De gekwetste eer van Elizabeth Stuart

Recensie van Nadine Akkerman, De Hartenkoningin. Het leven van Elizabeth Stuart. Uit het Engels vertaald en bewerkt door Pon Ruiter, Robert Vernooy en Nadine Akkerman zelf. Querido Facto, 504 blz.


De Britse prinses Elizabeth Stuart (1596 – 1662) is de geschiedenis nogal sneu ingegaan als ‘de winterkoningin’, omdat ze in haar jonge jaren welgeteld één jaar de koningin van Bohemen was. De rest van haar leven zou ze vanuit Den Haag als ballinge hemel en aarde bewegen om haar familiebezittingen in Midden-Europa te heroveren, liefst met militair geweld. Maar helaas voor Elizabeth: pas in 1648, met de vrede van Westfalen, zou haar zoon Karel Lodewijk een deel van de Palts terugkrijgen, maar dan zonder de politieke macht die daar voorheen bij hoorde.

Elizabeths bewogen leven heeft al tientallen dikke boeken opgeleverd. En hoe kan het ook anders, met zoveel dramatische ingrediënten. Lees verder

Optreden Duo Marienke 22 oktober in Rozendaal

Op zondagmiddag 22 oktober, tussen 15.00 en 17.00 uur, treden Rieneke van der Hoff en ik (Duo Marienke) op in het kerkje van Rozendaal, met vier Nederlandstalige, min of meer klassieke liedjes:

  1. ‘Wie wandelt’, uit Schuberts ‘Die schöne Müllerin‘, in de hertaling van Jan Rot
  2. ‘Het Hogeland‘ van Ede Staal, in een eigen Nederlandse vertaling
  3. ‘De wolk’, de vertaling van Luc Runderkamp van ‘Erinnerung an die Marie A.’ van Brecht & Bruinier
  4. Hooglied’, een eigen Nederlandse versie van ‘Asma ton asmaton’, van Theodorakis & Kambanellis

Zie hier het volledige programma van die middag.

De entree is gratis.

Van Babylon en de zee

Safiya Sinclair, Hoe je Babylon zegt. Een memoir. Uit het Engels vertaald door Lisette van Eijk en Fannah Palmer. Podium, 464 blz., € 24,99

Vier sterren


De schrijfster

Dichteres Safiya Sinclair werd in 1984 geboren in een Jamaicaans vissersdorpje, in een rastafa-familie. Ze studeerde poëzie en literatuur in de Verenigde Staten en won verschillende grote prijzen met haar bundel ‘Cannibal’ (2016), waarmee ze onder meer optrad bij Poetry International in Rotterdam. Momenteel is ze aan de universiteit van Arizona hoofddocent Creatief schrijven.

De thematiek

Rasta. Weet u nog? Een halve eeuw geleden hoorde je er regelmatig over. Het kwam van Jamaica en was iets met reggea, Bob Marley, dreadlocks en blowen. De spirituele kant ervan is me indertijd ontgaan, vooral omdat de muziek mij te sloom was. Lees verder

Leren van je dubbelganger

Recensie van Noami Klein, ‘Dubbelganger. Een reis naar de spiegelwereld’. Uit het Engels vertaald door Alexander van Kesteren. Oorspronkelijke titel: ‘Doppelganger. A Trip into the Mirror World’. De Geus, 535 blz.


Het zal je maar gebeuren. Je bent links en hebt naam gemaakt als auteur van een aantal even dikke als verontrustende boeken over waar het heen dreigt te gaan met de wereld. Je schreef in ‘No logo’ (2000) over de macht van multinationals en hoe we steeds meer in ‘merken’ denken, over hoe er sinds 11 september 2001 grof geld verdiend wordt aan de exploitatie van angst (‘De shockdoctrine’; 2007) en over hoe het kapitalisme de huidige klimaatcrisis heeft veroorzaakt (‘On Fire’ uit 2019, vertaald als ‘Brand!’).

