Jezus sprak plat Aramees

Recensie van Hoger Gzella, De eerste wereldtaal. De geschiedenis van het Aramees. Atheneaum, 400 blz.

vijf sterren


De schrijver

Holger Gzella (Dortmund, 1974) studeerde assyriologie, klassieke en semitische talen in Oxford en Rome en is sinds 2005 hoogleraar Hebreeuwse en Aramese taal- en letterkunde in Leiden. Recente titels van zijn hand: ‘Aramäisches Wörterbuch’ (een theologisch woordenboek bij het Oude Testament) en het handboek ‘A Cultural History of Aramaic’ (2015), waarvan ‘De eerste wereldtaal’ de Nederlandse publieksversie is. Ook heeft hij een column in het Leidse universiteitsblad ‘Mare’. Lees verder

M’n broertje koos voor euthanasie

Interview met Marcel Langedijk (1972), freelance journalist voor onder meer Linda en JFK en schrijver van Gelukkig hebben we de foto’s nog. De zelfgekozen dood van mijn broer. Uitgeverij Q, 169 blz.


Kaft Langedijk“Mijn boek gaat over de dood van mijn broertje. Over de dag waarop dat gebeurde en over de acht jaar daarvoor, waarin wij er als gezin achter kwamen dat hij alcoholist was en psychische klachten had als angststoornissen en depressies. Dat is een ontzettend intense periode voor ons geweest. Het boek gaat over hoe het zover heeft kunnen komen, zonder dat het daadwerkelijk veel antwoorden geeft: sommige dingen lopen blijkbaar nu eenmaal zo. Ik heb mijn verhaal heel rauw opgeschreven. Zo is mijn schrijfstijl en zo is het leven soms: hard, naar en gemeen. Lees verder

Veilige kerk rolt rode loper uit voor homo’s

Recensie van John Lapré, De veilige kerk. Acceptatie van seksuele diversiteit binnen de christelijke geloofsgemeenschap. Ark Media, 140 blz.

vier sterren


Kaft LapréDe schrijver

John Lapré (1986) is jurist en als luitenant ter zee der derde klasse beroepsmilitair bij de Koninklijke Marine. Belangrijker hier is dat hij bevlogen evangelisch christen is en geregistreerd samenwoont met zijn eveneens diepgelovige grote liefde, Lionel. Als John Kamphuis schreef hij eerder ‘Als de hemel de aarde raakt. Verlangen naar opwekking’ (2011) en ‘In vuur en vlam voor de Heiland. Principes voor vruchtbaar discipelschap’ (2010). Lees verder

Iconische godshuizen

Bespreking van Oskar Verkaaik, Gods huis in de steigers. Religieuze gebouwen in ontwikkeling. Met bijdragen van Daan Beekers en Pooyan Tamimi Arab. Amsterdam University Press, 269 blz.


Kerken herken je aan klokkentorens en kruisen, moskeeën aan minaretten en koepels en synagogen aan davidsterren en hoefijzerboogjes. Zo wil althans het traditionele beeld sinds we hier godsdienstvrijheid hebben, want voor die tijd schuilden niet-gereformeerden in veelal architectonisch neutrale onderkomens, die vooral geen aanstoot mochten geven.

Maar sinds de grondwet van 1848 verrezen er neogotische katholieke kerken met hoge, fiere torens en synagogen in de oriëntaalse stijl uit Andalusië – de 19e eeuw zag nog niet zo’n onderscheid tussen Joods en Moors. Lees verder

Wereldvreemde boekhoudster barmhartig opgedweild

Recensie van GAIL HONEYMAN, ‘IK BEN ELEANOR OLIPHANT (MET MIJ GAAT ALLES GOED)’. Uit het Engels vertaald door Hien Montijn. Cargo, 398 blz.


Kaft HoneymanDe 30-jarige boekhoudster Eleanor Oliphant leidt een ongekend geregeld leven. Ze heeft zich de afgelopen negen jaar nog geen dag ziek gemeld, tussen de middag maakt ze in een hoekje van de personeelskamer de puzzels uit de krant en iedere woensdagavond belt ze een kwartier met haar moeder. Voorts koopt ze elke vrijdagmiddag twee grote flessen wodka, die ze gedoseerd over het weekend naar binnen giet. En afgezien van de meteropnemer en twee maal per jaar alweer een andere maatschappelijk werkster komt er niemand bij haar over de vloer. Nee, met Eleanor Oliphant gaat alles prima. Heus. Ook als haar moeder haar wekelijks de grond in trapt en ze op kantoor gepest wordt met de Harry Potter-littekens in haar gezicht. Lees verder

De diepgang van een lul

Recensie van EMILY WITT, ‘FUTURE SEX. LIEFDE IN TIJDEN VAN DIGITALISERING’. Met een voorwoord van Simone van Saarloos. Uit het Amerikaans vertaald door Hien Montijn. Amsterdam University Press. 215 blz.


