Categorie archieven: Kijk- en leestips

2016: wild en jachtig

Geplaatst op door

De volgens mij beste drie Letter & Geest-boeken van 2016

Amy Liptrot, ‘De uitweer’. Vertaald door Robbert-Jan Henkes (Ambo/Anthos)

Leeshoogtepunt van 2016 was voor mij Amy Liptrots ‘De uitweer’, het bezielde verhaal van hoe een wilde jonge Schotse meid in Londen op jacht gaat naar artistiek succes, maar daar al rap aan de drank raakt. Na drie maanden in de rehab vindt ze langzaam maar zeker het noorden weer terug in de fabelachtig ruige natuur van de Orkney-eilanden.

De Bok, kaft BuitPauline de Bok, ‘Buit. Een jachtjaar’ (Ambo/Anthos)

Jaagster Pauline de Bok bracht heel wat natuurliefhebbers in het geweer met haar boek ‘Buit’, over waarom de jacht op everzwijnen en reeën volgens haar niet alleen nodig en nuttig, maar ook leuk en lekker is. Geen gemakkelijke mening, wel een boek dat je flink aan het denken zet over mens en dier.

Kaft OerboekCarel van Schaik en Kai Michel, ‘Het oerboek van de mens. De evolutie en de Bijbel’ (Balans)

Derde verrassing: Carel van Schaik en Kai Michel met hun antropologische interpretatie van de Bijbel, in ‘Het oerboek van de mens’. Zo zouden zondeval en verdrijving uit het paradijs duiden op de rampzalige overgang van de jagers-verzamelaarssamenleving naar landbouw en veeteelt. Hun conclusie: ondanks alle monotheïsme getuigt de Bijbel onderhuids vooral van een mensheid die van d’r nooit niet afscheid zal nemen van aangeboren, bijgelovige intuïties. Wilde speculaties? Vast. Maar wat een heerlijke aanleiding om het Boek der Boeken zelf er weer eens bij te pakken.

EEN GEREDIGEERDE VERSIE VAN DEZE TOP DRIE VERSCHEEN OP 17 DECEMBER 2016 IN

logo Trouw

De filosoof en de boeddhist

Geplaatst op door

Leestip Han de Wit en Jeroen Hopster, Boeddhisme voor denkers. Utrecht: Ten Have, 2014.

Kaft De Wit en Hopster, Boeddhisme voor denkersInteressante poging om begrippen uit het boeddhisme en de westerse filosofie met elkaar te vergelijken en bij elkaar te brengen. Auteurs vinden elkaar vooral in hun niet-religieuze, niet-metafysische overtuiging. Met thema’s als schijn versus werkelijkheid, de (angst voor de) leegte en bezwaren tegen Descartes’ rationalisme. De filosofische inbreng van jonkie Hopster blijkt uiteindelijk ondergeschikt te zijn aan de boeddhistische leer van zelfverklaarde éminence grise De Wit. Jammer, Jeroen!

Met trots Zeeuws accent

Geplaatst op door

Leestip Franca Treur, Dorsvloer vol confetti. Amsterdam: Prometheus, 2009, 221 pag.

Kaft Treur, Dorsvloer vol confettiIngetogen en daardoor zeer ontroerende roman over boerendochter Katelijne uit een groot christelijk-orthodox gezin in Zeeland. Mild en warm van toon, hoewel de scherpe, trieste en schuldige kanten van het leven ook door de veelvuldig verstelde rokken-tot-over-de-knie piepen. In een omgeving waarin je als meisje maar weinig in te brengen hebt (denken ze). Katelijne vindt troost in de fantasie, maar ook dat blijkt een hachelijke zaak. Beschreven zonder drama, boosheid of wrok: het is, zoals het is; men klaagt niet, maar draagt en iedereen probeert het goed(e) te doen. Maar ja. Prachtig Nederlands, ook door Treurs trotse Zeeuwse accent. Staat geen woord te veel of te weinig in. Want oioioi, wat kan die meid schrijven!

Secretaris op zee

Geplaatst op door

Leestip Jan van Aken, De dwaas van Palmyra. Utrecht: Prometheus, 2003, 233 pag.

Kaft Van Aken, De dwaas van PalmyraHistorische roman, speelt in de 1ste eeuw. Hoofdpersoon is Damis, de secretaris en (pseudo-)biograaf van de indertijd beroemde filosoof en asceet Apollonius van Tyana. Damis probeert zich bij zijn meester te voegen, maar dobbert nogal stuurloos rond op de Middellandse Zee. Gelukkig zit / ligt er een zeer aantrekkelijke en zeer volwassen vrouw (vaste tegenspeelster bij Van Aken) aan boord, op wie hij indruk kan maken met de avonturen die hij met zijn baas heeft beleefd. Zeer los gebaseerd op Philostratus. De dwaas uit de titel blijft erg vaag. Is het Damis zelf? Een schim van Apollonius’ tijdgenoot en collega Jezus? De tegenvoeter van Johannes de Doper? Of gewoon geheimzinnig gedoe?

Door en door romantisch

Geplaatst op door

Leestip Maarten Doorman, De romantische orde. Amsterdam: Bert Bakker, 2004, 283 pag.

