Iconische godshuizen

Bespreking van Oskar Verkaaik, Gods huis in de steigers. Religieuze gebouwen in ontwikkeling. Met bijdragen van Daan Beekers en Pooyan Tamimi Arab. Amsterdam University Press, 269 blz.


Kerken herken je aan klokkentorens en kruisen, moskeeën aan minaretten en koepels en synagogen aan davidsterren en hoefijzerboogjes. Zo wil althans het traditionele beeld sinds we hier godsdienstvrijheid hebben, want voor die tijd schuilden niet-gereformeerden in veelal architectonisch neutrale onderkomens, die vooral geen aanstoot mochten geven.

Maar sinds de grondwet van 1848 verrezen er neogotische katholieke kerken met hoge, fiere torens en synagogen in de oriëntaalse stijl uit Andalusië – de 19e eeuw zag nog niet zo’n onderscheid tussen Joods en Moors. Lees verder

Wereldvreemde boekhoudster barmhartig opgedweild

Recensie van GAIL HONEYMAN, ‘IK BEN ELEANOR OLIPHANT (MET MIJ GAAT ALLES GOED)’. Uit het Engels vertaald door Hien Montijn. Cargo, 398 blz.


Kaft HoneymanDe 30-jarige boekhoudster Eleanor Oliphant leidt een ongekend geregeld leven. Ze heeft zich de afgelopen negen jaar nog geen dag ziek gemeld, tussen de middag maakt ze in een hoekje van de personeelskamer de puzzels uit de krant en iedere woensdagavond belt ze een kwartier met haar moeder. Voorts koopt ze elke vrijdagmiddag twee grote flessen wodka, die ze gedoseerd over het weekend naar binnen giet. En afgezien van de meteropnemer en twee maal per jaar alweer een andere maatschappelijk werkster komt er niemand bij haar over de vloer. Nee, met Eleanor Oliphant gaat alles prima. Heus. Ook als haar moeder haar wekelijks de grond in trapt en ze op kantoor gepest wordt met de Harry Potter-littekens in haar gezicht. Lees verder

De diepgang van een lul

Recensie van EMILY WITT, ‘FUTURE SEX. LIEFDE IN TIJDEN VAN DIGITALISERING’. Met een voorwoord van Simone van Saarloos. Uit het Amerikaans vertaald door Hien Montijn. Amsterdam University Press. 215 blz.


kaft Witt Future sexDe Amerikaanse journaliste Emily Witt (1981) is drieëndertig als ze zorgelijk beseft dat de rijtjes verliefd-verloofd-getrouwd en huisje-boompje-beestje er voor haar hoogstwaarschijnlijk niet in zitten. Niet dat ze geen mannen trekt: ze heeft al eens vaste verkering gehad en ook als alleenstaande scharrelt ze regelmatig met vriendjes met wie ze ‘niets’ heeft, behalve lekkere seks. Maar gelukkig is ze niet. Ligt het aan haar? Stelt ze te hoge eisen? Valt ze op de foute mannen, fladderaars met bindingsangst? Of is er iets structureels mis met het monogame huwelijk als levensbestemming? Is het ideaal van trouw tot in de dood nog wel van deze tijd? En hoe staat het in deze digitale dagen eigenlijk met de indertijd beloofde vrije liefde, ook voor vrouwen? Bepaalt sletvrees nog steeds ons seksleven? In ‘Future sex’ zoekt Witt het allemaal schaamhaarfijn en aan den lijve voor ons uit. Lees verder

Extreem reizen

Verzamelrecensie van:

  • SYLVAIN TESSON, ‘ONGEBAANDE PADEN. EEN VOETREIS DWARS DOOR FRANKRIJK’. Arbeiderspers, 175 blz.

  • AP DIJKSTERHUIS, ‘WIE (NIET) REIST IS GEK’. Prometheus, 181 blz.

  • ERLING KAGGE, ‘STILTE. JEZELF STAANDE HOUDEN IN EEN WERELD VOL LAWAAI.’ Levboeken, 152 blz.


Met de jaarlijkse exodus voor de deur: wat zoeken we toch op reis? En vinden we het dan ook? Verrijkt zo’n verre, vaak prijzige reis inderdaad ons leven? Of kunnen we net zo goed thuis blijven? Vanwaar toch die drang om weg te wezen? Uit de nieuwe stapel reisboeken drie van extreem ervaren reizigers die hier zo hun gedachten over hebben.

kaft TessonFransman Sylvain Tesson (1972) is een stoere. Hij zat een half jaar alleen in een hutje in Siberië en ragde op een oude motor in de winter van Moskou naar Parijs, via de Berezina, zoals bekend niet de lieflijkste rivier ter wereld. Totdat ook hij zijn annus horribilis treft, als in 2014 zijn moeder sterft en hij dronken van het dak dondert , “omdat ik zo nodig de paljas moest uithangen, […] een val van acht meter, genoeg om al mijn ribben, mijn ruggenwervels en mijn schedel te breken.” Lees verder

Facebook anno 1600

Interview met Sophie Reinders (1984), docente historische letterkunde aan de Universiteit Utrecht. Vorige week promoveerde ze cum laude op De mug en de kaars. Vriendenboekjes van adellijke vrouwen 1575-1640. Vantilt. 528 blz.


