Het museum als schuilkelder

Recensie van MARÍA GAINZA, OOGZENUW. Uit het Spaans vertaald door Trijne Vermunt. Uitgeverij Podium, 191 blz.


Kaft GainzaIk beken: ik wantrouw verhalen over kunst. Ze gaan me iets te vaak over hoe fantastisch je het getroffen kunt hebben met je eigen goede smaak. Wat je dan vooral bewijst door anderen af te schilderen als grofbesnaard of, nog erger, als snobs – de Franse socioloog Pierre Bourdieu wijdde er zo’n veertig jaar geleden al een dikke studie aan.

Dus als de Argentijnse kunsthistorica María Gainza (1975) haar debuut ‘Oogzenuw’ opent met een verhaal over hoe een nog jonge en hoogst gevoelige zzp’ster een ‘vlak en gekunsteld glimlachend’ (uiteraard!) Amerikaans stel van middelbare leeftijd rondleidt in de privécollectie van een zelfvoldane vrouw met een messcherpe haviksneus, bittere lijntjes om haar mond en een ivoren sigarettenpijpje, zitten we al meteen midden in de karikaturale contrasten. Lees verder

Opengaan als een roos

Recensie van LISETTE THOOFT, ‘IN NEGEN STAPPEN NAAR INNERLIJKE BLOEI. MET MEDITATIES EN OEFENINGEN VOOR SPIRITUELE GROEI’. Boekerij, 192 blz.

drie sterren


Kaft ThooftDe schrijfster

Lisette Thooft (1953) is schrijfster, spreekster, lijf- en schrijfcoach. Ze begon haar journalistieke loopbaan bij vrouwenglossy ‘Cosmopolitan’ en was onder meer (hoofd)redacteur bij ‘Genoeg’ en ‘VolZin’. Indertijd stond ze aan de wieg van de Maand van de Spiritualiteit en ze wordt ook wel de huisfilosofe van het maandblad ‘Happinez’ genoemd. Tot nu toe schreef ze zo’n achttien boeken over vrouwelijkheid en spiritualiteit, waaronder ‘Spiritueel door de overgang’ (2011), ‘Wie domme dingen doet wordt wijs’ (2013) en ‘Kom uit je hoofd’ (2016). Op dit moment is ze bezig zichzelf om te scholen van schrijver naar lichaamswerker (‘van hoofd naar hart’) in een opleiding tot gediplomeerd ‘rebalancer’, waarover ze in dit nieuwste boek meer vertelt. Thooft is tweevoudig moeder en inmiddels zevenvoudig grootmoeder. Lees verder

In diepste wezen het evenbeeld van God

Recensie van REZA ASLAN, ‘GOD. EEN MENSELIJKE GESCHIEDENIS’. Balans, 285 blz.

Drie sterren


Kaft AslanDe schrijver

Reza Aslan (Teheran, 1972) is een Iraans-Amerikaanse godsdienstwetenschapper, televisiemaker en schrijver. Zijn eerste boek, ‘Geen god dan God’ uit 2005, ging over de egalitaire idealen van de vroege islam; in zijn tweede bestseller, ‘De Zeloot’ (2014), beschreef hij het leven en de complexe persoonlijkheid van de historische Jezus van Nazareth.

De thematiek

In deze menselijke geschiedenis van God geeft de intens gelovige Aslan zijn antwoord op de vraag waar de universeel menselijke hang naar transcendentie toch vandaan komt. Een duidelijk evolutionair doel dient het in elk geval niet, stelt hij vast. Lees verder

Ze waren met te veel

Recensie van ANITA TERPSTRA, HET HUIS VOL. EEN GESCHIEDENIS VAN HET NAOORLOGSE GROTE GEZIN. Hollands Diep, 286 blz.


Kaft TerpstraModerne ouders druk? Kijk dan eens naar de grote gezinnen van vroeger

Werk, twee kinderen, het huishouden en ook nog een sociaal leven willen onderhouden. Hoe houd je in hemelsnaam al die ballen in de lucht? Maar als thrillerschrijfster en journaliste Anita Terpstra (1974) dreigt te bezwijken aan zelfmedelijden, dan denkt ze aan haar grootouders die vlak na de Tweede Wereldoorlog heel wat meer kinderen hadden (op) te voeden. Zo had Anita’s moeder Geertje maar liefst dertien broers en zussen: oma Antje kreeg tussen 1945 en 1960 bijna elk jaar wel een kind, onder wie een geestelijke gehandicapt meisje en, ook tot haar eigen verrassing, op het laatst zelfs een tweeling. Lees verder

