Categorie archieven: Recensies

Beste reliboeken 2016

Geplaatst op door

De drie beste religieboeken die ik in 2016 voor Trouw las:

Kaft Stanford, JudasPeter Stanford, Judas. De verontrustende geschiedenis van de afvallige discipel. De Bezige Bij, Amsterdam/Antwerpen, 367 blz.

Degelijk journalistiek onderzoek naar de grootste schurk uit de christelijke cultuurgeschiedenis: Judas. Verrader, geldwolf, zelfmoordenaar. De enige mens voor wie eeuwenlang geen verlossing denkbaar was, hoewel er heel wat kanttekeningen bij zijn misdaad te maken zijn. Blijkt in antisemitische tijden schokkend vaak als zondebok van stal te zijn gehaald.

 

Lees verder →

2016: wild en jachtig

Geplaatst op door

De volgens mij beste drie Letter & Geest-boeken van 2016

Amy Liptrot, ‘De uitweer’. Vertaald door Robbert-Jan Henkes (Ambo/Anthos)

Leeshoogtepunt van 2016 was voor mij Amy Liptrots ‘De uitweer’, het bezielde verhaal van hoe een wilde jonge Schotse meid in Londen op jacht gaat naar artistiek succes, maar daar al rap aan de drank raakt. Na drie maanden in de rehab vindt ze langzaam maar zeker het noorden weer terug in de fabelachtig ruige natuur van de Orkney-eilanden.

De Bok, kaft BuitPauline de Bok, ‘Buit. Een jachtjaar’ (Ambo/Anthos)

Jaagster Pauline de Bok bracht heel wat natuurliefhebbers in het geweer met haar boek ‘Buit’, over waarom de jacht op everzwijnen en reeën volgens haar niet alleen nodig en nuttig, maar ook leuk en lekker is. Geen gemakkelijke mening, wel een boek dat je flink aan het denken zet over mens en dier.

Kaft OerboekCarel van Schaik en Kai Michel, ‘Het oerboek van de mens. De evolutie en de Bijbel’ (Balans)

Derde verrassing: Carel van Schaik en Kai Michel met hun antropologische interpretatie van de Bijbel, in ‘Het oerboek van de mens’. Zo zouden zondeval en verdrijving uit het paradijs duiden op de rampzalige overgang van de jagers-verzamelaarssamenleving naar landbouw en veeteelt. Hun conclusie: ondanks alle monotheïsme getuigt de Bijbel onderhuids vooral van een mensheid die van d’r nooit niet afscheid zal nemen van aangeboren, bijgelovige intuïties. Wilde speculaties? Vast. Maar wat een heerlijke aanleiding om het Boek der Boeken zelf er weer eens bij te pakken.

EEN GEREDIGEERDE VERSIE VAN DEZE TOP DRIE VERSCHEEN OP 17 DECEMBER 2016 IN

logo Trouw

Literaire dominees en aanverwante personages

Geplaatst op door

Recensie van Henk Veltkamp, Vreemde vogels. Dominees en priesters in de wereldliteratuur. Kok, 224 blz.

vier sterren

De schrijver

Hoewel hij indertijd zeker wist dat hij geen dominee wilde worden, ging Henk Veltkamp (1947) op zijn zeventiende theologie in Kampen studeren; daarnaast werd hij socioloog. Hij was bijna twee decennia lang geestelijk verzorger in het ziekenhuis van Eindhoven en promoveerde ondertussen op een proefschrift over de gelijkenis als model voor pastoraal handelen. Ook schreef hij ‘Beterschap. Zorg voor de ziel in dagen van ziekte’ (2006) en ‘Onzichtbaar gedragen. Pastoraat bij sterven en rouw’ (2004). Op zijn zestigste werd hij toch nog ‘gewoon’ predikant bij de PKN in Veghel en Uden en vervolgens in Zaltbommel. Lees verder →

Christelijk mediteren doet u met uw handen

Geplaatst op door

Recensie van Karin Seethaler, De kracht van de contemplatie. In de stilte genezing vinden. Berne Media, 206 blz.

twee sterren

De schrijfster

Karin Seethaler is een Duitse sociaalpedagoge, gespecialiseerd in burnout-preventie en stressmanagement. Daarnaast is ze als caritaswetenschapster theologe. Ze geeft in heel Europa contemplatieve cursussen en lezingen over thema’s als aandacht, christelijke meditatie en verzoening. Een belangrijk deel van haar opleiding kreeg ze van de Hongaarse jezuïet Ferenc (Franz) Jalics, die in Beieren een meditatiecentrum leidt en een welwillend voorwoordje schreef bij het boek. Lees verder →

Honderd jaar koppigheid

Geplaatst op door

Recensie van Craig Harline, Jacobs vlucht. Een familiesaga uit de Gouden Eeuw. Vantilt, 352 blz.

Veertig jaar geleden heeft Craig Harline (1956) misschien wel bij u of uw ouders op de stoep gestaan. Hij kwam uit Californië, reed rond op een fiets en droeg een onwaarschijnlijk wit overhemd. En hij had Nederlands geleerd om als mormoon uw ziel te redden. Bekeerd heeft hij al met al niemand, bekent hij nu; wel raakte hij mateloos geïnteresseerd in andere godsdiensten en de Europese Reformatie. Terug in de VS ging hij daarom geschiedenis studeren en in 1986 promoveerde hij aan de van oorsprong Nederduitse gereformeerde Rutgersuniversiteit. Sindsdien heeft Harline diverse populairwetenschappelijke boeken geschreven over de (contra)reformatie in de Lage Landen, zoals ‘De verzoekingen van zuster Margriet’ (1997) en ‘De wonderen van Jezus-Eik’ (2003). En nu dan, speciaal voor de Nederlandstalige markt, ‘Jacobs vlucht. Een familiesaga uit de Gouden Eeuw’. Lees verder →

Hoe Amy het noorden terugvond

Geplaatst op door

Recensie van Amy Liptrot, De uitweer. Ambo/Anthos, 256 blz.

