BanksEmma Thompson speelt de heerlijk nuffige P.L. Travers, de schrijfster van de Mary Poppins-boeken. Dreef vijftig jaar geleden in haar eentje Walt Disney (Tom Hanks) en al zijn personeel tot wanhoop tijdens de verfilming van ‘haar’ Mary Poppins. Met Droste-effect: het niet droog kunnen houden, omdat je naar een actrice kijkt die het niet droog houdt, omdat ze naar een film kijkt. Leuke bijrol voor de chauffeur (Paul Giamatti). Waargebeurd verhaal, vakkundig verfilmd, maar of het conflict inderdaad is terug te voeren op de snorren van hun vaders?

Antwerpen, 5 oktober 1573

Leestip Mireille Geus, De andere weg (2013). Gottmer, 175 pag.


Kaft Geus, De andere wegHistorische jeugdroman (11+) van Gouden Griffel-winnares Mireille Geus. Gebaseerd op een brief uit 1573 van de doopsgezinde Maeyken Wens aan haar nog jonge kinderen, vlak voor ze naar de brandstapel werd gebracht. Het hoofdthema is geloofsvrijheid, maar het gaat ook over een kind dat te jong te veel verantwoordelijkheid op zich moet nemen, omdat een alleenstaande ouder het (aardse) leven niet meer aan kan – een situatie die vandaag de dag helaas nog altijd heel herkenbaar is.