Kaft Doorman, De romantische ordeHoogleraar en filosoof betoogt dat onze (westerse) cultuur door en door romantisch is, zelfs (juist) als we niks van (valse) sentimenten willen weten. Maar zolang we denken in contrasten als cultuur-natuur, echt-onecht, verstand-gevoel, kunst-werkelijkheid, man-vrouw enz.enz. èn al die tegenstellingen ook nog willen overwinnen, zal dat nog zo blijven ook. Auteur leunt stevig op Adorno en Horkheimer en komt uiteindelijk gewoon op Hegel uit. Onderweg tuimelt er een overdaad aan filosofen uit de kast. Hoofdstuk over het begrip natie is tien jaar nogal gedateerd. En ach ja: Jeff Koons. Ook al lang niets meer van gehoord.

Waarom geloven best redelijk is

Geplaatst op door

Leestip Stefan Paas en Rik Peels, God bewijzen. Argumenten voor en tegen geloven. Amsterdam: Balans, 2013, 382 pag.

Kaft Paas en Peels, God bewijzenScherpzinnig betoog over waarom het helemaal niet onredelijk is om in God te geloven – integendeel. VU-academici Paas (theoloog) en Peels (filosoof) keren alle bekende atheïstische argumenten vakkundig binnenste buiten en dagen uit: hoezo moet de gelovige bewijzen dat God bestaat? Laat de ongelovige maar eens bewijzen dat God niet bestaat! Zeer voedzame lectuur voor wie wel eens te horen krijgt dat je niet goed bij je verstand bent als je ‘nog’ gelooft. Geen gemakkelijk onderwerp, wel heel goed geschreven; terechte winnaar van de prijs voor het beste theologische boek van 2014.

Vrouwen in de ban van Paulus

Geplaatst op door

Leestip Vrouwen naast Paulus. Twee romans uit het vroege christendom. Vertaald door Vincent Hunink, ingeleid door Fik Meijer. Budel: Damon, 124 pag.

Kaft Vrouwen naast PaulusVertaling van twee ‘romans’ uit de eerste eeuwen van onze jaartelling. Over hoe ene Thecla, Xanthippe (nee, niet de vrouw van Socrates), haar bloedmooie zus Polyxene en Rebecca ‘uit het volk van Israël’ in de ban van de apostel Paulus raken en zich bij hem willen sluiten. Wat nog niet meevalt, met al die heidense verloofdes, echtgenoten en andere wellustelingen in de buurt. Inleider Meijer probeert de vrouwvijandige kant van Paulus in een zachter licht te plaatsen. Lukt niet echt, want kan een vrouw ooit te veel rechten aan haar vrijheid ontlenen? Historisch interessant tussendoortje, waar meestervertaler Hunink duidelijk lol in had.

Een weerspannige fundamentalist

Geplaatst op door

Leestip Mohsin Hamid, De val van een fundamentalist (2007). Amsterdam: Bezig Bij, 206 pag.

Kaft Hamid, De val van een fundamentalistBijzonder intelligente roman over hoe een briljante en gevoelige Pakistaanse jongeman eerst als yup carrière maakt in de VS en na 11 september steeds anti-Amerikaanser wordt. De monoloog is eerlijk, maar laat ook zien wat de blinde vlekken van verteller Changez zijn. Degelijk geconstrueerd verhaal, zonder dat dat stoort. Dat geldt ook voor de symbolische verwijzingen, zoals de naam van de wegkwijnende geliefde (Erica, rijmt op Amerika), van het bedrijf waarvoor hij werkt (Underwood Samson / US) en van de Chileense boekhandelaar die hem tot inzicht (?) brengt (Juan-Bautista, oftewel Johannes de Doper). Terrorismedeskundige Beatrice de Graaf was ook onder de indruk.

Tbs in de praktijk

Geplaatst op door

Leestip Léonie Holtes, Ervaring niet vereist. Nagelaten document. Een jonge psychologe over haar werk in een tbs-kliniek (2013). Podium, 223 pag.

Kaft Leonie Holtes, Ervaring niet vereistVerbijsterend verslag van psychologe hoe het eraan toegaat in tbs-klinieken. Men doet maar wat, gooit pas afgestudeerde meisjes voor de leeuwen en alle betrokkenen (gevangenen en personeel) zijn de dupe. Parlementaire enquête uit 2005-2006 blijkt nog nauwelijks iets te hebben uitgehaald. Groot contrast tussen de jeugdige naïviteit en het perfectionisme van de schrijfster en de perverse werkelijkheid. Wrang detail (gevolg?): na haar ontslag werd Holtes zelf psychotisch. Ze maakte op 16 mei 2011 een einde aan haar leven.

Verwant artikel: interview met Rein Gerritsen.

Aan de wandel met Lucia Rijker

Geplaatst op door

Leestip George Schouten met Lucia Rijker, Lucia Rijker. Bokser en boeddhist. Utrecht/Antwerpen: Kosmos, 2013, 208 pag.

Kaft George Schouten Lucia RijkerTv-maker Schouten (VPRO, Boeddhistische omroep) ging met voormalig (kick-)bokskampioene en actrice Lucia Rijker op stap in binnen- en buitenland. Maakte daar ongetwijfeld aardige reportages van. Melkt die vervolgens uit in een bijzonder overbodig boek, dat meer over voice over Schouten gaat dan over Lucia Rijker, die het zich allemaal laat aanleunen.