De vele gezichten van Jezus

Recensie van CEES DEN HEYER, ‘JEZUS, EEN MENSENLEVEN. EEN GESCHIEDENIS VAN EEN MENS ONDER DE MENSEN’. Van Warven, 606 blz.

vier sterren


Kaft Den HeyerDe schrijver

Cees den Heyer (1942) was hoogleraar Nieuwe Testament en Bijbelse Theologie aan de Theologische Universiteit Kampen. In zijn boek ‘Verzoening’ uit 1997 kwam hij tot de conclusie dat er geen Bijbelse gronden zijn voor het dogma van de verzoeningsleer; de ophef over dat standpunt deed hem uiteindelijk de Gereformeerde Kerk verlaten. Na zijn emeritaat vond hij als docent Bijbelse Theologie vrijzinnige luwte aan het Doopsgezind Seminarium te Amsterdam, waar hij op dit moment de cursus ‘Beelden van Jezus’ geeft. Twee andere titels uit zijn lange publicatielijst: het theologische zelfportret ‘Ruim geloven’ (2000) en ‘Verlichte voorgangers’ (2011). Lees verder

De vele gezichten van Mohammed

Recensie van CHRISTIAN LANGE, MOHAMMED. PERSPECTIEVEN OP DE PROFEET. Amsterdam University Press, 166 blz.

vier sterren


Kaft LangeDe schrijver

Christian Lange (Berlijn, 1975) is sinds 2011 hoogleraar Arabistiek en Islamologie aan de Universiteit Utrecht. Hij promoveerde aan Harvard op de islamitische rechts- en religiegeschiedenis en schreef (in het Engels) over het paradijs en de hel in de islam en over het middeleeuwse Seltsjoekenrijk in Centraal Azië. Lange publiceerde ook een roman (Der geheime Name Gottes, 2008) over de Arabische ontdekkingsreiziger Ibn Battuta, die in de 14e eeuw tot in China schijnt te zijn geweest. Lees verder

De beste Letter&Geest-boeken van 2017

De drie beste boeken die ik in 2017 las voor Trouws Letter & Geest


Kaft VissersWillem Vissers, ‘Samuel. Kroniek van een ongewoon gezin’, Lebowski.

Verzamelde geestrijke columns van Volkskrant-sportjournalist Vissers over zijn gezin, waarvan de middelste zoon meervoudig gehandicapt is. Over wat liefde vermag. En laat nooit meer iemand beweren dat mannen slecht met emoties om kunnen gaan. Lees verder

Wij passen niet goed in de seculiere cultuur

Interview met Nahed Selim en Amanda Kluveld


Ze zijn sinds kort christen en niet van de vrijzinnige soort: Nahed Selim en Amanda Kluveld. Zijn ze nog gehecht aan de liberale waarden waar ze vroeger voor streden?

Nahed Selim en Amanda Kluveld verschillen als de maan en de zon: de een komt uit Egypte, terwijl de ander Nederlands-Indische wortels heeft, de een werd opgevoed als moslim, terwijl de ander in een atheïstisch gezin opgroeide. En Nahed is de rust zelve, terwijl Amanda vol vuur kan spreken. Lees verder

De beste reliboeken van 2017

Mijn top 3 van de beste reliboeken van 2017


Kaft Wallet1: Bart Wallet, ‘Christendom en antisemitisme. Tweeduizend jaar confrontatie’

Bijzonder helder en confronterend overzicht van de geschiedenis van het antisemitisme en de beschamende rol van de christelijke kerk daarin, bijvoorbeeld bij monde van kerkvader Chrysostomos en reformator Luther. Hoe de Joden als vermeende godsmoordenaars het doelwit werden van theologisch gemotiveerde gruwelijkheden. Augustinus’ respect voor de bewaarders van de heilige schrift zou nog tot na Auschwitz uitzonderlijk blijven. Hulde ook voor Karel Kindermans’ illustraties. Bijbehorende tentoonstelling is nog tot 6 januari te zien in de sjoel van Elburg. Lees verder

Het nieuwe stoer: bovenmenselijke vaderliefde

Bespreking van drie boeken van vaders over hun gehandicapte kinderen: Willem Vissers, Samuel, Sander Verheijen, Ik kan er nét niet bij en Beer Boneschansker, Een huis voor Hannah.


‘Er klopt iets niet’, weet Bernique, de vrouw van Willem Vissers, al meteen na de geboorte van Samuel. En als de kleine van Sander en Jip Verheijen wel veel lacht maar nog steeds niet rechtop kan zitten, kijken ze elkaar steeds vaker aan: ‘Dat is toch gek?’ Inderdaad krijgen ze niet lang daarna van de neuroloog te horen dat het ‘niet goed’ is met hun zoontje. Lees verder