Dankzij atheïsten je geloof verdiepen

Recensie van Anselm Grün en Tomáš Halík, Geloven op de tast. Als geloof en ongeloof elkaar ontmoeten. Meinema, 192 blz.

drie sterren


Kaft Grun HalikDe schrijvers

De Duitse benedictijnse monnik Anselm Grün (1945) is inmiddels een bekende naam in deze rubriek: deze populaire theoloog, filosoof en zielzorger heeft tientallen veel vertaalde bestsellers geschreven. Ook de Tsjechische priester, psychotherapeut en hoogleraar sociologie Tomáš Halík (1948) verzamelde hier eerder al sterren met zijn ‘Geduld met God’ (vertaald in 2011) en ‘Nacht van de biechtvader’ (2016), die opvielen om hun intellectuele en spirituele zeggingskracht. Een gezamenlijk boek van deze twee veelgeprezen Midden-Europese christelijke auteurs maakt dus reuzebenieuwd. Lees verder

Met Augustinus het terrorisme bestrijden

Recensie van Beatrice de Graaf, Heilige strijd. Het verlangen naar veiligheid en het einde van het kwaad. Boekencentrum, 142 blz.

drie sterren


Kaft De GraafDe schrijfster

Germaniste en historica Beatrice de Graaf (1976) werd in 2012 aan de Leidse universiteit hoogleraar bij het Centre for Terrorism and Counterterrorism (CTC); sinds 2014 is ze in Utrecht hoogleraar History of International Relations & Global Governance. U kent haar vast wel als terrorismedeskundige uit de praatprogramma’s. Minder bekend is wellicht dat ze voor de ChristenUnie kandidaat is geweest voor de Eerste Kamer. Lees verder

Antisemitisme christelijke uitvinding

Recensie van Bart Wallet, Christendom en antisemitisme. Tweeduizend jaar confrontatie. Boekencentrum/Museum Sjoel Elburg, 126 blz.

vijf sterren


Kaft WalletDe schrijver

Historicus Bart Wallet (1977) is universitair docent en onderzoeker in Amsterdam, met als specialisme de joodse geschiedenis. Hij is mederedacteur van het standaardwerk ‘Geschiedenis van de joden in Nederland’, dat dit voorjaar bij uitgeverij Balans verscheen; ook adviseert hij het Joods Historisch Museum bij de herinrichting van de vaste tentoonstelling. Lees verder

Zwarte Europese hofgeschiedenis

Recensie van ESTHER SCHREUDER, ‘CUPIDO EN SIDERON. TWEE MOREN AAN HET HOF VAN ORANJE’ en SHRABANI BASU, ‘VICTORIA & ABDUL. HET WARE VERHAAL VAN DE INNIGE RELATIE TUSSEN EEN KONINGIN EN HAAR VERTROUWELING’.


Kaft SchreuderZwarte kinderen. Wie in de jaren vlak voor de Franse Revolutie de hertogin van Orléans een plezier wilde doen, gaf haar een schattig Afrikaans kleutertje als speeltje cadeau. Ze had een hele verzameling ‘presentslaven’, zoals anderen liefhebberden in honden. Zo bont als deze hertogin maakte niet iedereen het, maar vrijwel alle Europese hoven hadden indertijd wel een paar ‘moren’ in dienst, als bediende en prestigieus pronkstuk.

En zo kon het gebeuren dat er in 1766 bij de installatie van stadhouder Willem V twee mooie zwarte jongetjes van een jaar of zeven in kostbare livreien in de stoet meeliepen: Cupido en Sideron. Lees verder

Jezus sprak plat Aramees

Recensie van Hoger Gzella, De eerste wereldtaal. De geschiedenis van het Aramees. Atheneaum, 400 blz.

vijf sterren


De schrijver

Holger Gzella (Dortmund, 1974) studeerde assyriologie, klassieke en semitische talen in Oxford en Rome en is sinds 2005 hoogleraar Hebreeuwse en Aramese taal- en letterkunde in Leiden. Recente titels van zijn hand: ‘Aramäisches Wörterbuch’ (een theologisch woordenboek bij het Oude Testament) en het handboek ‘A Cultural History of Aramaic’ (2015), waarvan ‘De eerste wereldtaal’ de Nederlandse publieksversie is. Ook heeft hij een column in het Leidse universiteitsblad ‘Mare’. Lees verder

Veilige kerk rolt rode loper uit voor homo’s

Recensie van John Lapré, De veilige kerk. Acceptatie van seksuele diversiteit binnen de christelijke geloofsgemeenschap. Ark Media, 140 blz.

vier sterren


Kaft LapréDe schrijver

John Lapré (1986) is jurist en als luitenant ter zee der derde klasse beroepsmilitair bij de Koninklijke Marine. Belangrijker hier is dat hij bevlogen evangelisch christen is en geregistreerd samenwoont met zijn eveneens diepgelovige grote liefde, Lionel. Als John Kamphuis schreef hij eerder ‘Als de hemel de aarde raakt. Verlangen naar opwekking’ (2011) en ‘In vuur en vlam voor de Heiland. Principes voor vruchtbaar discipelschap’ (2010). Lees verder

Wereldvreemde boekhoudster barmhartig opgedweild

Recensie van GAIL HONEYMAN, ‘IK BEN ELEANOR OLIPHANT (MET MIJ GAAT ALLES GOED)’. Uit het Engels vertaald door Hien Montijn. Cargo, 398 blz.


