Assassijnse legendes

Frank G. Bosman, ‘De oude man van Masyaf. De westerse legendes rond de nizarische ismaïlieten’. Amsterdam University Press, 184 blz.

Vier sterren


De schrijver

Frank Bosman (1978) doet aan de faculteit Katholieke Theologie van de Universiteit van Tilburg als ‘cultuurtheoloog’ onderzoek naar religieuze elementen in de hedendaagse media. Daarbij beperkt hij zich niet tot de erkende, hoge literatuur en kunst. Zo schreef hij in 2019 een boek over de theologie van videospellen, waarin de Apocalyps een opvallend grote rol speelt. Lees verder

Bezeten van de Franse Revolutie

Recensie van Luc Van den Broeck en Sarah De Grauwe, De amazone van de Franse Revolutie. Het verhaal van Théroigne de Méricourt. Vrijdag, 264 blz.


Volgens meesterbiograaf Stefan Zweig was ze een hysterische karikatuur van Jeanne d’Arc, Charles Baudelaire noemde haar een minnares van het bloedbad en Alexander Dumas achtte haar schuldig aan de moord op een journalist. Ook in haar eigen tijd, in de Franse Revolutie, kreeg Anne-Josèphe Théroigne (1762-1817) er al van langs: ze werd in de pers afgeschilderd als een sloerie, op straat afgeranseld door jakobijnse tricoteuses en ook haar meeste (mannelijke) medepatriotten vonden haar ideeën over gelijke rechten voor vrouwen maar belachelijk. Lees verder

Op tournee met sevdahkoor door Bosnië (26 juni t/m 3 juli)

Van 26 juni tot en met 3 juli ben ik muzikaal op reis geweest door Bosnië, als sopraan in een vierstemmig sevdahkoor. Onder leiding van dirigenten Sead Siocic en Ivo Boswijk zongen we traditionele Bosnische liedjes tijdens optredens, openbare repetities en tv-opnames in restaurants, parken en op een brug in Etno Avlija, Tuzla, Visiko, Vrelo Bosne en Mostar. Wat een feest en inspiratie!

Japanse mythologie tot en met nu

Recensie van Joshua Frydman, Japanse mythen. Goden, helden en geesten. Uit het Engels vertaald door Janne Van Beek. Athenaeum – Polak & Van Gennep, 263 blz.

4 sterren


De schrijver

Joshua Frydman studeerde Japans in Yokohama en aan de Yale Universiteit, waar hij in 2014 promoveerde op de geschiedenis van de ‘uta mokkan’, een poëzievorm uit de zevende en achtste eeuw. Momenteel doceert hij Japans aan de Universiteit van Oklahoma.

De thematiek

Japanse mythologie? Ik had er voor Frydmans boek nog geen beeld van. Maar zo’n titel maakt nieuwsgierig. Welke verhalen hadden de oude Japanners over hoe de wereld en de mensheid geschapen werden? Welke oerkrachten en goden zaten daarachter? Wat weet een gemiddelde westerling eigenlijk van de religieuze geschiedenis van Japan? Waren ze daar niet boeddhistisch? Of (even spieken) shintoïstisch, en dat ze hun keizer als een godheid vereren, wat in de Tweede Wereldoorlog onder Hirohito meer dan rampzalig uitpakte? Lees verder

De vloek van Cham als smoes voor zwarte slavernij

Recensie van Bente de Leede en Martijn Stoutjesdijk (red.), Kerk, kolonialisme en slavernij. Verhalen van een vervlochten geschiedenis. KokBoekencentrum, 168 blz.