En dan blijk je toevallig (?) een uitgesproken rechtse naamgenote te hebben, met een eveneens feministische en Joodse achtergrond, met wie je voortdurend wordt verward. Je krijgt fan- en haatmail voor standpunten die je absoluut de jouwe niet zijn en voelt je voortdurend gehackt. Lees verder

Op reis door het land van de sevdah

ReisReportage over sevdah, de muziek van Bosnië en Herzegovina

Ja, de schaduw van de oorlog hangt nog over Bosnië en Herzegovina. Maar nu, bijna dertig jaar later, is het gelukkig ook weer een land geworden om als gast van te genieten: prachtige natuur, (herbouwde) historische steden en een opvallend muziekminnende bevolking.

SARAJEVO – Het huis van de sevdah

Mississippi heeft de blues, Portugal de fado en sevdah is Bosniës trots: melancholieke volksliedjes van verlangen over bergen, rivieren en onmogelijke liefdes. In een oosterse makamtoonladder, niet zelden in een zeven- of negenachtste maat en jong en oud zingt ze mee als iemand een accordeon, gitaar of saz te voorschijn haalt. Lees verder

Op zoek naar de dansende Shiva

Recensie van Alexander Reeuwijk, Oog in oog met de goden. Een zoektocht naar Indiase bronzen en hun makers. Querido, 400 blz.

4 sterren


De schrijver

Alexander Reeuwijk (1975) begon ooit als fysiotherapeut, maar schrijft nu al zo’n twintig jaar over zijn veelal verre reizen, zoals door Iran en Indonesië. Daarnaast bespreekt hij voor het radioprogramma ‘Vroege vogels’ buitenlandse natuurboeken en is hij redacteur van ‘De scharrelaar’, een literair tijdschrift voor vogelaars.

De thematiek

In 2013 ziet Reeuwijk in het Rijksmuseum het prachtig bronzen beeld van de Nataraja, de dansende verschijningsvorm van de hindoe-god Shiva. En, heel intrigerend, Nataraja kijkt terug, dwars door Reeuwijk heen. Lees verder

Opfriscursus Martin Luther King

Recensie van Peter Sierksma, lessen van King. Pluim, 159 blz.

Drie sterren


De schrijver

Peter Sierksma (1958) studeerde Amerikaanse geschiedenis en schrijft sinds de jaren ’90 als journalist voor ook Trouw, onder meer over muziek. In 2021 verscheen zijn boek ‘Mijnheer, dat weiger ik’, over het leven van zijn grootvader, die het als hoofdagent in Kampen in 1942 vertikte mee te werken aan de deportatie van zijn Joodse stadgenoten en vervolgens zelf in Dachau terechtkwam.

De thematiek

Eergisteren, 28 augustus, was het precies zestig jaar geleden dat Martin Luther King in Washington voor het oog en oor van de hele wereld over zijn droom sprak. Lees verder

Moeder van het land

Recensie van Élisabeth Badinter, ‘Maria Theresia van Oostenrijk. Heerseres van de Zuidelijke Nederlanden en het Heilige Roomse Rijk’. Uit het Frans vertaald door Henriëtte Gorthuis. Noordbroek, 256 blz.


Absolute macht, dat is een mannending. Toch kent Europa enkele imposante uitzonderingen op die regel: Elizabeth I, Catharina de Grote en Maria Theresia van Oostenrijk (1717-1780). En dat terwijl het nooit de bedoeling was dat Maria Theresia keizerin werd, ze was er nauwelijks op voorbereid. Maar ja, er waren onverhoopt geen mannelijke troonopvolgers, dus kreeg ze op haar drieëntwintigste het halffailliete Habsburgse rijk in haar onervaren handen geduwd. Waarna het ogenblikkelijk oorlog werd, want Frederik II van het militair oppermachtige Pruisen pikte Silezië in en geen bondgenoot die haar te hulp durfde te schieten. Wie was deze vrouw, die veertig jaar vastberaden op de troon zou zitten en ondanks ‘de zwakheden van haar geslacht’ al gauw veel verstand van macht en oorlog bleek te hebben? Lees verder