Kaft HoneymanDe 30-jarige boekhoudster Eleanor Oliphant leidt een ongekend geregeld leven. Ze heeft zich de afgelopen negen jaar nog geen dag ziek gemeld, tussen de middag maakt ze in een hoekje van de personeelskamer de puzzels uit de krant en iedere woensdagavond belt ze een kwartier met haar moeder. Voorts koopt ze elke vrijdagmiddag twee grote flessen wodka, die ze gedoseerd over het weekend naar binnen giet. En afgezien van de meteropnemer en twee maal per jaar alweer een andere maatschappelijk werkster komt er niemand bij haar over de vloer. Nee, met Eleanor Oliphant gaat alles prima. Heus. Ook als haar moeder haar wekelijks de grond in trapt en ze op kantoor gepest wordt met de Harry Potter-littekens in haar gezicht. Lees verder

De diepgang van een lul

Recensie van EMILY WITT, ‘FUTURE SEX. LIEFDE IN TIJDEN VAN DIGITALISERING’. Met een voorwoord van Simone van Saarloos. Uit het Amerikaans vertaald door Hien Montijn. Amsterdam University Press. 215 blz.


kaft Witt Future sexDe Amerikaanse journaliste Emily Witt (1981) is drieëndertig als ze zorgelijk beseft dat de rijtjes verliefd-verloofd-getrouwd en huisje-boompje-beestje er voor haar hoogstwaarschijnlijk niet in zitten. Niet dat ze geen mannen trekt: ze heeft al eens vaste verkering gehad en ook als alleenstaande scharrelt ze regelmatig met vriendjes met wie ze ‘niets’ heeft, behalve lekkere seks. Maar gelukkig is ze niet. Ligt het aan haar? Stelt ze te hoge eisen? Valt ze op de foute mannen, fladderaars met bindingsangst? Of is er iets structureels mis met het monogame huwelijk als levensbestemming? Is het ideaal van trouw tot in de dood nog wel van deze tijd? En hoe staat het in deze digitale dagen eigenlijk met de indertijd beloofde vrije liefde, ook voor vrouwen? Bepaalt sletvrees nog steeds ons seksleven? In ‘Future sex’ zoekt Witt het allemaal schaamhaarfijn en aan den lijve voor ons uit. Lees verder

Extreem reizen

Verzamelrecensie van:

  • SYLVAIN TESSON, ‘ONGEBAANDE PADEN. EEN VOETREIS DWARS DOOR FRANKRIJK’. Arbeiderspers, 175 blz.

  • AP DIJKSTERHUIS, ‘WIE (NIET) REIST IS GEK’. Prometheus, 181 blz.

  • ERLING KAGGE, ‘STILTE. JEZELF STAANDE HOUDEN IN EEN WERELD VOL LAWAAI.’ Levboeken, 152 blz.


Met de jaarlijkse exodus voor de deur: wat zoeken we toch op reis? En vinden we het dan ook? Verrijkt zo’n verre, vaak prijzige reis inderdaad ons leven? Of kunnen we net zo goed thuis blijven? Vanwaar toch die drang om weg te wezen? Uit de nieuwe stapel reisboeken drie van extreem ervaren reizigers die hier zo hun gedachten over hebben.

kaft TessonFransman Sylvain Tesson (1972) is een stoere. Hij zat een half jaar alleen in een hutje in Siberië en ragde op een oude motor in de winter van Moskou naar Parijs, via de Berezina, zoals bekend niet de lieflijkste rivier ter wereld. Totdat ook hij zijn annus horribilis treft, als in 2014 zijn moeder sterft en hij dronken van het dak dondert , “omdat ik zo nodig de paljas moest uithangen, […] een val van acht meter, genoeg om al mijn ribben, mijn ruggenwervels en mijn schedel te breken.” Lees verder

Beklemmend bericht voor een planeet op drift

Recensie van Mohsin Hamid, Exit West. Uit het Engels vertaald door Saskia van der Lingen. Amsterdam: Bezig Bij, 2017, 223 blz.


Kaft Hamid Exit WestMohsin Hamid (1971) is een echte wereldburger. Geboren in Lahore (Pakistan), deels opgegroeid in de Verenigde Staten, aan de universiteit van Harvard opgeleid tot jurist en in Princeton als schrijver in de leer geweest bij Nobelprijswinnares Toni Morrison. Sinds 2006 ook in het bezit van een Brits paspoort en inmiddels terug in Lahore of onderweg naar New York, Londen of Griekenland – een globetrotter die net zo makkelijk het vliegtuig pakt als u en ik auto, trein of fiets. Vooropgesteld natuurlijk dat hij vlot door de douane komt en niet eerst moet bewijzen dat hij geen snode plannen heeft. Lees verder