Kaft Reinders, Mug“Mijn boek gaat over de vriendenboekjes die rond 1600 opeens hip waren onder jonge adellijke vrouwen, vooral in Gelderland en Overijssel. Het bestaan van deze bronnen was wel bekend, maar er was nog nooit iemand de archieven ingegaan om eens te kijken wat er nog lag. Uit de ruim veertig boekjes die ik al met al gevonden heb, heb ik geprobeerd de leefwereld te reconstrueren van deze vrouwen, van wie we verder nauwelijks sporen hebben.

Ze zetten in elkaars albums allerlei deugdzame spreuken, motto’s, versjes en tekeningen, soms superuitgebreid en heel mooi, maar vaak ook heel slordig en onleesbaar: ik heb eindeloos in archieven onder tl-licht naar bladzijden zitten staren waar ik niet uitkwam. Lees verder

Beklemmend bericht voor een planeet op drift

Recensie van Mohsin Hamid, Exit West. Uit het Engels vertaald door Saskia van der Lingen. Amsterdam: Bezig Bij, 2017, 223 blz.


Kaft Hamid Exit WestMohsin Hamid (1971) is een echte wereldburger. Geboren in Lahore (Pakistan), deels opgegroeid in de Verenigde Staten, aan de universiteit van Harvard opgeleid tot jurist en in Princeton als schrijver in de leer geweest bij Nobelprijswinnares Toni Morrison. Sinds 2006 ook in het bezit van een Brits paspoort en inmiddels terug in Lahore of onderweg naar New York, Londen of Griekenland – een globetrotter die net zo makkelijk het vliegtuig pakt als u en ik auto, trein of fiets. Vooropgesteld natuurlijk dat hij vlot door de douane komt en niet eerst moet bewijzen dat hij geen snode plannen heeft. Lees verder

En toen ontmoette ik Jezus

Interview met Charlotte Rørth, schrijfster van ‘DE DAG DAT IK JEZUS ONTMOETTE. BEKENTENISSEN VAN EEN MODERNE ONGELOVIGE’. Wereldbibliotheek, 191 blz.

Copyright foto: Maartje Geels


De Deense journaliste Charlotte Rørth was ongelovig, maar schreef een bestseller over haar ontmoeting met Jezus. Die is nu in het Nederlands vertaald.

Charlotte Rørth werd als kind gedoopt, maar leerde op school vooral over Karl Marx. Een moderne ongelovige.Totdat Jezus zo’n acht jaar geleden in Zuid-Spanje haar pad kruiste. Het duurde een paar jaar voor ze een boek schreef over hoe dit haar leven op z’n kop zette. Sindsdien heeft ze tientallen uitverkochte lezingen gehouden voor in totaal zo’n 24.000 mensen met vergelijkbare ervaringen, die er bij haar eindelijk over durven te praten: “Dit soort ervaringen zijn eigenlijk heel normaal”. Lees verder

Vaderland in de verte

Interview met Sarah De Mul (1978), docente Cultuurwetenschappen en schrijfster van Retour San Sebastian. Opgroeien met een vaderland in de verte. Bezige Bij, 255 blz.


Kaft De Mul, Retour San Sebastian“Ik ben als docent Cultuurwetenschappen veel bezig met kwesties als culturele identiteit, de multiculturele samenleving en diversiteit, iets dat ook heel hard in mijn gezin speelt. Mijn partner Nikolas komt uit Baskenland en bij ons thuis in Antwerpen spreken we drie talen door elkaar heen: ik spreek Nederlands met ons dochtertje Lide, Nikolas spreekt Baskisch met haar en Nikolas en ik spreken onderling Engels.

Op school leert Lide natuurlijk Nederlands en over de geschiedenis van België en de gewoontes van hier, maar we zijn ook heel hard bezig om haar ook de Baskische taal en een aantal culturele gewoontes van daar bij te brengen. Lees verder

Europa opnieuw gekerstend

Recensie van David Dessin, God is een vluchteling. De terugkeer van het christendom in de Lage Landen. Polis, 216 blz.

vijf sterren


Kaft David DessinDe schrijver

Vlaming David Dessin is filosoof en heeft aan de Universiteit Antwerpen onderzoek gedaan naar de religieuze duiding van het werk van Kafka. Hij was medeauteur van ‘Het beloofde land’ (2014), een mentale reis naar het oude en hedendaagse Israël/Palestina. Sinds vorig jaar is hij adviseur ideologie van de liberaal-conservatieve Nieuw-Vlaamse Alliantie, de grootste partij van Vlaanderen. Lees verder

Islam daagt uit tot christelijke vernieuwing

Recensie van Bernhard Reitsma, Kwetsbare liefde. De kerk, de islam en de drie-enige God. Boekencentrum, 256 blz.

vier sterren


De schrijver

Bernhard Reitsma (1965) is theoloog en werkte zo’n zeven jaar als zendingspredikant en docent in Libanon. Sinds 2007 is hij hoogleraar aan de VU op de leerstoel ‘De kerk in de context van de islam’. In 2011 schreef hij voor de PKN de islamnota ‘Integriteit en respect’, die indertijd ook in Trouw tot een emotionele discussie leidde over de vraag of christenen en moslims wel samen tot (dezelfde?) God kunnen bidden. Een recente bijdrage aan het debat over een mogelijke verbinding tussen de PKN en moslims leverde hij afgelopen januari samen met scriba René de Reuver, in een reactie op de zogenaamde PVV-dominees. Lees verder