Categorie archieven: Journalistiek

Kathedralenbouwers

Geplaatst op door

Recensie van Georges Duby, De kathedralenbouwers. Kunst en samenleving 980 – 1420. Uit het Frans vertaald door Ger Groot. Noordbroek, 448 blz.

Vier sterren

De schrijver

Georges Duby (1919-1996) was een vooraanstaand Frans historicus en intellectueel, onder meer als zesentwintigste voorzitter van de Académie Française. Hij was ruim twintig jaar hoogleraar aan het prestigieuze Collège de France, met als specialisme de sociale geschiedenis van de middeleeuwen. Daarbij had hij veel oog voor de rol van de boeren daarin. Ook in Nederland werd hij gewaardeerd, blijkens een eredoctoraat aan de Universiteit van Amsterdam en een lintje als officier in de Orde van Oranje-Nassau. Lees verder →

Wat we in 1949 al konden weten over de volksmenners van nu

Geplaatst op door

Essay over de actualiteit van het boek ‘Prophets of Deceit. A Study of the Techniques of the American Agitator’ (1949) van Leo Löwenthal en Norbert Guterman

Een vijfenzeventig jaar oud Amerikaans onderzoek, dat kan verklaren waarom extreem rechts op dit moment ook in Europa weer zo’n opgang maakt? Jazeker! Leo Löwenthal deed er met Norbert Guterman indertijd verslag van in ‘Prophets of Deceit’, dat sinds 2021 als ‘Falsche Propheten’ weer in de Duitse boekwinkels ligt. De Keulse schrijver Martin Mittelmeier vertelde me erover, tijdens een interview over zijn boek ‘Vrijheid en duisternis’.

Dat ging over het verhaal achter de ‘Dialectiek van de Verlichting’ van Max Horkheimer en Theodor Adorno, die daarin filosofisch uit de doeken hadden gedaan waardoor de Verlichting halverwege de vorige eeuw was omgeslagen in de ongekende barbarij van het nazisme. Maar, tipte Mittelmeier, als je concreet wilt begrijpen hoe en waarom het rechtse populisme ook nu weer zo in de lift zit, dan zou je Löwenthal moeten lezen. Mittelmeier had gelijk. Sterker nog: ‘Prophets of Deceit’ moet heel gauw in het Nederlands vertaald worden. Lees verder →

Krengen zat in de natuur

Geplaatst op door

Recensie van Lucy Cooke, Bitch. Een revolutionair handboek over sekse, evolutie en het vrouwtjesdier. Oorspronkelijke titel: Bitch: A Revolutionary Guide to Sex, Evolution & the Female Animal (2022). Uit het Engels vertaald door Inge Pieters. De Geus, 447 blz.

De listen en wonderen der vrouwelijke natuur zijn waarlijk grenzeloos. Aristoteles schreef het al en ook Darwin zag het alom bevestigd: mannetjes zijn actief en vrouwtjes passief. Mannetjesdieren vechten om de macht om vervolgens hun zaad in zoveel mogelijk wijfjes te spuiten en zijn dominant, want groter, sterker en avontuurlijker.

Vrouwtjes zijn dankzij hun moederlijke instincten daarentegen zorgzaam, onzelfzuchtig en meegaand. En seks is voor hen eerder plicht dan drang. Geen wonder dus dat het nog steeds niks wordt met dat feministische gedroom en gedram over gelijkheid en minstens vijftig procent vrouwen aan de top: dat gaan immers tegen de natuur en de rauwe realiteit van de evolutie in, legt u zich daar eindelijk maar eens bij neer. Lees verder →

Het kruis kent vele vormen

Geplaatst op door

Recensie van Alfred C. Bronswijk, Het kruis. Biografie van een symbool. Kunst, traditie, geschiedenis. KokBoekencentrum, 255 blz.

4 sterren

De schrijver

Alfred Bronswijk (1942) studeerde theologie aan de Vrije Universiteit en begon zijn loopbaan indertijd als sociaal werker. Ook was hij radiopastor, predikant in Zwolle en (na zijn pensioen) pastor onder Nederlandse overwinteraars in Spanje, Portugal en Turkije. Tussendoor schreef hij een dertigtal boeken, over onder andere godsdienstonderwijs, alledaagse gebeden voor bijvoorbeeld vaders en moeders en de schoonheid van iconen. Drie jaar geleden (hij was nog net geen 80) promoveerde hij in Nijmegen op een lijvig proefschrift over godsbeelden in de protestantse kerk. Lees verder →

Je irriteren aan taalfouten is moeilijker als je denkt

Geplaatst op door

Recensie van Marten van der Meulen, Het geheime leven van taalfouten. (Hoe ze ontstaan en waarom ze standhouden). Sterck & De Vreese, 350 blz.

