Tag archieven: Reformatie

Het kruis kent vele vormen

Geplaatst op door

Recensie van Alfred C. Bronswijk, Het kruis. Biografie van een symbool. Kunst, traditie, geschiedenis. KokBoekencentrum, 255 blz.

4 sterren

De schrijver

Alfred Bronswijk (1942) studeerde theologie aan de Vrije Universiteit en begon zijn loopbaan indertijd als sociaal werker. Ook was hij radiopastor, predikant in Zwolle en (na zijn pensioen) pastor onder Nederlandse overwinteraars in Spanje, Portugal en Turkije. Tussendoor schreef hij een dertigtal boeken, over onder andere godsdienstonderwijs, alledaagse gebeden voor bijvoorbeeld vaders en moeders en de schoonheid van iconen. Drie jaar geleden (hij was nog net geen 80) promoveerde hij in Nijmegen op een lijvig proefschrift over godsbeelden in de protestantse kerk. Lees verder →

Schelmse katholieke subcultuur in de gereformeerde Republiek

Geplaatst op door

Recensie van Carolina Lenarduzzi, Katholiek in de Republiek. De belevingswereld van een religieuze minderheid 1570-1750. Vantilt, 475 blz.

Vijf sterren

Kaft LenarduzziDe schrijfster

Juriste Carolina Lenarduzzi (1960) begon haar loopbaan als advocaat en studeerde in 2011 in Leiden cum laude af als historica. Eind vorig jaar promoveerde ze op een proefschrift over de geschiedenis van de katholieke subcultuur in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). De nu bij Vantilt verschenen versie ‘Katholiek in de Republiek’ is een bewerking daarvan voor een breder lezerspubliek.

De thematiek

U zult vast wel al weten dat de staatkundige start van de Noordelijke Nederlanden begon met de afsplitsing van het katholieke Spanje en dat gelovigen die niet de gereformeerde leer aanhingen, vervolgens zo’n tweehonderd jaar lang konden fluiten naar een openbare functie en hun heil moesten zoeken in schuilkerken. Ook is er al een en ander bekend over hoe daar vanuit Rome op gereageerd is. Maar hoe pakte het verbod op mis en sacrament uit in het leven van alledag? Lees verder →

Iedereen dong naar de gunsten van Viglius uit Friesland

Geplaatst op door

Interview met Kees Sluys (1949) journalist en schrijver van ‘Viglius van Aytta. Friese Europeaan avant la lettre’. Thoth, 128 blz.

“Viglius van Aytta (1507-1577) is een van de belangrijkste Friezen uit de geschiedenis. Al op jonge leeftijd was hij in heel Europa beroemd als rechtswetenschapper. Hij had billijkheid en redelijkheid zeer hoog in het vaandel staan en was de lievelingsleerling van Erasmus, die hem een paar jaar voor zijn dood het beheer van zijn erfenis aanbood. Maar Viglius had andere plannen, die wilde vooruit in de vaart der volkeren, die dacht: ik heb meer te doen dan een beetje bij deze goede oude man te blijven. Ook keizer Karel V was zeer onder de indruk van zijn verschijning. Het hof vroeg hem om de opvoeding van Karels zoontje, de latere Philips II, op zich te nemen. Een hele eer zou ik denken, maar ook dat aanbod wees Viglius af. Het is natuurlijk speculatie, maar het zou kunnen dat Philips minder star was geworden als hij door zo’n redelijk man als Viglius was opgevoed. Lees verder →

De mens achter Luther

Geplaatst op door

Interview met Craig Harline, schrijver van ‘WERELD IN WANORDE. MAARTEN LUTHER EN DE GEBOORTE VAN DE REFORMATIE’ (2017).

De Amerikaanse historicus Craig Harline wil met zijn biografie geen standbeeld voor Maarten Luther maken, maar hem in zijn menselijkheid laten zien.

Voor wie er nog geen genoeg van heeft: op de valreep van het Lutherjaar verscheen bij uitgeverij Vantilt een nieuwe Lutherbiografie, ‘Wereld in wanorde’, van de Amerikaanse historicus Craig Harline. De zoveelste in een reeks van honderden, over de laatste vijf eeuwen misschien zelfs wel duizenden, geeft de auteur grif toe: men beweert dat er alleen over Jezus zelf meer geschreven is. Maar Harline is toevallig wel de schrijver van ‘Jacobs vlucht’, een bijzonder familieverhaal over honderd jaar religieuze koppigheid ten tijde van de Reformatie, dat heel hoog op de lijst stond voor de Libris Geschiedenis Prijs 2017. Is zijn nieuwste boek ook zo bijzonder? Lees verder →

Beste reliboeken 2016

Geplaatst op door

De drie beste religieboeken die ik in 2016 voor Trouw las:

Kaft Stanford, JudasPeter Stanford, Judas. De verontrustende geschiedenis van de afvallige discipel. De Bezige Bij, Amsterdam/Antwerpen, 367 blz.

