Wat te doen bij een Religieus Trauma Syndroom?

Recensie van Inge Bosscha, Mantel van angst. Als religie onderdrukt, beschadigt of traumatiseert. KokBoekencentrum, 190 blz.

4 sterren


De schrijfster

Inge Bosscha (1977) groeide op in een vrijgemaakt gereformeerd gezin en verliet in 2001 de ouderlijke kerk, toen de kerkenraad besloot dat het niet Gods wil was dat ze scheidde van de man die haar mishandelde. Vele zelfhulpboeken, therapiesessies en een studie psychologie later is ze inmiddels ‘kerkverlatingsspecialist’ en beheert ze via Facebook en haar site dogmavrij.nl een platform voor ex-christenen.

De thematiek

Natuurlijk zou ik hier graag iets moois vertellen over de steun en troost die je in moeilijke tijden kunt vinden bij je geloof en je geloofsgenoten. Maar helaas, die kunnen ook een bron van pijn en verdriet zijn, vooral in een orthodox milieu. In 1987 schreef Aleid Schilder in ‘Hulpeloos maar schuldig’ al over het verband tussen een gereformeerde jeugd en depressiviteit. En de honderden mails en berichtjes die Bosscha de afgelopen jaren kreeg, geven nauwelijks een vrolijker beeld. Lees verder

Ook Anselm Grün zoekt (en vindt) een breed publiek

Recensie van Anselm Grün, Het Evangelie spiritueel gelezen. Deel II: Lucas en Johannes. Uit het Duits vertaald door Linda Jansen. Berne Media, 296 blz.

3 sterren


Anselm Grün, Het Evangelie spiritueel gelezen. Deel II: Lucas en JohannesDe schrijver

De bijna 77-jarige Anselm Grün is ongetwijfeld de beroemdste monnik van Europa en dat is niet alleen vanwege zijn aartsvaderlijke baard. Zijn seminars en retraites trekken al jaren heel wat zinzoekers naar het benedictijnse klooster in Münsterschwarzach aan de Main en wie dat te ver vindt, kan zich laven aan de ruim driehonderd boeken die hij ’s ochtends tussen zes en acht uur geschreven heeft, zo’n vijf tot acht per jaar. Natuurlijk dringen lang niet alle vertalingen daarvan door tot deze rubriek – alsjeblieft zeg! Of is het, nu het land weer op slot dreigt te gaan, toch weer tijd voor een nieuwe bemoedigingsdosis Grün? Lees verder

Verstandige taal over kabbalistische mystiek

Recensie van Marcus van Loopik, Kabbala als levenskunst. Op zoek naar eenheid en heling. Skandalon, 320 blz.

drie sterren


Kaft Van LoopikDe schrijver

Marcus van Loopik (1950) is grafisch kunstenaar en als theoloog gespecialiseerd in de judaica. Hij promoveerde begin jaren ’90 aan de VU op het messianisme in de joodse liturgie; een recentere titel is ‘Balk en splinter’ (2011), waarin hij laat zien hoe de Bergrede ingebed ligt in het rabbijnse gedachtengoed uit Jezus’ tijd. Van Loopik is sinds maart 2017 lid van de liberaal joodse gemeente in Rotterdam. Lees verder

Naar een volwassen godsbeeld

Recensie van Willem van der Horst, Met beide benen op de grond. God ontdekken in je levensverhaal. Amsterdam: Buijten & Schipperheijn Motief. 222 blz.

twee sterren


Kaft Van der Horst, Met beide benen op de grond hrDe schrijver

Willem van der Horst (1952) volgde in Utrecht maar liefst drie opleidingen: culturele antropologie, sociologie en sociale psychologie. Hij studeerde voorts homiletiek (‘kanselwelsprekendheid’) in Kampen. Sinds 1978 is hij docent godsdienstpsychologie, pastoraat en groepsdynamica aan de Gereformeerde Hogeschool in Zwolle. Daarnaast werkt hij als zelfstandig psychotherapeut. Eerder schreef hij Zelfstandig worden (1998), een boekje voor de oudere jeugd over het ‘groeien in afhankelijkheid van God’. Lees verder

Liever in therapie dan naar Lourdes

Recensie van Anselm Grün, Het kwaad overwinnen met liefde en vertrouwen. Wegen naar een verzoende samenleving. Ten Have, Utrecht, 159 blz.

vier sterren


Kaft Grün, Het kwaad overwinnen met liefde en vertrouwenDe schrijver

Al meteen na zijn gymnasiumdiploma meldde Anselm Grün (1945) zich als novice aan de poort van de Benedictijner abdij van Münsterschwarzach. Hij studeerde vervolgens niet alleen filosofie en katholieke theologie, maar ook bedrijfswetenschappen. Zijn eerste boek, Reinheit des Herzens, verscheen in 1976 en inmiddels heeft hij enkele honderden titels op zijn naam staan, die in minstens dertig talen vertaald zijn (waaronder het Fries). Lees verder