Ik heb een opdracht, dus ik ben

Recensie van Abraham J. Heschel, Wie is de mens. Uit het Engels vertaald door Marianne van Reenen. Skandalon, 172 blz.

3 sterren


De schrijver

Abraham Joshua Heschel (1907-1972) stamde uit een vooraanstaand Poolse-joods geslacht van chassidische rabbijnen. Ook hij werd opgeleid tot rabbijn, in Berlijn, waar hij tevens filosofie studeerde en zijn proefschrift ‘Das prophetische Bewusstsein’ schreef, waarvoor hij in Duitsland na de machtsovername van de nationaalsocialisten echter geen uitgever kon vinden. Hij volgde in 1937 Martin Buber op als directeur van het Jüdische Lehrhaus in Frankfurt; een jaar later werd hij opgepakt door de Gestapo en uitgewezen naar Polen. In 1939 week hij net op tijd voor de Duitse inval in Polen uit naar Londen en vervolgens New York, waar hij aan het Jewish Theological Seminary vanaf 1946 hoogleraar joodse ethiek en mystiek was. Daarnaast zette hij zich in voor de interreligieuze dialoog en zij-aan-zij met Martin Luther King voor de burgerrechtenbeweging. Lees verder

Nieuw standaardwerk Bijbelgeschiedenis?

Recensie van John Barton, De Bijbel. Het boek, de verhalen en hun geschiedenis. Uit het Engels vertaald door Ton Heuvelmans, Aad Janssen en Marianne Palm. De Bezig Bij, 768 blz.

Vier sterren


Kaft BartonDe schrijver

De Brit John Barton (1948) was tot 2014 hoogleraar theologie in Oxford en heeft in zijn academische carrière een fraaie rits boeken geschreven over de interpretatie van de Bijbel en de Bijbelse canon, waarbij hij vooral goed thuis bleek in de profeten en ethiek van het Oude Testament. Ook is hij sinds 1973 priester binnen de Anglicaanse kerk.

De thematiek

Soms moet ook een recensent even diep zuchten. Bijvoorbeeld als er een boek van dik 700 pagina’s voor je ligt, met een onderwerp waarover ondertussen toch al (bijna) alles gezegd moet zijn: de Bijbel. Weliswaar maar half zo dik als het gelijknamige Boek op je bureauplankje, maar zou daar echt zo veel nieuws over te melden zijn? Dat een van oudsher literaire en seculiere uitgeverij als de Bezige Bij er brood in ziet? Van een auteur die wil aantonen dat de Bijbel nog altijd een belangrijke bron is van religieus inzicht? Zelfs belooft te bewijzen dat christendom noch jodendom Bijbelse religies zijn? Nu, dan ben je als critica toch weer meteen klaarwakker. Verklaar u nader, meneer professor! Lees verder

Dementie stelt ons voor de kernvragen van leven en geloof

Recensie van Tim van Iersel, Godvergeten. Gedachten over geloof en dementie. KokBoekencentrum, 92 blz.

vijf sterren


Kaft Van IerselDe schrijver

Ethicus en ‘dementiedominee’ Tim van Iersel (1983) werkt als geestelijk verzorger van de voornamelijk demente bewoners in een Zuid-Hollands woonzorgcentrum. Daar begeleidt hij ook vrijwilligers en mantelzorgers; vorig jaar verscheen voor verpleegkundigen in opleiding zijn boekje ‘Dilemma’s bij dementie. Waarden wegen voor goede zorg’. Als predikant heeft hij een bijzondere opdracht van de Protestantse Kerk in Nederland voor de zorg voor mensen met dementie. Verder geeft hij pastorale nascholingscursussen aan de Theologische Universiteit Kampen, schrijft hij voor de site dementie.nl en zit hij als ethicus in de landelijke toetsingscommissie euthanasie. Lees verder

De Bijbel gaat niet over moeten en niet mogen

Recensie van ROCHUS ZUURMOND, GOD EN DE MORAAL. EEN ANDERE KIJK OP BIJBELSE ETHIEK. Skandalon, 184 blz.

drie sterren


Kaft ZuurmondDe schrijver

Rochus Zuurmond (1930) – niet te verwarren met voormalig Trouw-columnist Jean-Jacques Suurmond – is emeritus hoogleraar Bijbelse Theologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij maakte daar deel uit van de ‘Amsterdamse school’, waarin vooral oog was voor de manier waarop de Bijbelse verhalen worden verteld en wat ze ons vandaag de dag te zeggen hebben. Ook voelt hij zich verbonden met theologen als Karl Barth en Kornelis Heiko Miskotte. ‘God en de moraal’ is het laatste deel van een drieluik: in het eerste deel, ‘Niet te geloven’ (2010), behandelt Zuurmond de apostolische geloofsbelijdenis; deel twee, ‘In hemelsnaam’ (2012) gaat over de vertaling en betekenis van het Onze Vader. Lees verder

Liever een machine dan een echt mens

Achtergrondartikel bij de tv/DVD-serie Real Humans. Seizoen 1 (2012). Lumière.


Stel u voor: een machine die uw huis schoonhoudt, uw boodschappen doet en kan autorijden. Die een oogje houdt op uw bloeddruk en u in geval van nood kan reanimeren. Een intelligente, proactieve computer in de gestalte van een levensgrote, sprekende pop die altijd precies doet wat u zegt – tenzij u vergeten bent hem op te laden. Met wie u gezellig uit winkelen kunt gaan en een kaartje kunt leggen. Lees verder

Hans Driessen: ‘Adorno heeft voor 10.000% gelijk gekregen’

Interview met Hans Driessen, vertaler van Adorno’s Minima moralia (1951/2013)


Hans Driessen (foto Jörgen Caris)Ooit, in de jaren ’70, was Adorno met Marcuse en Sartre verplichte lectuur voor aankomende intellectuelen. Wie het hart op de juiste plaats had, maar niet wilde heulen met het reëel bestaande socialisme, had wel iets van hem in de kast staan. Niemand kon namelijk zo stellig, zo poëtisch en met zoveel gezag opschrijven wat er mis was met de commerciële Amerikaanse massacultuur. Ook gaf hij de naoorlogse generatie oog voor totalitaire tendensen – van welke politieke signatuur dan ook. Lees verder