We kunnen ons er flink aan irriteren, neem me niet kwalijk, ik bedoel natuurlijk: ergeren. Aan taalfouten. Groter als, een boek wat, hun hebben, het meisje die. De taal verloedert erop los en aan de meeste taalgeleerden hebt (heeft?) u in dit opzicht helendal niks (herstel: niets). Die claimen (sorry: beweren) namelijk dat levende talen nu eenmaal veranderen en dat de taalwetenschap ertoe dient (om?) die veranderingen te beschrijven en te verklaren, maar niet om ze te beoordelen. Het fluitje van de taalpolitie laten ze liever over aan onderwijzers en redacteuren. En wie even niet meer weet hoe het zat met wat en wat, raadplege een taaladviesboek of de website van Onze Taal of de Taalunie. Lees verder →

Met vuur te straffen!

Geplaatst op door

Aankondiging van de tentoonstelling ‘Mit Feuer zu strafen!’, nog tot 17 maart te zien in Centre Charlemagne, het Nieuwe Stadsmuseum van Aken

Rond 1600 sloeg vlak over de grens in Aken de waanzin toe: negen vrouwen werden er als heks verbrand. Het stadsmuseum probeert nu hun geschiedenis te achterhalen, met originele documenten, prenten en folterinstrumenten. Ontroerend topstuk is het bloedrode ‘heksenhemd’ waarin Maroy Kroiseti tot bekentenissen werd gedwongen. In Europa werden ruim 50 duizend ‘heksen’ vermoord; in 44 landen bestaat dat risico nog steeds.

EEN GEREDIGEERDE VERSIE VAN DEZE AANKONDIGING VERSCHEEN OP 10 FEBRUARI 2023 IN

logo Trouw

Verliefd op de chaos van Mogadishu

Geplaatst op door

Recensie van Ayaan Abukar, Hotel Mogadishu. Een veelzijdig portret van de Somalische hoofdstad. Van Oorschot, 213 blz.

Mogadishu, de hoofdstad van Somalië, dat klinkt niet naar een gedroomde reisbestemming. Want wat wil je, met zo’n rampzalige geschiedenis. Een staatsgreep, dertig jaar dictatuur, rebellie, rivaliserende clans, burgeroorlog, militaire interventie vanuit buurland Ethiopië, terreur, separatisme, hongersnood, miljoenen vluchtelingen: het land bleef weinig ellende bespaard, ook niet nadat het zich in 1960 had ontworsteld aan het Italiaanse en Britse kolonialisme. Lees verder →

Een bloedrood ‘heksenhemd’

Geplaatst op door

Museumtip: Mit Feuer zu strafen! Tot en met 25 februari in Centre-Charlemagne – Neues Stadtmuseum Aachen. Tentoonstelling in het Duits en het Engels

Rond 1600 sloeg in Aken de waanzin toe: negen vrouwen werden er als heks verbrand. Het stadsmuseum van Aken probeerde hun geschiedenis te achterhalen, met originele geschriften van voor- en tegenstanders, prenten en folterinstrumenten. Het ontroerendste voorwerp is het bloedrode ‘heksenhemd’ waarin Maroy Kroiseti tot bekentenissen werd gedwongen. Schokkend zijn ook de verhalen en beelden uit de 44 landen waar je nog steeds het risico loopt om als heks vermoord te worden.

EEN GEREDIGEERDE VERSIE VAN DEZE TIP VERSCHEEN OP 10 FEBRUARI 2024 INlogo Trouw

Spiritueel Keltisch doolhof

Geplaatst op door

Recensie van John O’Donohue, Anam Cara. Mystiek uit de Keltische wereld. Uit het Engels vertaald door Bert van Rijswijk en Abhinabha Tangerman. Ten Have, 254 blz.

Twee sterren

De schrijver

De Ier John O’Donohue (1956-2008) was dichter, katholiek priester, filosoof en milieuactivist. Hij promoveerde in 1990 in Tübingen op Hegel en dook daarna in het werk van de laatmiddeleeuwse mysticus Meister Eckhart. In 2000 verliet hij het priesterschap en begon hij overal in de wereld lezingen te geven over het belang van creativiteit op de werkplek; ook adviseerde hij leidinggevenden hoe ze ziel en schoonheid in hun leiderschap konden integreren. Lees verder →

Middeleeuwse medemensen

Geplaatst op door

Recensie van Jonas Roelens en Nathan van Kleij (red.), ‘Middeleeuwse medemensen. De clichés over de donkere eeuwen voorbij’. Ertsberg, 338 blz.

Het moet weer eens gezegd: zo donker en onverlicht waren de middeleeuwen niet. Men wist toen bijvoorbeeld al lang dat de aarde niet plat was en de heksenvervolging kwam pas daarna op gang, tijdens de renaissance. Toch staat ‘middeleeuws’ nog vaak gelijk aan achterlijk, barbaars en wreed, hoe indrukwekkend de kathedralen en kastelen uit die tijd nog mogen zijn. Of waren de pre-industriële middeleeuwen juist veel mooier en romantischer dan nu, omdat de ridders nog koen en de mensen zorgzamer, want allemaal vroom katholiek waren? Lees verder →