kaft Witt Future sexDe Amerikaanse journaliste Emily Witt (1981) is drieëndertig als ze zorgelijk beseft dat de rijtjes verliefd-verloofd-getrouwd en huisje-boompje-beestje er voor haar hoogstwaarschijnlijk niet in zitten. Niet dat ze geen mannen trekt: ze heeft al eens vaste verkering gehad en ook als alleenstaande scharrelt ze regelmatig met vriendjes met wie ze ‘niets’ heeft, behalve lekkere seks. Maar gelukkig is ze niet. Ligt het aan haar? Stelt ze te hoge eisen? Valt ze op de foute mannen, fladderaars met bindingsangst? Of is er iets structureels mis met het monogame huwelijk als levensbestemming? Is het ideaal van trouw tot in de dood nog wel van deze tijd? En hoe staat het in deze digitale dagen eigenlijk met de indertijd beloofde vrije liefde, ook voor vrouwen? Bepaalt sletvrees nog steeds ons seksleven? In ‘Future sex’ zoekt Witt het allemaal schaamhaarfijn en aan den lijve voor ons uit. Lees verder

Extreem reizen

Verzamelrecensie van:

  • SYLVAIN TESSON, ‘ONGEBAANDE PADEN. EEN VOETREIS DWARS DOOR FRANKRIJK’. Arbeiderspers, 175 blz.

  • AP DIJKSTERHUIS, ‘WIE (NIET) REIST IS GEK’. Prometheus, 181 blz.

  • ERLING KAGGE, ‘STILTE. JEZELF STAANDE HOUDEN IN EEN WERELD VOL LAWAAI.’ Levboeken, 152 blz.


Met de jaarlijkse exodus voor de deur: wat zoeken we toch op reis? En vinden we het dan ook? Verrijkt zo’n verre, vaak prijzige reis inderdaad ons leven? Of kunnen we net zo goed thuis blijven? Vanwaar toch die drang om weg te wezen? Uit de nieuwe stapel reisboeken drie van extreem ervaren reizigers die hier zo hun gedachten over hebben.

kaft TessonFransman Sylvain Tesson (1972) is een stoere. Hij zat een half jaar alleen in een hutje in Siberië en ragde op een oude motor in de winter van Moskou naar Parijs, via de Berezina, zoals bekend niet de lieflijkste rivier ter wereld. Totdat ook hij zijn annus horribilis treft, als in 2014 zijn moeder sterft en hij dronken van het dak dondert , “omdat ik zo nodig de paljas moest uithangen, […] een val van acht meter, genoeg om al mijn ribben, mijn ruggenwervels en mijn schedel te breken.” Lees verder

Facebook anno 1600

Interview met Sophie Reinders (1984), docente historische letterkunde aan de Universiteit Utrecht. Vorige week promoveerde ze cum laude op De mug en de kaars. Vriendenboekjes van adellijke vrouwen 1575-1640. Vantilt. 528 blz.


Kaft Reinders, Mug“Mijn boek gaat over de vriendenboekjes die rond 1600 opeens hip waren onder jonge adellijke vrouwen, vooral in Gelderland en Overijssel. Het bestaan van deze bronnen was wel bekend, maar er was nog nooit iemand de archieven ingegaan om eens te kijken wat er nog lag. Uit de ruim veertig boekjes die ik al met al gevonden heb, heb ik geprobeerd de leefwereld te reconstrueren van deze vrouwen, van wie we verder nauwelijks sporen hebben.

Ze zetten in elkaars albums allerlei deugdzame spreuken, motto’s, versjes en tekeningen, soms superuitgebreid en heel mooi, maar vaak ook heel slordig en onleesbaar: ik heb eindeloos in archieven onder tl-licht naar bladzijden zitten staren waar ik niet uitkwam. Lees verder

Beklemmend bericht voor een planeet op drift

Recensie van Mohsin Hamid, Exit West. Uit het Engels vertaald door Saskia van der Lingen. Amsterdam: Bezig Bij, 2017, 223 blz.


Kaft Hamid Exit WestMohsin Hamid (1971) is een echte wereldburger. Geboren in Lahore (Pakistan), deels opgegroeid in de Verenigde Staten, aan de universiteit van Harvard opgeleid tot jurist en in Princeton als schrijver in de leer geweest bij Nobelprijswinnares Toni Morrison. Sinds 2006 ook in het bezit van een Brits paspoort en inmiddels terug in Lahore of onderweg naar New York, Londen of Griekenland – een globetrotter die net zo makkelijk het vliegtuig pakt als u en ik auto, trein of fiets. Vooropgesteld natuurlijk dat hij vlot door de douane komt en niet eerst moet bewijzen dat hij geen snode plannen heeft. Lees verder

En toen ontmoette ik Jezus

Interview met Charlotte Rørth, schrijfster van ‘DE DAG DAT IK JEZUS ONTMOETTE. BEKENTENISSEN VAN EEN MODERNE ONGELOVIGE’. Wereldbibliotheek, 191 blz.

Copyright foto: Maartje Geels


De Deense journaliste Charlotte Rørth was ongelovig, maar schreef een bestseller over haar ontmoeting met Jezus. Die is nu in het Nederlands vertaald.

Charlotte Rørth werd als kind gedoopt, maar leerde op school vooral over Karl Marx. Een moderne ongelovige.Totdat Jezus zo’n acht jaar geleden in Zuid-Spanje haar pad kruiste. Het duurde een paar jaar voor ze een boek schreef over hoe dit haar leven op z’n kop zette. Sindsdien heeft ze tientallen uitverkochte lezingen gehouden voor in totaal zo’n 24.000 mensen met vergelijkbare ervaringen, die er bij haar eindelijk over durven te praten: “Dit soort ervaringen zijn eigenlijk heel normaal”. Lees verder