Willibrord doorbreekt oude patstelling

Recensie van ANTON TEN KLOOSTER E.A. (RED.), WILLIBRORD DOOR DE EEUWEN. BOTSENDE CULTUREN EN WISSELENDE PERSPECTIEVEN OP DE APOSTEL VAN DE LAGE LANDEN. Berne Media, 205 blz.

vijf sterren


Kaft WillibrordDe schrijvers

In 2016 ontstond er reuring rond de Willibrordprocessie die sinds 2002 jaarlijks in Utrecht wordt gehouden. De rooms-katholieke organisatoren stelden voor om er een oecumenische gebeurtenis van te maken, maar daar voelde het aartsbisdom niet voor. Wat vervolgens leidde tot emotionele opstootjes op de sociale media. Maar ook tot de organisatie van het symposium ‘Van wie is Willibrord?’ door Anton ten Klooster (rooms-katholiek priester en docent theologie aan de Tilburgse universiteit) en Peter-Ben Smit (deken van het oud-katholieke bisdom Haarlem en hoogleraar in Utrecht en Amsterdam), die nu met Arnold Smeets (ook uit Tilburg) deze bundel hebben samengesteld. Lees verder

De Kennedy’s van Bonaire

Recensie van TRIX VAN BENNEKOM, ‘ABRAHAM. KRONIEK VAN EEN POLITIEKE DYNASTIE’. Village, 399 blz.


Kaft AbrahamWillem Drees, senior en junior. Bas de Gaay Fortman en ‘papa Gaay’ Gaius. Jan en Lilian Marijnissen. Politieke ambitie kan kennelijk in je bloed zitten, hoewel we voor het betere dynastieke werk toch naar de Oranjes moeten, die hun stadhouderlijke inspanningen zo’n 250 jaar na het aantreden van Willem de Zwijger bekroond zagen met erfelijke, koninklijke macht. Ook op Bonaire lusten sommige families er veel pap van, zo blijkt uit Trix van Bennekoms kloeke kroniek over de politieke dynastie van het geslacht Abraham.

Van Bennekom is Elsevier-correspondent voor de Antillen en woont inmiddels al dertien jaar op Bonaire, een eiland met nog geen 20.000 inwoners. Daar is niets wat het lijkt, zo stelde ze in haar eerdere boek ‘De tragiek van Bonaire’ (2012): achter de tropische dorpsidylle blijkt een corrupte en verlammende zwijgcultuur te schuilen, vol angst voor politieke represailles. Lees verder

De Máxima van de vijftiende eeuw

Interview met Johan Oosterman, schrijver van ‘MARIA VAN GELRE (1380-1429). SPOREN IN HET LANDSCHAP’. Vantilt, 132 blz.


“Mijn fascinatie voor Maria van Gelre stamt uit 2014, toen ik in de staatsbibliotheek in Berlijn inzage kreeg in het gebedenboek dat ze in 1415 in een klooster vlakbij Arnhem had laten schrijven. Ik heb in mijn leven al honderden, vaak heel kostbare gebedenboeken gezien, maar mijn mond viel toen open van verbazing. Haar boek heeft een enorme omvang en iedere blad, voor- en achterkant, is zeldzaam rijk geïllustreerd. En het is niet in het Latijn, maar vrijwel helemaal in de volkstaal, wat voor een boek van een adellijke dame heel ongebruikelijk is. Dat riep bij mij de vraag op: wat voor vrouw was dat, die zoiets heeft laten schrijven? Lees verder

Remonstrantse contrastervaringen

Recensie van SIGRID COENRADIE EN KOEN HOLTZAPFFEL (RED.), SPELEN MET GRENZEN. OVER CONTRASTERVARINGEN. KokBoekencentrum, 159 blz.

drie sterren


Kaft CoenradieDe schrijvers

Maar liefst zeventien theologisch geschoolde remonstranten hebben bijgedragen aan deze bundel. Onder hen hoogleraren als Christa Anbeek en Peter Nissen, maar ook ‘gewone’ predikanten uit bijvoorbeeld Lochem, Meppel of Doesburg. Plus een drietal studenten aan het Remonstrantse Seminarium, van wie de jongste trouwens wel al 46 jaar is. Lees verder

Cursusgids Abdij Münsterschwarzach 2019 uit

Lees- en surftip voor het nieuwe cursusaanbod van de abdij van Anselm Grün


Kaft cursusgids 2019 MunsterschwarzbachCursusgids 2019 uit

Hij is er weer: de nieuwe cursusgids van de Benedictijnse abdij in Münsterschwarzach aan de Duitse Main, vlak bij Würzburg. Met een royaal aanbod aan retraites, workshops en cursussen op het gebied van levenskunst, al dan niet speciaal voor leidinggevenden en jongeren. Wie bij Anselm Grün zelf in een cursus wil, moet er heel snel bij zijn. Maar er staat meer spannends op het programma. Wat dacht u bijvoorbeeld hiervan?

