Categorie archieven: Journalistiek

De opzienbarende bekeringsreis van koningin Christina

Geplaatst op door

Recensie van Frans Godfroy, ‘Passage naar Rome. De opzienbarende bekeringsreis van koningin Christina van Zweden, 1654-1655’. IJzer, 448 blz.

Vier sterren

De schrijver

Socioloog en journalist Frans Godfroy (1948) schreef eerder over de studentenopstand van 1969 aan de toenmalige Katholieke Hogeschool in Tilburg. Daarnaast reconstrueerde en liep hij de route waarlangs Hugo de Groot in 1621 vanuit Loevestein naar Antwerpen ontsnapte, net als het ‘Marikenpad’, de weg die mirakelspelheldin Mariken van Nieumeghen rond 1500 naar Antwerpen zou kunnen hebben afgelegd. Lees verder →

Au revoir la Russie, bonjour Paris

Geplaatst op door

Recensie van Helen Rappaport, De Romanovs na de val. Ballingschap in het Parijs van de Belle Époque ten tijde van revolutie en oorlog. Uit het Engels vertaald door Paul Janse en Rob de Ridder. Spectrum, 368 blz.

Kaft RappaportEen boek over ‘Zaroebezjnaja Roes’, oftewel ‘Rusland buiten de grenzen’? Toen de Engelse historica Helen Rappaport (1947) in 2021 haar boek naar de drukker stuurde, zal ze niet bevroed hebben dat die uitdrukking inmiddels oorlogszuchtige beelden oproept. Maar een dikke eeuw geleden waren het toch heus Russen die met tienduizenden tegelijk hun land uit vluchtten. Ze kwamen toen veelal terecht in Parijs, waar ze in het begin van harte welkom waren. Lees verder →

Jezus was non-binair

Geplaatst op door

Recensie van Peter-Ben Smit, Mannen in Marcus. Gender in de oudste biografie van Jezus. VU University Press, 184 blz.

4 sterren

De schrijver

De driewerf gepromoveerde theoloog Peter-Ben Smit (1979) is hoogleraar aan de VU, het Oud-Katholieke seminarie in Utrecht en de universiteit van Bern. Daarnaast is hij actief als deken en hulppastor in de Oud-Katholieke kerk. Een paar jaar terug mengde hij zich in Trouw in de uit Zweden overgewaaide discussie of we voortaan naar Jezus moesten verwijzen met geslachtsneutrale woorden als ‘die’ en ‘hen’, in plaats ‘hij’ of ‘hem’. Hij verzette zich toen, tot ergernis van Ephimenco, tegen idee dat Jezus ‘gewoon mannelijk’ was. Lees verder →

Sikhs: Gods licht in de ander zien

Geplaatst op door

Sikhs in Nederland – een reportage

Je waant je maar zo in India als je op een zonnige zondag in Den Haag voor een sneeuwwit gebouw met sierlijke uivormige koepels staat. Is het een hindoeïstische tempel? Een moskee? Nee, het is een ‘gurdwara’, een sikhtempel en de Haagse gelovigen die dit gebedshuis helemaal uit eigen zak hebben laten bouwen, zijn er maar wat trots op. Binnen is het een levendige boel: er stuiven kinderen trap op en af en op de grond van een grote zaal zitten zeker honderd mensen gezellig te eten, terwijl anderen af en aan lopen om iedereen te voorzien van pittige groenteloempia’s, servetten en gekruide thee met melk.

Door het geroezemoes en de kinderstemmen heen klinken geluidsflarden van gezangzegde verzen in wat oud-Punjabi blijkt te zijn en de kleurige kleding van de vrouwen en meisjes is een feest voor het oog, net als de kunstig gevouwen tulbanden van veel mannen, vaak met eerbiedwaardig lange, grijze baarden. Maar er zijn ook opvallend veel jongeren met een simpel oranje piratendoekje om hun hoofd. Lees verder →

En dan nu het verhaal van de Griekse vrouwen

Geplaatst op door

Recensie van Natalie Haynes, De kruik van Pandora. Vrouwen in Griekse mythen. Uit het Engels vertaald door Henny Corver en Frits van der Waa. Meulenhoff, 376 blz.

Het klassieke Griekenland mag dan de bakermat van de democratie zijn: voor vrouwen (en slaven) waren het barre tijden. Fatsoenlijk vrouwen hoorden binnen te blijven, onzichtbaar voor het oog van vreemde mannen, want stel je voor dat ze zwanger zouden raken van een ander. Toch spelen ze als godinnen een vaak bijzonder actieve rol in de mythologie: zonder Athenes hulp was Odysseus nooit thuisgekomen en tegen de macht van liefdesgodin Afrodite was zelfs oppergod Zeus niet opgewassen. Ook in het klassieke theater kwamen heel wat vrouwen voor, zij het dat hun rollen toen vertolkt werden door mannen en de tribune verboden gebied was voor wat Hesiodos het ‘dodelijke ras der vrouwen’ noemde. Lees verder →

De Verheven Diepzinnigheid van het taoïsme

Geplaatst op door

Recensie van Kristofer Schipper, Tao. De levende religie van China. Vertaald door Kristofer en Wendela Schipper. 29ste druk. Meulenhoff, 318 blz.