Vier sterren


De schrijvers

Aan dit 31ste jaarboek voor de geschiedenis van het Nederlands Protestantisme hebben tien universitaire onderzoekers meegewerkt, onder wie de hoogleraren Rose Mary Allen (University of Curaçao) en Geertje Mak (Universiteit van Amsterdam). Redacteur Bente de Leede werkt aan een proefschrift over de verhouding tussen de Sri Lankanen met de Nederduitse Gereformeerde Kerk in de koloniale tijd; mederedacteur Martijn Stoutjesdijk is specialist in de theologische argumenten waarmee de (zwarte) slavernij indertijd verdedigd of juist bekritiseerd werd. Het voorwoord is van Bianca Groen Galant, voorzitter van de PKN-werkgroep heilzame verwerking slavernijverleden voor ‘wit’ en ‘zwart’. Lees verder

Lydia Rood en de maagd van Rosendael

Interview met Lydia Rood, schrijfster van De maagd van Rosendael (Ambo | Anthos, 384 blz.)


Lydia Rood groeide op in Velp, aan de Veluwezoom. Ze struinde met haar broers over de hei en leerde schaatsen op de vijver bij kasteel Rosendael, ooit het bezit van de machtige graven en hertogen van Gelre en Gulik. Rosendael was ook een favoriete verblijfplaats van Maria van Gelre, een hoogadellijke hofdame van de Franse koningin, die in 1405 was uitgehuwelijkt aan de toenmalige hertog, Reinald IV. Hij zat te springen om wettige nakomelingen, maar die kwamen er al met al niet. Wel liet Maria een schitterend en kostbaar gebedenboek na, in het Nederlands nog wel, dat een paar jaar geleden werd herontdekt door de Nijmeegse hoogleraar Johan Oosterman. Zijn publicaties werden de basis voor Roods nieuwste historische roman, De maagd van Rosendael. Lees verder

Alice in oorlogsland

Recensie van

  • Sarah Watling, Morgen misschien de toekomst. Schrijvers en rebellen in de Spaanse burgeroorlog (vertaald door Mariella Duindam, Athenaeum, 439 blz.) en

  • Virginia Cowles, Op oorlogspad (vertaald door Auke Leistra, Arbeiderspers, 568 blz.)


Dik honderd jaar geleden, in 1918, wist Europa het zeker: het moest nooit weer oorlog worden. De Volkenbond werd opgericht, de democratische toekomst lonkte, het zou voortaan vrede zijn. Maar achttien jaar later ging het alweer mis in Spanje, toen een coalitie van socialisten, anarchisten en communisten de verkiezingen gewonnen had en voortvarend aan de privileges van adel, kerk en kapitaal was gaan tornen.

Generale repetitie voor WOII

Waarop generaal Franco in juli 1936 een greep naar de macht deed. Het werd een burgeroorlog van bijna drie jaar, waarin de (linkse) Republikeinen en de (rechtse) Nationalisten elkaar bevochten, fronten heen en weer golfden, steden en dorpen veroverd, verloren en heroverd werden. Of regelrecht verwoest, zoals op 26 april 1936 het Baskische stadje Guernica, door Duitse en Italiaanse bommenwerpers. Lees verder

De Mozes uit Georgia

Recensie van Jonathan Eig, ‘King. Een leven’. Uit het Engels vertaald door Frans Reusink. Hollands Diep, 767 blz.


Ik kan niet beweren dat ik Martin Luther King bewust heb meegemaakt. Ik was net zes toen hij in Washington zo’n 250.000 mensen toesprak over zijn droom en nog geen tien toen hij vermoord werd. Televisie hadden we nog niet, maar toch staat Kings redevoering in m’n ziel gekerfd. Dat besefte ik onlangs op een tentoonstelling over gospel in het Catharijneconvent, waar Kings legendarische woorden weerklonken en ik het opeens niet droog hield – wat me toch hoogst zelden overkomt. De leeftijd, zegt u? Of toch de kracht en echo van dat visioen dat een kleine zwarte baptistendominee in die vroege, optimistische jaren ’60 met de hele mensheid wist te delen? En waar uiteindelijk maar zo weinig van terecht is gekomen? Lees verder