Kaft LiptrotEr zijn van die boeken die je al meteen van de sokken blazen en Amy Liptrot (Orkney, 1982) schreef zo’n boek. De eerste zin alleen al: “Onder zoevende helikopterwieken wordt een jonge vrouw met haar pasgeboren baby in haar armen in een rolstoel over de landingsbaan van het vliegveld van het eiland voortgeduwd terwijl een man in een dwangbuis uit de tegenovergestelde richting naar haar wordt gerold.” Dan weet je het al: dit wordt geen vrolijk verhaal, zeker als een bladzijde verderop staat: “Op hetzelfde ogenblik dat ik deze eilandenwereld betreed, wordt mijn vader ervandaan gehaald. Mijn geboorte, drie weken te vroeg, heeft bij hem een manische episode in gang gezet.” Tweehonderdvijftig pagina’s verder heeft debutante Liptrot die verwachting meer dan waar gemaakt. ‘De uitweer’ is een zeldzaam heftige autobiografie. Lees verder →

Petrus, de man die nooit in Rome was

Geplaatst op door

Recensie van Fik Meijer, Petrus. Leerling, leraar, mythe. Athenaeum-Polak & Van Gennep, 232 blz.

vier sterren

Kaft Meijer PetrusDe schrijver

Voormalig hoogleraar Oude geschiedenis Fik Meijer (1942) is classicus en onderwaterarcheoloog. Vanuit zijn belangstelling voor de zeevaart reconstrueerde hij Paulus’ zeereizen, wat in 2014 uitliep op de biografie ‘Paulus. Een leven tussen Jeruzalem en Rome.’ Vorig jaar waagde hij zich met ‘Jezus en de vijfde evangelist‘ aan een biografie van Jezus, op basis van het werk een Joodse historicus uit de eerste eeuw, Flavius Josephus. ‘Petrus’ is het laatste deel van zijn vroegchristelijke drieluik en is bedoeld als afscheid van de wereld van Jezus en de zijnen; in zijn nawoord belooft Meijer terug te keren naar de grote wereld van de klassieke oudheid. We zullen zien. Lees verder →

Taede Smedes en het raadsel van de religieuze atheïst

Geplaatst op door

Recensie van Taede A. Smedes, God, iets of niets? De postseculier maatschappij tussen ‘geloof’ en ‘ongeloof’. Amsterdam University Press, Amsterdam. 312 blz.

vier sterren

kaft Smedes, God iets of niets?De schrijver

Taede Smedes (1973) is godsdienstfilosoof en theoloog. Hij is vooral thuis in discussies over de verhouding tussen geloof en natuurwetenschap blijkens boeken als ‘God en de menselijke maat: Gods handelen en het natuurwetenschappelijke wereldbeeld’ (2006) en ‘God én Darwin: Geloof kan niet om evolutie heen’ (2009). ‘God, iets of niets?’, schreef hij bij het Dominicaans Studiecentrum voor Theologie en Samenleving, dat onder leiding van Manuela Kalsky onderzoek doet naar religieuze toekomstperspectieven. Lees verder →

Portret van een goed vaderlands huwelijk

Geplaatst op door

Recensie van Elly Kamp, Ferdinand en Johanna. Dubbelbiografie van schrijver F. Bordewijk en componiste J. Bordewijk-Roepman. Uitgeverij Bas Lubberhuizen, 480 blz.

kamp-elly-ferdinand-en-johannaDubbelbiografie

De vrouw (of man) van een beroemde partner moest tot voor kort bijna altijd genoegen nemen met een bijrol in diens biografie. Maar de laatste tijd verschijnen er opeens opmerkelijk veel dubbelbiografieën, zoals van Thera Coppens over de Nederlandse pianiste Suzanne Leenhoff die in 1863 met Manet trouwde, van Hanspeter Nuesch over het evangelistenpaar Ruth en Billy Graham, of van Twan Huys over de Clintons.

‘De vrouw achter de man’, die dienstbare echtgenote die immer paraat staat met thee en koekjes, begint plaats te maken voor ‘de vrouw naast de man’, in een team van gelijkwaardige en verwante geesten die elk vanuit hun eigen ambities veel invloed hebben op ook elkaars werk. Wie dus, zoals Elly Kamp, graag het literaire werk en leven van advocaat-schrijver Ferdinand Bordewijk (1884-1965) wil doorgronden, zou zich daarom ook serieus moeten verdiepen in Johanna Roepman (1892-1971), componiste en de vrouw met wie hij op 1 augustus 1914 een intens en hecht huwelijk aanging. Lees verder →

‘Onze’ Reformatie grotendeels op naam van Belgen

Geplaatst op door

Recensie van Gottlieb Blokland, Geloof alleen! Protestanten in België: een verhaal van 500 jaar. Garant, Antwerpen – Apeldoorn. 295 blz.

vier sterren

Kaft Blokland, Geloof alleenDe schrijver

Gottlieb Blokland (1959) is voorganger in de Nederlandstalige protestants-evangelische Bethelkerk in Schaarbeek, een gemeente in Brussel. Daarnaast is hij voorzitter van het Instituut voor Bijbelse Vorming in Leuven en lid van de Raad van Bestuur van de Evangelische Theologische Faculteit Leuven. Ook draagt hij de pet van inspecteur-adviseur protestants-evangelische godsdienst bij het Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming. Lees verder →