Honderd jaar koppigheid

Recensie van Craig Harline, Jacobs vlucht. Een familiesaga uit de Gouden Eeuw. Vantilt, 352 blz.


Veertig jaar geleden heeft Craig Harline (1956) misschien wel bij u of uw ouders op de stoep gestaan. Hij kwam uit Californië, reed rond op een fiets en droeg een onwaarschijnlijk wit overhemd. En hij had Nederlands geleerd om als mormoon uw ziel te redden. Bekeerd heeft hij al met al niemand, bekent hij nu; wel raakte hij mateloos geïnteresseerd in andere godsdiensten en de Europese Reformatie. Terug in de VS ging hij daarom geschiedenis studeren en in 1986 promoveerde hij aan de van oorsprong Nederduitse gereformeerde Rutgersuniversiteit. Sindsdien heeft Harline diverse populairwetenschappelijke boeken geschreven over de (contra)reformatie in de Lage Landen, zoals ‘De verzoekingen van zuster Margriet’ (1997) en ‘De wonderen van Jezus-Eik’ (2003). En nu dan, speciaal voor de Nederlandstalige markt, ‘Jacobs vlucht. Een familiesaga uit de Gouden Eeuw’. Lees verder

Dertig theorieën over het einde van de wereld

Interview met Steven Stroeykens, schrijver van Het einde van de wereld. Een geschiedenis (2016)


Steven Stroeykens, Het einde van de wereldApocalyps | Journalist Steven Stroeykens verdiepte zich in theorieën over het einde der tijden. “We hebben het gevoel dat die ondergang een morele betekenis moet hebben.”

Het einde van de wereld is nog nooit zo dichtbij geweest als nu, stelt wetenschapsjournalist Steven Stroeykens. Maar dat is meteen het enige dat hij zeker weet. Wanneer en hoe het met de mensheid of de aarde gedaan zal zijn? Daarover kunnen we alleen maar speculeren. En valt er nog uitstel van executie te regelen? Komt er daarna toch nog een andere, betere wereld? Het zijn vragen waarbij religieuze hoop en wetenschappelijke berekeningen elkaar soms opeens tegenkomen. Lees verder

Hoe Amy het noorden terugvond

Recensie van Amy Liptrot, De uitweer. Ambo/Anthos, 256 blz.


Kaft LiptrotEr zijn van die boeken die je al meteen van de sokken blazen en Amy Liptrot (Orkney, 1982) schreef zo’n boek. De eerste zin alleen al: “Onder zoevende helikopterwieken wordt een jonge vrouw met haar pasgeboren baby in haar armen in een rolstoel over de landingsbaan van het vliegveld van het eiland voortgeduwd terwijl een man in een dwangbuis uit de tegenovergestelde richting naar haar wordt gerold.” Dan weet je het al: dit wordt geen vrolijk verhaal, zeker als een bladzijde verderop staat: “Op hetzelfde ogenblik dat ik deze eilandenwereld betreed, wordt mijn vader ervandaan gehaald. Mijn geboorte, drie weken te vroeg, heeft bij hem een manische episode in gang gezet.” Tweehonderdvijftig pagina’s verder heeft debutante Liptrot die verwachting meer dan waar gemaakt. ‘De uitweer’ is een zeldzaam heftige autobiografie. Lees verder

Petrus, de man die nooit in Rome was

Recensie van Fik Meijer, Petrus. Leerling, leraar, mythe. Athenaeum-Polak & Van Gennep, 232 blz.

vier sterren


Kaft Meijer PetrusDe schrijver

Voormalig hoogleraar Oude geschiedenis Fik Meijer (1942) is classicus en onderwaterarcheoloog. Vanuit zijn belangstelling voor de zeevaart reconstrueerde hij Paulus’ zeereizen, wat in 2014 uitliep op de biografie ‘Paulus. Een leven tussen Jeruzalem en Rome.’ Vorig jaar waagde hij zich met ‘Jezus en de vijfde evangelist‘ aan een biografie van Jezus, op basis van het werk een Joodse historicus uit de eerste eeuw, Flavius Josephus. ‘Petrus’ is het laatste deel van zijn vroegchristelijke drieluik en is bedoeld als afscheid van de wereld van Jezus en de zijnen; in zijn nawoord belooft Meijer terug te keren naar de grote wereld van de klassieke oudheid. We zullen zien. Lees verder

De mens is een roofdier

Interview met Pauline de Bok, schrijfster van ‘Buit. Een jachtjaar’ (2016).


kaft De Bok BuitFilosofe Pauline de Bok legt wel eens een bambi om. “Dat is beter voor het natuurlijk evenwicht”, zegt ze.

In 2014 schreef Pauline de Bok een roman over een oude jaagster, een vrouw die tijdens de Koude Oorlog een eigen jachtgebied had gehad aan het IJzeren Gordijn. Onlangs verscheen haar tweede boek over een vrouw die op jacht gaat: ‘Buit. Een jachtjaar’. Dit keer is De Bok zelf de hoofdpersoon van het verhaal, waarin ze vertelt hoe ze haar jachtdiploma haalde, over hoe het is om een beest te schieten en waarom je daar echt niet per definitie een slechter mens van wordt. Lees verder

Het onverbiddelijke verlangen naar puurheid

Interview met historicus Luc Panhuysen, schrijver van De beloofde stad, over de overeenkomsten tussen de vroege wederdopers en de Islamitische Staat.


