Auteur archieven: Marijke

‘Ik was 15, zij was 24’

Geplaatst op door

Interview met Ewoud Sanders (1958), taalhistoricus, journalist en schrijver van ‘Franse les. Een jongen over zijn eerste liefde.’ Schaep 14, 128 blz.

Kaft Franse les“‘Franse les’ speelt in 1973-1974 en gaat over een jongen van 15 die op een Vrije School een relatie krijgt met zijn handwerkjuf, een vrouw van 24. De gegevens zijn geanonimiseerd, maar het is autobiografisch. Voor een deel is dit het verhaal van hoe ik als man van zestig haar voor het eerst weer opzoek, het andere deel bestaat uit de dagboeken die ik indertijd als jongen heb bijgehouden over wat ik meemaakte. Lees verder →

Goudeerlijke verhalen over geloven en autisme

Geplaatst op door

Recensie van Alianna Dijkstra, Is er een hemel voor autisten? Persoonlijke verhalen over autisme en christelijk geloof. KokBoekencentrum, 208 blz.

Vier sterren

Kaft DijkstraDe schrijver

Alianna Dijkstra (1974) is journaliste en dicht opwekkende liedteksten. Ook schrijft ze kinderboeken, onder meer over ene Daan en zijn opa, waarbij Elly Zuiderveld een bijpassend liedje maakte. Eerder schreef Dijkstra twee andere boeken over autisme: ‘Autisten liegen niet’ (2012) en ‘Autisteneiland’ (2014). Lees verder →

De keizer van heel Elba

Geplaatst op door

Recensie van Mark Braude, De onzichtbare keizer. Napoleon op Elba. Uit het Engels vertaald door Fred Hendriks. Balans, 410 blz.

Kaft BraudeAan biografieën geen gebrek als het om Napoleon gaat. U kunt vermoedelijk een riante, dubbel geïsoleerde vakantiewoning bouwen van de dik driehonderdduizend bakstenen die over de man geschreven zijn, plus een schuurtje van alle levensverhalen van de mensen uit zijn entourage, zoals zijn eerste gemalin Joséphine of zijn stiefdochter en schoonzus Hortense, Neerlands allereerste koningin.

En het gaat nog altijd door, ook in het Nederlands. Een paar jaar geleden was de slag bij Waterloo (1815) voor de Vlaamse Johan Op de Beeck al aanleiding voor een positief besproken trilogie (15 centimeter), die onlangs opnieuw in stemmig blauw, wit en rood is uitgebracht, opdat u komende 15 augustus goed voorbereid de 250ste verjaardag van dit genie dan wel monster kunt herdenken – de meningen zijn al eeuwen verdeeld. En de liefhebber heeft zich afgelopen winter via Adam Zamoyski’s biografie (ruim 5 centimeter) vast al verdiept in de man achter de mythe. Lees verder →

Dooddoeners: nietszeggend of juist filosofisch?

Geplaatst op door

Interview met Ignaas Devisch (1970) en Jean Paul Van Bendegem (1953), Vlaamse filosofen en schrijvers van ‘Doordenken over dooddoeners’. Polis, 240 blz.

Van Bendegem: “De functie van dooddoeners zoals ‘Het een is het een, het ander is het ander’ of ‘Het is overal iets’ is vaak om een gesprek af te ronden, waarbij het vooral de bedoeling is om niet te vragen wat men daar precies mee bedoelt. Dat heeft een soort van nietszeggendheid over zich en in dit boek hebben wij geprobeerd de filosofische diepgang te onderzoeken die ook in dooddoeners zit.” Lees verder →

Met een veerooster de duivel buiten de deur houden

Geplaatst op door

Recensie van Judith Schuyf, Heidense heiligdommen. Zichtbare sporen van een verloren verleden. Met foto’s van Sjaan van der Jagt. Omniboek, 336 blz.

Vier sterren

Kaft SchuyfDe schrijver

Historica Judith Schuyf (1951) is vooral bekend om haar onderzoek naar de emancipatie van lesbiennes, homo- en biseksuelen en transgenders. Zo publiceerde zij over de vervolging en het verzet van homoseksuelen tijdens het nazisme; ook schreef ze (mee aan) heel wat stukken voor een roze overheidsbeleid. Daarnaast liet ze als landschapsarcheologe van zich horen, met onder meer ‘Heidens Nederland’ (1995).

De thematiek

Met ‘Heidense heiligdommen’ geeft Schuyf een vers overzicht van hoe het nu, bijna vijfentwintig jaar na ‘Heidens Nederland’, staat met het wetenschappelijke inzicht in ons heidense verleden. Want hoewel de tand des tijds ondertussen natuurlijk genadeloos heeft doorgeknaagd, is ook de kennis gegroeid, dankzij digitale databanken, verfijndere onderzoeksmethodes (zoals pollen- en isotopenonderzoek) en het verdrag van Malta, waardoor de bodem eerst onderzocht moet worden voordat er ergens een nieuwe woonwijk of snelweg gebouwd mag worden. Lees verder →

Het Nieuwe Testament is vooral een aangrijpend verhaal

Geplaatst op door

Recensie van Willie van Peer, Niet te geloven. De werkelijkheid achter het Nieuwe Testament. Davidsfonds, 255 blz.

Drie sterren

Kaft PeerDe schrijver

Vlaming Willie van Peer (1947) was hoogleraar literatuurwetenschap en interculturele hermeneutiek in München. Hij publiceerde (in het Engels) menig werk over verteltheorie en over wanneer je in de geesteswetenschappen mag spreken van wetenschappelijke kennis. Daarnaast liefhebbert hij sinds 1993 in de ontstaansgeschiedenis van het christendom, waarvan ‘Niet te geloven’ nu dan het resultaat is.

