Tag archieven: vrouwengeschiedenis

Van slavin tot Romeinse dame op stand

Geplaatst op door

Zo’n dertig procent van de Romeinse bevolking bestond uit slaven en slavinnen. In ‘Eindelijk vrij’, een uitzonderlijk boeiend boek, laat Emily Hemelrijk zien hoe vrouwen zich uit de slavernij bevrijdden.

Recensie van Emily Hemelrijk, ‘Eindelijk vrij. Hoe vrouwen in het Romeinse Rijk de slavernij achter zich lieten’. Balans, 295 blz.

Het blijft fascineren, het Oude Rome. Met wereldveroveraars als Julius Caesar en vergoddelijkte dan wel waanzinnige keizers als Augustus en Caligula. Ook Hollywood is van oudsher dol op spectaculaire sandalenfilms over Ben Hur, Spartacus en stoere gladiatoren. Maar het was wel een echte mannenmaatschappij, waarin de vrouwen veelal onzichtbaar bleven. Al weten we tegenwoordig gelukkig steeds meer over hen, mede dankzij Emily Hemelrijk, die tot voor kort als hoogleraar Oude Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek deed naar verborgen vrouwenlevens in het Romeinse Rijk.

Want hoe slim, geleerd, rijk en hooggeboren een Romeinse vrouw ook was, beroepen als jurist en bankier en ook de politiek en het bestuur waren verboden gebied voor haar, zo bepaalde de wet. En als ze zich daar, zoals keizerin Livia, wel mee bemoeide, dan ging ze de geschiedenis in als een heerszuchtige intrigante. Lees verder →

Een kroniek van vrouwendingen

Geplaatst op door

Anabelle Hirsch, De geschiedenis van de vrouw in 100 voorwerpen. Uit het Duits vertaald door Ymke van der Staay. Podium, 416 blz.

Het zijn werkelijk gouden tijden voor de vrouwengeschiedenis. Eeuwenlang zagen de heren historici de dames nauwelijks staan, maar sinds de jaren ’70 is er een enorme inhaalslag gaande dankzij al die leergierige meiden die toen zijn gaan studeren en schrijver werden. Niet dat dat oude vertrouwde mannenverhaal niet meer interessant is, maar wat een rijkdom aan kennis en inzicht wordt er gedolven nu we ook eens naar die andere helft van de mensheid zijn gaan kijken. Want waren de vrouwen al die tijd echt alleen maar geschikt geweest voor het aanrecht en de slaap- en kinderkamer? Nee toch zeker! Lees verder →

Waarom Julia in 1984 op Winston viel

Geplaatst op door

Recensie van Sandra Newman, Julia. Uit het Engels vertaald door Frank Lekens en Rob Kuitenbrouwer. Bezige Bij, 439 blz.

Je hebt van die romans die je elke twintig jaar opnieuw achterelkaar uitleest. Niet omdat je vergeten was hoe ze afliepen, want dat weet je sinds de eerste keer nog precies, je kunt de slotzin zo oplepelen. Maar wel omdat ze verhalen van oeroude en universele thema’s als liefde en verraad, seks en lijden, vrijheid en waarheid, overgave en verzet, eenzaamheid en macht. En bovendien telkens iets nieuws en belangrijks onthullen over de wereld van nu, ook al is de schrijver ervan al lang dood.

In 1949 schreef George Orwell zo’n boek: ‘1984’. Lees verder →

Suze Zijlstra’s Indische voormoeders

Geplaatst op door

Je ziet het niet meteen aan haar af en bij haar achternaam denk je eerder aan Friesland, maar Suze Zijlstra’s voorgeslacht komt toch heus voor de helft uit wat nu Indonesië heet. Ze groeide op met de verhalen van een oma die in 1955 naar Nederland kwam omdat zij en haar gezin met hun Europese, koloniale voorvaders in hun geboorteland geen toekomst meer zagen. Oma overleed in 2009, maar gelukkig had kleindochter Suze als studente toen haar verhalen al vastgelegd op cassettebandjes. En dat kwam goed van pas toen Zijlstra jaren later als gepromoveerd historica op zoek ging naar haar ‘voormoeders’, de in Azië geboren vrouwen die kinderen kregen van Europese VOC-mannen.

Wie waren die moeders? Waar kwamen ze vandaan? Hoe zag hun leven eruit als huisslavin, concubine (‘njai’) of wettig echtgenote? Hoe fragiel waren hun rechten? Hoe beleefden zij het kolonialisme? Waren ze er het slachtoffer van of ligt dat toch complexer? Lees verder →