De ideale kerk heet ‘Cheers’

Recensie van Harald Overeem, Om te geloven heb ik de kerk nodig. Met een woord vooraf van Arjan Plaisier. Ark media, 95 blz.

drie sterren


Kaft Overeem, Om te geloven heb ik de kerk nodigDe schrijver

Harald Overeem (1968) is sinds 2010 protestant predikant in Boskoop; daarvoor werkte hij bij de Artios Bijbelschool in Ede en was hij jarenlang docent en mentor bij bijbelschool de Wittenberg in Zeist. Eerdere schreef hij bijbelstudies als Kolossenzen (2004), Exodus (2010); ook was hij co-auteur van Barrevoets. Op weg naar Pasen: kalender voor de veertigdagentijd (2014). Daarnaast schrijft-blogt hij regelmatig voor het geloofsopbouwende magazine Groei. Lees verder

De Vlaamse Van der Kaaij?

Recensie van Johan Leman, Van totem tot verrezen Heer. Een historisch-antropologisch verhaaL (2014). Pelckmans, 270 blz.

Vijf sterren


Kaft Leman, Van totem tot verrezen HeerDe schrijver

Johan Leman (1946) is dominicaan en emeritus hoogleraar sociale en culturele antropologie aan de Katholieke Universiteit Leuven. Als theoloog studeerde hij destijds af op de deuteronomische redactie van de eerste vier bijbelboeken. Een centraal thema uit zijn armlange publicatielijst is het verband tussen etniciteit en religie, bijvoorbeeld over de Iraanse pinkstergemeente in Istanbul en familieverwantschappen bij de Italiaanse Jehovagetuigen in Brussel. In België is Leman vooral gekend om zijn inzet voor minder bedeelden en migranten: hij was jarenlang het gezicht van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding. Lees verder

Waanzin, een zegen voor de mensheid

Interview met André Klukhuhn, chemicus, filosoof en schrijver van Over de grenzen van de rede. Amsterdam: Prometheus/Bert Bakker (2015).

Copyright Foto’s André Klukhuhn: Patrick Post


Vanuit evolutionair oogpunt is waanzin noodzakelijk. Alle belangrijke kunstenaars, filosofen, wetenschappers en mystici waren gek, betoogt filosoof André Klukhuhn.


André Klukhuhn (copyright foto: Patrick Post)

Na de slaven, de arbeiders, de vrouwen en de homoseksuelen zijn de waanzinnigen aan de beurt om zich te emanciperen, stelt filosoof André Klukhuhn in zijn nieuwste boek, Over de grenzen van de rede. En niet alleen omdat een menswaardige en respectvolle behandeling voor de waanzinnigen zelf natuurlijk veel prettiger is – de geschiedenis staat bol van de gruwelijkheden waarvan je als gek het slachtoffer kon worden, soms zelfs vanuit de beste bedoelingen. Maar ook omdat we met z’n allen niet zonder mensen kunnen aan wie een of veel steekjes los zitten. Waanzin (waaronder Klukhuhn ook religieuze ervaringen rekent) is zelfs cruciaal voor de instandhouding van de menselijke soort, is agnost Klukhuhns conclusie. Lees verder

Knokken om een moskee

Recensie van Kemal Rijken, De Westermoskee en de geschiedenis van de Nederlandse godsdienstvrijheid. Atlas Contact (2014), 318 blz.

Vijf sterren


Kaft Rijken, De WestermoskeeDe schrijver

Kemal Rijken (1980) is historicus, politicoloog en journalist. Hij heeft een Nederlandse moeder en een Turkse vader, die heilig gelooft in de scheiding tussen moskee en staat zoals de seculiere Kemal Atatürk die indertijd heeft ingevoerd. Rijken heeft een bijzondere belangstelling voor minderheden, blijkens zijn boek Roma (2012), over de geschiedenis van de Nederlandse Sinti en Roma. Daarnaast zit hij als ‘mystery burger’ regelmatig op de publieke tribune bij gemeenteraadsvergaderingen ergens in Nederland, om de lokale bestuurders vervolgens in een column voor het tijdschrift Binnenlands bestuur tips te geven over hoe het beter kan. Lees verder

Op weg naar een ‘seculiere’ islam?

Recensie van Mohamed Ajouaou, Wie is moslim? Geloof en secularisatie onder westerse moslims. Zoetermeer: Meinema, 2014. 237 blz.

drie sterren


kaft Ajouaou, Wie is moslim?De schrijver

Mohamed Ajouaou (1968) is een Nederlands burger van Marokkaanse afkomst. Hij volgde een sociaal-culturele opleiding en is sinds 2007 hoofd islamitische geestelijke verzorging bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Vijf jaar terug promoveerde hij op de dissertatie ‘Imam achter tralies’, dat werd uitgeroepen tot de beste Nederlandstalige islamitische theologische publicatie van het decennium. Tegenwoordig doet hij als docent islam aan de Vrije Universiteit onderzoek naar de betekenis van het niet-canonieke du’a-gebed in de islam. Lees verder

Engelen met een apenstaart

Twee reacties bij de verschijning van Karen Armstrongs boek ‘In naam van God. Religie en geweld’. Amsterdam: Bezige Bij, 2015, 638 blz.