De thematiek

In ‘Niet te geloven’ gaat Van Peer op zoek naar de historische oorsprong van het Nieuwe Testament en wat er volgens de laatste wetenschappelijk inzichten waar is van de verhalen over Jezus, zoals die overigens pas in 367 zijn vastgesteld. Zet u maar alvast schrap: bijna niets. Lees verder →

De Holocaust ondergeschikt aan klef filmverhaaltje

Geplaatst op door

Recensie van Takis Würger, ‘Stella’. Uit het Duits vertaald door Goverdien Hauth-Grubben. Signatuur, 208 blz.

één ster

Het leek zo’n briljant idee. Je romandebuut Der Club (2017) ging al over de vraag of het doel de middelen kan heiligen en dan hoor je over Stella Goldschlag, een bloedmooie blonde Berlijnse Jodin die voor de Gestapo op Joden joeg. Ze stond bekend als ‘het blonde gif’ en moet honderden slachtoffers gemaakt hebben. Omdat ze zo haar ouders uit de trein kon houden, was haar beloofd. Sophie’s Choice, maar dan waargebeurd.

Maar die, ook nadat de nazi’s haar ouders in 1944 toch naar Auschwitz hadden gestuurd, ijverig doorging met haar verraderswerk, waarvoor een militaire Sovjettribunaal haar (kaalgeschoren) in 1946 tot tien jaar tuchthuis zou veroordelen. Die een dochter had van een onbekende vader. In 1994 sprong ze uit het raam, een jaar nadat haar biografie van haar voormalige klasgenoot Peter Wyden in het Duits was vertaald. Daar zit een roman in, besloot de Duitse journalist en succesauteur Takis Würger (1985). Lees verder →

Dementie stelt ons voor de kernvragen van leven en geloof

Geplaatst op door

Recensie van Tim van Iersel, Godvergeten. Gedachten over geloof en dementie. KokBoekencentrum, 92 blz.

vijf sterren

Kaft Van IerselDe schrijver

Ethicus en ‘dementiedominee’ Tim van Iersel (1983) werkt als geestelijk verzorger van de voornamelijk demente bewoners in een Zuid-Hollands woonzorgcentrum. Daar begeleidt hij ook vrijwilligers en mantelzorgers; vorig jaar verscheen voor verpleegkundigen in opleiding zijn boekje ‘Dilemma’s bij dementie. Waarden wegen voor goede zorg’. Als predikant heeft hij een bijzondere opdracht van de Protestantse Kerk in Nederland voor de zorg voor mensen met dementie. Verder geeft hij pastorale nascholingscursussen aan de Theologische Universiteit Kampen, schrijft hij voor de site dementie.nl en zit hij als ethicus in de landelijke toetsingscommissie euthanasie. Lees verder →

‘Was ik maar nooit naar Frankrijk teruggekeerd!’

Geplaatst op door

Recensie van Joris Verbeurgt, Weldra zal ik onder de guillotine liggen. Grace Elliott – ooggetuige van de Franse Revolutie. Vrijdag, 256 blz.

Kaft ElliottDe Schotse advocatendochter Grace Dalrymple Elliott (1754-1823) zou het niet slecht doen in een historische avonturenroman van de Golons, u weet wel, van die ontembare Angélique, die furore maakte aan het hof van de Zonnekoning. Grace is opvallend mooi, kan geestig converseren en wordt op haar 17e uitgehuwelijkt aan een schatrijke, twintig jarig oudere Londense society-arts. Drie jaar later sneuvelt het huwelijk na een scandaleuze affaire met een knappe, eveneens getrouwde burggraaf en ligt Grace’ reputatie aan flarden – haar geliefde moet van de rechter de bedrogen dokter het gigantische bedrag van 12.000 pond betalen bij wijze van ‘morele schadevergoeding’ en zelfs haar familie wil niets meer van haar weten.

Waarop ze een riante carrière begint als professioneel maîtresse van onder meer een jongere broer van de Franse koning en, terug in Engeland, de Engelse kroonprins en vader (hij ontkent) van haar dochter. Lees verder →

De oeroude kennis van kabbala

Geplaatst op door

Interview met Mirjam Knotter, conservator bij het Joods Historisch Museum en samensteller van de tentoonstelling ‘Kabbala’

KABBALA | Een net geopende tentoonstelling licht de sluiers op rond kabbala, de joodse mystiek. Wat is kabbala eigenlijk en hoe zit het met die geheimzinnigheid die er zo lang omheen heeft gehangen?

Kaft KabbalaToen de nieuwe directeur van het Joods Historisch Museum in Amsterdam, Emile Schrijver, vier jaar geleden conservator Mirjam Knotter vroeg waarover zij nou eens een grote knaltentoonstelling zou willen organiseren, wist ze het meteen: kabbala. Het was de kunsthistorica namelijk opgevallen dat kabbala (met de klemtoon op de laatste a, dus kabbalá) steeds meer belangrijke beeldende, joodse en niet-joodse, kunstenaars wist te inspireren, onder wie Barnett Newman, R.B. Kitaj en Anselm Kiefer.

Ook in de populaire cultuur is kabbala reuzehip sinds Madonna, David en Victoria Beckham en Britney Spears rode polsbandjes gingen dragen om kwade krachten af te weren. En zong David Bowie trouwens niet al in 1976 in ‘Station to Station’ over ‘kether’ en ‘malkuth’, twee elementen uit de kabbalistische levensboom? Een foto waarop Bowie zo’n ‘ets chaim’ zit te tekenen, prijkt dan ook prominent op het affiche en het boek bij de tentoonstelling. Lees verder →