* Allein in der Wildnis. Waldexerzitien für Männer
* Achtsamkeit in Bewegung – mit Tango Argentino … auch ohne Tanzpartner
* Aufbaukurs Bibliolog mit nichtnarrativen Texten
* Missa criolla
* Heute habe ich nichts getan, aber es ist viel in mir geschehen
* Singwoche für alle über 50

Het complete programma tot en met 2019 vindt u hier. Een verslag van de cursus die in 2016 in Münsterschwarzach heb gevolgd, kunt u achter deze link lezen.

Het lag altijd aan het vrouwenlichaam

Interview met Deborah Feldman, schrijfster van ‘ONORTHODOX. DE SCHOKKENDE BREUK MET MIJN ROOTS’, De Geus; 226 blz.


Kaft FeldmanDeborah Feldman (1986) groeide op in de joods-orthodoxe Satmar-gemeenschap in New York. Haar moeder maakte zich ervan los toen Deborah nog klein was; haar orthodoxe grootouders namen de opvoeding over.

In het onlangs vertaalde ‘Onorthodox’ (2012) vertelt Deborah het verhaal van haar jeugd in deze geïsoleerde gemeenschap, waarin heel veel moest en nog meer niet mocht, vooral als je een meisje was. Als dochter van een ‘slechte’ moeder werd ze extra strak gehouden, zeker toen ze verdacht veel belangstelling kreeg voor de Engelse taal, in een wereld waarin alleen maar Jiddisch gesproken mocht worden. Op haar zeventiende arrangeerde haar familie een huwelijk voor haar met een geloofsgenoot die haar wel aardig leek, maar die net als zijzelf van toeten noch blazen wist – ze hoorde pas vlak voor de trouwerij dat ze een vagina had. Lees verder

Iedereen alle dagen feest

Iedereen feest voorkantKleurrijke kalender voor 2019 met feest- en gedenkdagen uit maar liefst 19 religieuze en wereldbeschouwelijke groepen die België rijk is: bahai, boeddhisme, sikh, confucianisme, hindoeïsme, islam, jaïnisme, jodendom, katholicisme, hare krishna, zoroatrisme, anglicanisme, mormonen, orthodoxen, paganisme, protestantisme, rastafari, shinto en humanisten. De tekeningen zijn van Stephanie Dehennin.

Iedereen feest achterkantOrbit/Van Halewyck, 28 blz.

De Bijbel een imperialistisch boek?

Recensie van KRIJN VAN DER JAGT, VOORBIJ GEWELD EN DISCRIMINATIE. EEN POSTKOLONIALE LEZING VAN DE BIJBEL. Athenaeum, 136 blz.

Twee sterren


Kaft JagtDe schrijver

Zeeuw Krijn van der Jagt (1945) is theoloog en promoveerde indertijd op een antropologische studie naar de traditionele religie van de Turkana, een stam in Kenia. Hij adviseerde als vertaalconsulent bij de Wereldbond van Bijbelgenootschappen Bijbelvertalers in Afrika en Azië. Twee jaar geleden verscheen van hem ‘De weg omhoog. Een antropologische lezing van de Bijbel’. Lees verder

Omdat het water veiliger leek dan het land

Interview met Chris de Stoop (1958), schrijver van ‘WANNEER HET WATER BREEKT’,
Bezige Bij, 288 blz.


Kaft De Stoop“Toen ik in 2015 die volggepakte bootjes in Europa zag aankomen, besloot ik het verhaal van een boot te gaan schrijven. En dan niet vanuit het debat van voor of tegen, maar een doorleefd verhaal vanuit de hoe-vraag. Hoe is het om je geboortegrond achter te laten, hoe vind je een bootje, een smokkelaar en hoe vergaat het de achterblijvers? Hoe gaat dat van uur tot uur in zo’n overvol en gammel bootje? Wat doet dat met vriendschappen? Daar weten we weinig over.

Toevallig ken ik een Vietnamese familie die dertig jaar geleden als bootvluchteling in België terecht is gekomen. Ik besloot zo veel mogelijk mensen van dat bootje te bezoeken en hun familiegeschiedenis op te schrijven. En omdat het nu zoveel jaar later is, kon ik ook vragen naar hoe het is om hier een nieuw, welvarend leven op te bouwen en toch zo naar terugkeer te verlangen. Lees verder

De Bijbel gaat niet over moeten en niet mogen

Recensie van ROCHUS ZUURMOND, GOD EN DE MORAAL. EEN ANDERE KIJK OP BIJBELSE ETHIEK. Skandalon, 184 blz.

drie sterren


Kaft ZuurmondDe schrijver

Rochus Zuurmond (1930) – niet te verwarren met voormalig Trouw-columnist Jean-Jacques Suurmond – is emeritus hoogleraar Bijbelse Theologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij maakte daar deel uit van de ‘Amsterdamse school’, waarin vooral oog was voor de manier waarop de Bijbelse verhalen worden verteld en wat ze ons vandaag de dag te zeggen hebben. Ook voelt hij zich verbonden met theologen als Karl Barth en Kornelis Heiko Miskotte. ‘God en de moraal’ is het laatste deel van een drieluik: in het eerste deel, ‘Niet te geloven’ (2010), behandelt Zuurmond de apostolische geloofsbelijdenis; deel twee, ‘In hemelsnaam’ (2012) gaat over de vertaling en betekenis van het Onze Vader. Lees verder