Kaft Armstrong In naam van GodReligie en geweld. Het lijken twee bloedige handen op één buik, vooral als het over de islam gaat. Maar ook christenen kunnen er wat van: kruistochten, brandstapels en – nog niet zo lang geleden – etnische zuiveringen in Bosnië. Vlijmscherpe argumenten tegen elke vorm van religie? Maakt het geloof mensen inderdaad zo wreed? In haar nieuwste boek In naam van God onderzoekt Karen Armstrong de wereldgeschiedenis op het verband tussen geweld en religie. Lees verder

En bovenal vrijzinnig

Recensie van Froukje Pitstra, Ontelbare enkelvouden. Dr. Anne Mankes-Zernike (1887-1972). Een biografie. Meinema, 479 blz.

vier sterren


Ontelbare enkelvouden_300dpiDe schrijfster

Friezin Froukje Pitstra (1977) is historica en theologe en onderzoekt aan de Universiteit voor Humanistiek de geschiedenis van het ouder worden. Daarnaast is ze redacteur bij het Tijdschrift voor Biografie. Afgelopen zomer promoveerde ze in Groningen op de biografie van Anne Mankes-Zernike, waarvan deze Meinema-uitgave de licht bewerkte handelseditie is. Lees verder

Chinese martelarenspiegel

Recensie van Liao Yiwu, God is rood. Het geheime verhaal over het voortbestaan en de bloei van het christendom in communistisch China. Amsterdam/Antwerpen: Atlas Contact, 2014. 316 blz.

vier sterren


Kaft Liao Yiwu, Good is roodDe schrijver

De Chinese dichter en journalist Liao Yiwu werd geboren in het jaar van de Grote Sprong Voorwaarts (1958) en groeide op onder de Grote Hongersnood en de Culturele Revolutie. In 1989 werd hij beroemd met zijn audiogedicht Bloedbad, over de gebeurtenissen op het Tiananmenplein. Het kwam hem te staan op vier jaar gevangenis, waarvan zijn boek Gevangenisliederen het afgrijselijke verslag is. Na zijn vrijlating begon hij levensverhalen van landgenoten uit de rafelrand op te schrijven, reportages ‘van onderop’, die in China nog altijd verboden lectuur zijn. In 2011 vluchtte hij naar Duitsland, waar hij twee jaar geleden de Vredesprijs van de Duitse boekhandel kreeg. Lees verder

Bent u al bi-religieus?

Manuela Kalsky en Frieda Pruim, Flexibel geloven. Zingeving voorbij de grenzen van religies. Vught: Skandalon, 2014. 205 blz.

drie sterren


Kaft Kalsky, Flexibel gelovenDe maaksters

Theologe Manuela Kalsky (1961) is bijzonder hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daarnaast is ze directeur van het Dominicaanse Studiecentrum voor Theologie en Samenleving (DSTS) en leidt ze het onderzoeksproject ‘Op zoek naar een nieuw wij in Nederland’ en de website Nieuwwij.nl. U kent haar wellicht ook als lid van Trouws Theologisch Elftal. Lees verder

Jood tussen Marrakesh en Amsterdam

Recensie van Mercedes García-Arenal en Gerard Wiegers, Samuel Pallache. Koopman, kaper en diplomaat tussen Marrakesh en Amsterdam. Amsterdam: Amsterdam University Press. 341 blz.

vier sterren


Kaft García-Arenal, Samuel PallacheDe schrijvers

Mercedes García-Arenal studeerde Arabisch en Hebreeuws en is inmiddels vooraanstaand hoogleraar islam aan de Hoge Raad voor Wetenschappelijk Onderzoek (CSIS) in Madrid. Haar specialiteit is de religieuze geschiedenis van het Iberische schiereiland en de Maghreblanden. Vooral religieuze minderheden als (bekeerde) moslims, joden en christenen hebben haar belangstelling; ze is dan ook goed thuis in de archieven van de Spaanse inquisitie.

Gerard Wiegers is hoogleraar religiewetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en deed o.a. onderzoek naar de ‘moriscos’ (Spaanse moslims die na de val van Granada in 1492 christen waren geworden). Op dit moment leidt hij een onderzoek naar de gevoelige relatie tussen moslims en joden in het hedendaagse Amsterdam en Londen. Lees verder