Waarom vijanden stinken

Leestip Umberto Eco, Het creëren van de vijand. Gelegenheidsgeschriften (2012/2011). Bakker, 300 pag.


Kaft Eco, Het creëren van de vijandVijftien essays van literatuurwetenschapper, romancier en beroepserudiet Umberto Eco. Over onderwerpen als racisme, vuur, eilanden en Wikileaks. Vooral het titelhoofdstuk over de bizarre wandaden die in de loop van de geschiedenis zijn toegeschreven aan joden, negers, zigeuners en vrouwen, maakt indruk. Schrijver weet middenin paginalange opsommingen te verrassen, maar doorbladeren is soms een betere optie.
Leukste weetje: ook in de Middeleeuwen geloofde al geen hond meer dat de aarde plat was.

De mystieke lessen van Mary Poppins

Achtergrondartikel bij de Disney-film Saving Mr. Banks (2013)


Onlangs ging de nieuwste Disney-film in première: Saving Mr. Banks, over hoe een halve eeuw geleden de film Mary Poppins tot stand kwam. Dat dat een heftig psychologisch gevecht was, goed voor een eigen film met acteurs als Tom Hanks en Emma Thompson, zullen weinig kijkers ooit hebben vermoed. Welk drama zou er ook kunnen steken achter de ultieme familiefilm, met Julie Andrews als strenge, maar opgeruimde kinderjuffrouw? Die een complete schemerlamp uit haar valies toverde, met dieren kon praten en woorden wist als supercalifragilosticexpialidocious? Lees verder

Vaders met snorren

Kijktip John Lee Hancock, Saving Mr. Banks (2013). Walt Disney Pictures.


poster Saving Mr. BanksEmma Thompson speelt de heerlijk nuffige P.L. Travers, de schrijfster van de Mary Poppins-boeken. Dreef vijftig jaar geleden in haar eentje Walt Disney (Tom Hanks) en al zijn personeel tot wanhoop tijdens de verfilming van ‘haar’ Mary Poppins. Met Droste-effect: het niet droog kunnen houden, omdat je naar een actrice kijkt die het niet droog houdt, omdat ze naar een film kijkt. Leuke bijrol voor de chauffeur (Paul Giamatti). Waargebeurd verhaal, vakkundig verfilmd, maar of het conflict inderdaad is terug te voeren op de snorren van hun vaders?

Seks en/of kerk

Recensie van Rimmer Mulder, Seks en de kerk. Hoe Nederland zijn kuisheid verloor (2013). Atlas Contact, 239 blz.


Kaft Mulder, Seks en de kerkDe schrijver

Rimmer Mulder (1948) is een doorgewinterd journalist. Hij werkte naar eigen zeggen ‘twaalf vormende jaren’ voor Trouw. Maar bekend is hij vooral van de Leeuwarder Courant; hij was er maar liefst tweeëntwintig jaar hoofdredacteur. Mulder komt uit een gereformeerd (synodaal) gezin in Drachten, waar hij als hbs’er aan den lijve meemaakte hoe de seksuele revolutie door het tot dan toe nog zo kuise Nederland raasde. Lees verder

Antwerpen, 5 oktober 1573

Leestip Mireille Geus, De andere weg (2013). Gottmer, 175 pag.


Kaft Geus, De andere wegHistorische jeugdroman (11+) van Gouden Griffel-winnares Mireille Geus. Gebaseerd op een brief uit 1573 van de doopsgezinde Maeyken Wens aan haar nog jonge kinderen, vlak voor ze naar de brandstapel werd gebracht. Het hoofdthema is geloofsvrijheid, maar het gaat ook over een kind dat te jong te veel verantwoordelijkheid op zich moet nemen, omdat een alleenstaande ouder het (aardse) leven niet meer aan kan – een situatie die vandaag de dag helaas nog altijd heel herkenbaar is.

Nederigheid, daar gaat het om

Recensie van Thomas a Kempis, Het leven van Jezus Christus. Gebeden en overdenkingen. Inleiding en moderne bewerking door Jacques Koekkoek (2013). Kok, 261 blz.


Kaft A Kempis, Het leven van Jezus ChristusDe schrijver en zijn vertaler

Moet Thomas a Kempis in deze rubriek nog voorgesteld worden? Zijn De imitatione Christi uit 1424 geldt immers als het (na de Bijbel) meest vertaalde, gedrukte en gelezen boek van de christenheid. De Navolging doet het ook nu nog goed: in 2008 verschenen er maar liefst vier Nederlandse edities, waarvan één in ‘jonge taal’. Dit voorjaar werd hij vereerd met een glossy en er is zelfs al een managementversie (Thomas voor ondernemers) gesignaleerd. Lees verder

Liever een machine dan een echt mens

Achtergrondartikel bij de tv/DVD-serie Real Humans. Seizoen 1 (2012). Lumière.


Stel u voor: een machine die uw huis schoonhoudt, uw boodschappen doet en kan autorijden. Die een oogje houdt op uw bloeddruk en u in geval van nood kan reanimeren. Een intelligente, proactieve computer in de gestalte van een levensgrote, sprekende pop die altijd precies doet wat u zegt – tenzij u vergeten bent hem op te laden. Met wie u gezellig uit winkelen kunt gaan en een kaartje kunt leggen. Lees verder

Meditatieles voor ambitieuze doordravers

Recensie van Han F. de Wit, Wijsheid in emotie. Over de mandala van de vijf boeddha’s (2013). Ten Have, 154 blz.


Kaft De Wit, Wijsheid in emotieDe schrijver

Han F. de Wit (1944) was ooit onderwijspsychologisch onderzoeker aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en is nu vooral werkzaam als boeddhistisch leraar bij Shambhala Nederland. Daar geeft hij lezingen en meditatielessen vanuit de Tibetaanse traditie, aangepast aan een westerse cultuur buiten de kloostermuren. In zijn boek Contemplatieve psychologie (1987) combineert hij inzichten uit psychologie en spiritualiteit – een verband dat ook centraal staat in recentere titels als Verborgen bloei (1993), De lotus en de roos (1998) en Maatschappelijk boeddhisme (2012). Lees verder

Wankelmoed als religieuze deugd

Recensie van Désanne van Brederode, De ziel onder de arm. Over aandachtig leven (2012). Querido, 288 blz.


Kaft Van Brederode, De ziel onder de armDe schrijfster

Désanne van Brederode (Allerzielen 1970) is filosofe en schrijfster van o.a. de romans Ave verum corpus (1994) en Stille zaterdag (2011). Haar vader was ooit jezuïet en priester; zelf is ze belijdend katholiek. Trouw-lezers zullen haar kennen van het filosofische elftal, waarin zij onlangs nog haar licht liet schijnen over ‘onze jongens’ in Syrië. Lees verder

Hans Driessen: ‘Adorno heeft voor 10.000% gelijk gekregen’

Interview met Hans Driessen, vertaler van Adorno’s Minima moralia (1951/2013)


Hans Driessen (foto Jörgen Caris)Ooit, in de jaren ’70, was Adorno met Marcuse en Sartre verplichte lectuur voor aankomende intellectuelen. Wie het hart op de juiste plaats had, maar niet wilde heulen met het reëel bestaande socialisme, had wel iets van hem in de kast staan. Niemand kon namelijk zo stellig, zo poëtisch en met zoveel gezag opschrijven wat er mis was met de commerciële Amerikaanse massacultuur. Ook gaf hij de naoorlogse generatie oog voor totalitaire tendensen – van welke politieke signatuur dan ook. Lees verder