Drie sterren

De schrijver

Kristofer Schipper (1934-2021), in China bekend als Shi Zhouren, was een zeer productieve Frans-Nederlandse sinoloog. In 1968 werd hij als eerste westerling ingewijd als tao-meester; ook was hij hoogleraar in Parijs, Leiden en uiteindelijk het Chinese Fuzhou. Zijn academisch gelauwerde ‘Le corps taoïste’ verscheen in 1982; het kwam zes jaar later voor het eerst uit in het Nederlands, in een vertaling van hemzelf en zijn vrouw Wendela; de tekeningen erin zijn van dochter Johanna. In 2004 ontving hij voor zijn verspreiding van de Chinese cultuur buiten China de Vriendschapsprijs, de hoogst mogelijke onderscheiding voor een buitenlander in de Volksrepubliek. Bijzonderheidje: hij liep als fakkeldrager mee bij de opening van de niet onomstreden Olympische Zomerspelen in Peking in 2008. Lees verder →

De onaardse stem van Kinga Bán

Geplaatst op door

Recensie van Johan Bakker, Kinga Bán. Een leven. Ark Media, 240 blz.

Vier sterren

De schrijver

Johan Bakker was ooit kelner en conciërge, maar is nu bovenal schrijver en muziekliefhebber. In 2012 won hij een Britse publieksprijs met een biografie van Eva Cassidy, de Amerikaanse zangeres die pas na haar vroege dood – ze overleed in 1996 op haar drieëndertigste aan huidkanker – doorbrak met haar eigenzinnige en loepzuivere versies van ‘Over the Rainbow’ en ‘Fields of Gold’.

De thematiek

En nu dus een biografie van de Nederlandse zangeres Kinga Bán (1981-2019). Ik beken: ik kende haar niet, maar in orthodox-christelijke kring droegen velen haar op handen. Terwijl men daar toch wars is van persoonsverheerlijking; zelfs haar moeder vond het maar zozo dat Bán zich in 2016 liet nomineren voor de Zilveren Duif, een jaarlijkse prijs voor christelijke muziek (en ja, tromgeroffel, ze won hem). Lees verder →

Van het kastje naar de wankele muur

Geplaatst op door

Recensie van Ineke Noordhoff, Ontaard land. De strijd van een Groninger tegen de gasregenten. Atlas Contact, 302 blz.

Op een middag in maart 1976 bevond mijn moeder zich in het kleinste kamertje van de doopsgezinde pastorie in Sappemeer. Plotseling klonk er plotseling een doffe onderaardse knal en begon het veen te trillen. Het water in de toiletpot golfde omhoog en in de gang viel kalk van de muur. De volgende dag stond in de krant dat er waarschijnlijk ergens boven Groningen een straaljager door de geluidsbarrière gegaan was. Dat van die geluidsbarrière geloofde mijn moeder graag. Maar de oorzaak zat naar haar indruk niet hoog in de lucht, maar diep onder de grond. Alleen: wie geloofde er toen een nuchtere Sappemeerster domineesvrouw? Lees verder →

Een vrije jeugd in Veenhuizen

Geplaatst op door

Recensie van Mariët Meester, Koloniekind. Opgroeien in het gevangenisdorp Veenhuizen. Arbeiderspers, 287 blz.

Veenhuizen. Dan denk je al gauw aan Suzanna Jansens bestseller en theatervoorstelling ‘Het pauperparadijs’, over hoe haar arme voorouders ooit in een goedbedoeld, maar jammerlijk mislukt experiment in de gezonde buitenlucht opgevoed moesten worden tot nuttige burgers. Aan ‘het gesticht’, waar later ook bedelaars en landlopers werden ondergebracht – sommigen gooiden, zo gaat het verhaal, zelfs expres een steen door de ruit van een politiebureau om maar gauw terug te mogen naar de ‘verpleging’ in deze kolonie in de kop van Drenthe. Heel anders lag dat toen Veenhuizen na de oorlog een Penitentiaire Inrichting voor langgestraften werd: vooral de strafcellen in het gebouw De Rode Pannen (nu museum) werden gevreesd door gevangenen in het ganse land. Bij een boek met de titel ‘Koloniekind’ zet je je dus al schrap voor een grote dosis ellende en schaamte over dat we daar toen van weg hebben gekeken. Lees verder →

Waar zijn de tanden van Mohammed gebleven?

Geplaatst op door

Recensie van Robbert van Lanschot, De tand van de Profeet. Verhalen uit het islamitische labyrint. Balans, 372 blz.

Drie sterren

De schrijver

Robbert van Lanschot (1949) was diplomaat in onder meer Eritrea, Bosnië en Irak; tegenwoordig is hij schrijver en journalist, gespecialiseerd in het Midden-Oosten. In 2010 verkende hij in ‘Café Mogadishu’ het islamitische leven in Nederland, inclusief de verontrustende kanten daaraan. Ook was hij medeproducent van de documentaire ‘Afrikaanse bruid’ (2019), over een gepensioneerde Belgische sekstoerist in Kenia. Lees verder →