De vele gezichten van Jezus

Recensie van CEES DEN HEYER, ‘JEZUS, EEN MENSENLEVEN. EEN GESCHIEDENIS VAN EEN MENS ONDER DE MENSEN’. Van Warven, 606 blz.

vier sterren


Kaft Den HeyerDe schrijver

Cees den Heyer (1942) was hoogleraar Nieuwe Testament en Bijbelse Theologie aan de Theologische Universiteit Kampen. In zijn boek ‘Verzoening’ uit 1997 kwam hij tot de conclusie dat er geen Bijbelse gronden zijn voor het dogma van de verzoeningsleer; de ophef over dat standpunt deed hem uiteindelijk de Gereformeerde Kerk verlaten. Na zijn emeritaat vond hij als docent Bijbelse Theologie vrijzinnige luwte aan het Doopsgezind Seminarium te Amsterdam, waar hij op dit moment de cursus ‘Beelden van Jezus’ geeft. Twee andere titels uit zijn lange publicatielijst: het theologische zelfportret ‘Ruim geloven’ (2000) en ‘Verlichte voorgangers’ (2011). Lees verder

De vele gezichten van Mohammed

Recensie van CHRISTIAN LANGE, MOHAMMED. PERSPECTIEVEN OP DE PROFEET. Amsterdam University Press, 166 blz.

vier sterren


Kaft LangeDe schrijver

Christian Lange (Berlijn, 1975) is sinds 2011 hoogleraar Arabistiek en Islamologie aan de Universiteit Utrecht. Hij promoveerde aan Harvard op de islamitische rechts- en religiegeschiedenis en schreef (in het Engels) over het paradijs en de hel in de islam en over het middeleeuwse Seltsjoekenrijk in Centraal Azië. Lange publiceerde ook een roman (Der geheime Name Gottes, 2008) over de Arabische ontdekkingsreiziger Ibn Battuta, die in de 14e eeuw tot in China schijnt te zijn geweest. Lees verder

De beste Letter&Geest-boeken van 2017

De drie beste boeken die ik in 2017 las voor Trouws Letter & Geest


Kaft VissersWillem Vissers, ‘Samuel. Kroniek van een ongewoon gezin’, Lebowski.

Verzamelde geestrijke columns van Volkskrant-sportjournalist Vissers over zijn gezin, waarvan de middelste zoon meervoudig gehandicapt is. Over wat liefde vermag. En laat nooit meer iemand beweren dat mannen slecht met emoties om kunnen gaan. Lees verder

Wij passen niet goed in de seculiere cultuur

Interview met Nahed Selim en Amanda Kluveld


Ze zijn sinds kort christen en niet van de vrijzinnige soort: Nahed Selim en Amanda Kluveld. Zijn ze nog gehecht aan de liberale waarden waar ze vroeger voor streden?

Nahed Selim en Amanda Kluveld verschillen als de maan en de zon: de een komt uit Egypte, terwijl de ander Nederlands-Indische wortels heeft, de een werd opgevoed als moslim, terwijl de ander in een atheïstisch gezin opgroeide. En Nahed is de rust zelve, terwijl Amanda vol vuur kan spreken. Lees verder

De beste reliboeken van 2017

Mijn top 3 van de beste reliboeken van 2017


Kaft Wallet1: Bart Wallet, ‘Christendom en antisemitisme. Tweeduizend jaar confrontatie’

Bijzonder helder en confronterend overzicht van de geschiedenis van het antisemitisme en de beschamende rol van de christelijke kerk daarin, bijvoorbeeld bij monde van kerkvader Chrysostomos en reformator Luther. Hoe de Joden als vermeende godsmoordenaars het doelwit werden van theologisch gemotiveerde gruwelijkheden. Augustinus’ respect voor de bewaarders van de heilige schrift zou nog tot na Auschwitz uitzonderlijk blijven. Hulde ook voor Karel Kindermans’ illustraties. Bijbehorende tentoonstelling is nog tot 6 januari te zien in de sjoel van Elburg. Lees verder

Het nieuwe stoer: bovenmenselijke vaderliefde

Bespreking van drie boeken van vaders over hun gehandicapte kinderen: Willem Vissers, Samuel, Sander Verheijen, Ik kan er nét niet bij en Beer Boneschansker, Een huis voor Hannah.