Degelijk journalistiek onderzoek naar de grootste schurk uit de christelijke cultuurgeschiedenis: Judas. Verrader, geldwolf, zelfmoordenaar. De enige mens voor wie eeuwenlang geen verlossing denkbaar was, hoewel er heel wat kanttekeningen bij zijn misdaad te maken zijn. Blijkt in antisemitische tijden schokkend vaak als zondebok van stal te zijn gehaald.

 

Lees verder →

Honderd jaar koppigheid

Geplaatst op door

Recensie van Craig Harline, Jacobs vlucht. Een familiesaga uit de Gouden Eeuw. Vantilt, 352 blz.

Veertig jaar geleden heeft Craig Harline (1956) misschien wel bij u of uw ouders op de stoep gestaan. Hij kwam uit Californië, reed rond op een fiets en droeg een onwaarschijnlijk wit overhemd. En hij had Nederlands geleerd om als mormoon uw ziel te redden. Bekeerd heeft hij al met al niemand, bekent hij nu; wel raakte hij mateloos geïnteresseerd in andere godsdiensten en de Europese Reformatie. Terug in de VS ging hij daarom geschiedenis studeren en in 1986 promoveerde hij aan de van oorsprong Nederduitse gereformeerde Rutgersuniversiteit. Sindsdien heeft Harline diverse populairwetenschappelijke boeken geschreven over de (contra)reformatie in de Lage Landen, zoals ‘De verzoekingen van zuster Margriet’ (1997) en ‘De wonderen van Jezus-Eik’ (2003). En nu dan, speciaal voor de Nederlandstalige markt, ‘Jacobs vlucht. Een familiesaga uit de Gouden Eeuw’. Lees verder →

Het onverbiddelijke verlangen naar puurheid

Geplaatst op door

Interview met historicus Luc Panhuysen, schrijver van De beloofde stad, over de overeenkomsten tussen de vroege wederdopers en de Islamitische Staat.

Radicale gelovigen | De aanval op de door IS bezette stad Mosul in Irak doet historicus Luc Panhuysen denken aan het offensief tegen de wederdopers die in 1534 Münster hadden ingenomen. Ten strijde tegen nietsontziende extremisten!

Kleine groepen radicale gelovigen die ervan overtuigd zijn dat het einde van de wereld nadert en die bereid zijn hun ideeën en overtuigingen met veel geweld te verdedigen: wie denkt er dan niet aan Islamitische Staat? Maar nieuw is dat niet. De hele geschiedenis door zijn er vergelijkbare extremistische groepen opgestaan: van de kruisvaarders tot IS. De parallellen zijn opvallend, laat historicus Luc Panhuysen zien. Lees verder →

‘Onze’ Reformatie grotendeels op naam van Belgen

Geplaatst op door

Recensie van Gottlieb Blokland, Geloof alleen! Protestanten in België: een verhaal van 500 jaar. Garant, Antwerpen – Apeldoorn. 295 blz.

vier sterren

Kaft Blokland, Geloof alleenDe schrijver

Gottlieb Blokland (1959) is voorganger in de Nederlandstalige protestants-evangelische Bethelkerk in Schaarbeek, een gemeente in Brussel. Daarnaast is hij voorzitter van het Instituut voor Bijbelse Vorming in Leuven en lid van de Raad van Bestuur van de Evangelische Theologische Faculteit Leuven. Ook draagt hij de pet van inspecteur-adviseur protestants-evangelische godsdienst bij het Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming. Lees verder →

Geweldige reisleidster voor het komende Reformatiejaar

Geplaatst op door

Recensie van Katharina Kunter, 500 jaar Protestantisme. De geschiedenis van de Reformatie. Utrecht: Kok, 2016, 240 blz.

vier sterren

Kaft KunterDe schrijfster

Katharina Kunter is een Duitse theologe en kerkhistorica, die op dit moment vooral onderzoek doet naar de sociale en politieke geschiedenis van het christendom sinds de Tweede Wereldoorlog. Speciaal voor Nederland schreef ze eerder de culturele reisgidsen ‘Oostelijk Duitsland. Land van Luther, Goethe en Bach’ en ‘Berlijn’ (met Bonhoefferwandeling), over de stad waar ze haar Nederlandse echtgenoot leerde kennen. De oorspronkelijke Duitse versie van ‘500 jaar Protestantisme’ is uit 2011. Lees verder →