Radicale gelovigen | De aanval op de door IS bezette stad Mosul in Irak doet historicus Luc Panhuysen denken aan het offensief tegen de wederdopers die in 1534 Münster hadden ingenomen. Ten strijde tegen nietsontziende extremisten!

Kleine groepen radicale gelovigen die ervan overtuigd zijn dat het einde van de wereld nadert en die bereid zijn hun ideeën en overtuigingen met veel geweld te verdedigen: wie denkt er dan niet aan Islamitische Staat? Maar nieuw is dat niet. De hele geschiedenis door zijn er vergelijkbare extremistische groepen opgestaan: van de kruisvaarders tot IS. De parallellen zijn opvallend, laat historicus Luc Panhuysen zien. Lees verder

Taede Smedes en het raadsel van de religieuze atheïst

Recensie van Taede A. Smedes, God, iets of niets? De postseculier maatschappij tussen ‘geloof’ en ‘ongeloof’. Amsterdam University Press, Amsterdam. 312 blz.

vier sterren


kaft Smedes, God iets of niets?De schrijver

Taede Smedes (1973) is godsdienstfilosoof en theoloog. Hij is vooral thuis in discussies over de verhouding tussen geloof en natuurwetenschap blijkens boeken als ‘God en de menselijke maat: Gods handelen en het natuurwetenschappelijke wereldbeeld’ (2006) en ‘God én Darwin: Geloof kan niet om evolutie heen’ (2009). ‘God, iets of niets?’, schreef hij bij het Dominicaans Studiecentrum voor Theologie en Samenleving, dat onder leiding van Manuela Kalsky onderzoek doet naar religieuze toekomstperspectieven. Lees verder

Portret van een goed vaderlands huwelijk

Recensie van Elly Kamp, Ferdinand en Johanna. Dubbelbiografie van schrijver F. Bordewijk en componiste J. Bordewijk-Roepman. Uitgeverij Bas Lubberhuizen, 480 blz.


kamp-elly-ferdinand-en-johannaDubbelbiografie

De vrouw (of man) van een beroemde partner moest tot voor kort bijna altijd genoegen nemen met een bijrol in diens biografie. Maar de laatste tijd verschijnen er opeens opmerkelijk veel dubbelbiografieën, zoals van Thera Coppens over de Nederlandse pianiste Suzanne Leenhoff die in 1863 met Manet trouwde, van Hanspeter Nuesch over het evangelistenpaar Ruth en Billy Graham, of van Twan Huys over de Clintons.

‘De vrouw achter de man’, die dienstbare echtgenote die immer paraat staat met thee en koekjes, begint plaats te maken voor ‘de vrouw naast de man’, in een team van gelijkwaardige en verwante geesten die elk vanuit hun eigen ambities veel invloed hebben op ook elkaars werk. Wie dus, zoals Elly Kamp, graag het literaire werk en leven van advocaat-schrijver Ferdinand Bordewijk (1884-1965) wil doorgronden, zou zich daarom ook serieus moeten verdiepen in Johanna Roepman (1892-1971), componiste en de vrouw met wie hij op 1 augustus 1914 een intens en hecht huwelijk aanging. Lees verder

‘Onze’ Reformatie grotendeels op naam van Belgen

Recensie van Gottlieb Blokland, Geloof alleen! Protestanten in België: een verhaal van 500 jaar. Garant, Antwerpen – Apeldoorn. 295 blz.

vier sterren


Kaft Blokland, Geloof alleenDe schrijver

Gottlieb Blokland (1959) is voorganger in de Nederlandstalige protestants-evangelische Bethelkerk in Schaarbeek, een gemeente in Brussel. Daarnaast is hij voorzitter van het Instituut voor Bijbelse Vorming in Leuven en lid van de Raad van Bestuur van de Evangelische Theologische Faculteit Leuven. Ook draagt hij de pet van inspecteur-adviseur protestants-evangelische godsdienst bij het Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming. Lees verder

Al lezend de wereld verbeteren

Interview met Lidewijde Paris, neerlandica, uitgeefster en leesdocente en schrijfster van Hoe lees ik? Met inspirerende voorbeelden uit de literatuur. De Lees!ambassade / Nieuw Amsterdam, 288 blz.


Kaft Paris“Ik ben aan dit boek begonnen omdat zomaar een mevrouw in een boekhandel me vroeg hoe ik als interviewster nou een boek lees. Ik kom veel mensen tegen die literatuur lezen en die zeggen: zoals jij leest, dat kan ik niet. Ze weten dat er van alles in een tekst zit en ze vinden het leuk om dat te ontdekken, maar ze weten niet hoe dat moet. Een handboek over literaire technieken gaan ze niet lezen en een dure cursus doen ze ook niet. Lees verder