‘Er klopt iets niet’, weet Bernique, de vrouw van Willem Vissers, al meteen na de geboorte van Samuel. En als de kleine van Sander en Jip Verheijen wel veel lacht maar nog steeds niet rechtop kan zitten, kijken ze elkaar steeds vaker aan: ‘Dat is toch gek?’ Inderdaad krijgen ze niet lang daarna van de neuroloog te horen dat het ‘niet goed’ is met hun zoontje. Lees verder

De Bijbel voor Happinezlezers

Recensie van Inez van Oord, Rebible. Ontdekking van vergeten verhalen. Kosmos, 264 blz.

Twee sterren


Kaft Van OordDe schrijfster

Inez van Oord (1958) is journaliste en bladenmaakster: ze bedacht onder andere het spirituele maandblad ‘Happinez’, waarin ze ‘geestverruimende verhalen’ schreef over hindoeïsme en boeddhisme. In 2016 werd haar boek ‘Als jouw leven een cirkel is, waar sta je dan?’ uitgeroepen tot het beste spirituele boek van het jaar. De tweede stem in ‘Rebible’ is van haar oudere broer Jos (1948), theoloog, emeritus predikant en verhalenverteller. Lees verder

Vreemde en vreemdere talen in Europa

Interview met Gaston Dorren (1965), taaljournalist en schrijver van ‘LINGUA. DWARS DOOR EUROPA IN 69 TALEN’. Athenaeum-Polak & Van Gennep, 359 blz.


Kaft DorrenLingua bestaat uit korte portretten van 69 Europese talen en ik focus in elk portret op één bepaald aspect van die taal, waardoor je al lezend een redelijk overzicht krijgt van het Europese taallandschap. Opvallend aan het Frans is bijvoorbeeld dat die taal ernaar streeft om zo dicht mogelijk bij het Latijn te blijven en heel hard zijn best doet om de sporen van het Latijn zichtbaar te houden met allerlei medeklinkers die je niet uitspreekt maar wel schrijft – een geval van ongezonde moederbinding, vind ik.

Een ander voorbeeld is de vraag waarom de Zwitsers een heel ander Duits spreken dan de Duitsers. Lees verder

Kom vrouwen, aangepakt!

Interview met Bart Lankester, historicus, copywriter en schrijver van Kom vrouwen, aangepakt! De revolutie van socialiste Trien de Haan. Prometheus, 344 blz.


Kaft Lankester Wilde staking

“Trien de Haan (1891-1986) was de zus van mijn stiefoma. Ik had een verhaaltje geschreven over haar man Bart en daarna ging ik voor de gein eens zoeken op Trien. Ik kwam toen onder meer terecht op de lijsten die de Binnenlandse Veiligheidsdienst vanaf de jaren ’20 had aangelegd van zo’n 6500 linksextremistische personen die in de gaten werden gehouden. Trien stond daar pontificaal op, als ‘zeer actief’, een kwalificatie die aan ongeveer dertig mensen gegeven was, onder wie twee vrouwen; de andere was Henriëtte Roland Holst, indertijd de grote voorvrouw van de socialistische beweging. Lees verder

Een nog steeds akelig spannend stuk wereldgeschiedenis

Recensie van CHRISTOPHER DE BELLAIGUE, ‘DE ISLAMITISCHE VERLICHTING. DE ONTMOETING TUSSEN DE ORIËNT EN HET WESTEN IN DE MODERNE TIJD’. Nieuw Amsterdam, 416 blz.

vier sterren


Kaft BellaigueDe schrijver

Christopher de Bellaigue (1971) studeerde Hindi en Perzisch in Cambridge, leerde Turks en was eind jaren ’90 correspondent voor ‘The Economist’ in (Oost-)Turkije. In 2001 trouwde hij met de Iraanse kunstenares Bita Ghezelayagh en werd Teheran zijn standplaats, ten tijde van Bush’ ‘War on Terror’. Terug in Engeland beschreef hij in ‘Patriot of Persia’ (2012) het leven van Mohammad Mossadeq, de Iraanse liberale premier die in 1951 het lef had om de olie-industrie te nationaliseren, wat twee jaar later werd afgestraft met een Amerikaans-Britse coup. Lees verder