Categorie archieven: Recensies

De beste reliboeken van 2020

Geplaatst op door

De drie interessantste reliboeken die ik in 2020 voor Trouw las:

Kaft LeeOp 1: Samuel Lee, Verlangen naar een nieuw christendom. KokBoekencentrum

Het aanstekelijkste reliboek van 2020 was van de Theoloog des Vaderlands, de beminnelijke Samuel Lee. Immigrant, wereldburger en prediker van een Engelstalige pinkstergemeente in Amsterdam Zuid-Oost. Zijn boodschap: wonderen en openbaringen zijn prachtig, maar medemenselijkheid en sociale gerechtigheid gaan een christen bovenal. Ja, ook voor vrouwen en LHBT’ers.

Lees hier mijn recensie van dit boek, van 3 juni 2020

Lees verder →

Oude koffer, verdwenen adel

Geplaatst op door

Recensie van Pauline Terreehorst, HET GEHEIM VAN DE GUCCI-KOFFER. HOE DE ADEL VERDWEEN UIT MIDDEN-EUROPA VERDWEEN. Prometheus, 294 blz.

Kaft Terreehorst

Natuurlijk, vlak Parijs niet uit. Of Sint-Peterburg. Maar dik honderd jaar geleden lag het centrum van Europa ook echt in het centrum van Europa. In het Pruisische Berlijn en het Wenen van de Oostenrijkse keizers, die door slim te trouwen sinds 1867 ook nog eens koning van Hongarije waren. Waar het wemelde van de vorstendommen met prinsessen, graven, hertoginnen en andere (oeroude) adel, die natuurlijk bijna allemaal dol waren op bals en jagen en in een middeleeuwse slot woonden.

Lees verder →

De wonderen willen de wereld maar niet uit

Geplaatst op door

Dubbelrecensie van Stephan de Jong, Een kleine geschiedenis van het wonder., Skandalon, 198 blz. En: De lezende analfabeet. 70 kleurrijke wonderverhalen uit de christelijke traditie. KokBoekencentrum, 160 blz.

Vier sterren

De schrijver

Stephan de Jong (1957) is protestants predikant in Zuid-Friesland en schreef eerder overpeinzingen als ‘U doet niets, want U bent God’ en ‘Lof der eenzaamheid’. Daarnaast is hij beeldend kunstenaar en vertelt hij graag verhalen, niet alleen vanaf de kansel, maar ook op scholen, kunstmarkten en festivals.

De theorie

En nu dan twee boeken tegelijk over wonderen. Bij uitgeverij Skandalon zette De Jong op een rijtje hoe sinds de oudheid filosofen en theologen zoal tegen wonderen hebben aangekeken. Wanneer is iets een wonder? En is het dan het een kwestie van toeval, oplichterij of heeft het een ondoorgrondelijke, goddelijke oorzaak? Waar zijn wonderen goed voor? En waarom willen ze de wereld maar niet uit? Lees verder →

Dorothy Day: nog net niet heilig

Geplaatst op door

Recensie van Jim Forest, Alles is genade. Een biografie van Dorothy Day. Damon, 395 blz.

Kaft DayGrote kans dat u niet weet wie Dorothy Day was. Of, zoals het mij verging, eerst denkt aan de actrice Doris Day, die van het liedje ‘Que sera, sera’. Helemaal mis natuurlijk. Toch gaat de Amerikaanse Dorothy Day (1897-1980) door voor een van de invloedrijkste katholieken van haar tijd en hoort ze volgens paus Franciscus thuis in het rijtje Abraham Lincoln, Martin Luther King en Thomas Merton. Er loopt zelfs een procedure om haar officieel heilig te verklaren – iets wat ze zelf, zoals een ware heilige betaamt, ongetwijfeld onzin had gevonden. Onzin of niet: de Nederlandse vertaling van Forests dikke Daybiografie uit 2011 heeft ze zeker verdiend, al was het maar omdat ze veertig jaar na haar dood tot in Amsterdam Zuid-Oost en Amstelveen nog altijd mensen inspireert tot daadwerkelijke barmhartigheid. Lees verder →

Weg uit de christelijke patrix

Geplaatst op door

Recensie van Carel van Schaik en Kai Michel, De waarheid over Eva. Hoe de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen ontstond. Uit het Duits vertaald door Marten de Vries. Balans, 608 blz.

Vier sterren

Kaft EvaDe schrijvers

Carel van Schaik (1953) is evolutiebioloog en Kai Michel (1967) historicus. In 2016 hadden ze een lijvige bestseller met ‘Het oerboek van de mens’, waarin ze Bijbel een antropologische interpretatie gaven. Hun spannendste conclusie toen: de verdrijving uit het paradijs gaat over de rampzalige overgang van de jagers-verzamelaarssamenleving naar landbouw en veeteelt. En: ondanks alle monotheïsme getuigt de Bijbel onderhuids vooral van een mensheid die nooit afscheid zal nemen van aangeboren, bijgelovige intuïties. Lees verder →

Flauw vermaak of antisemitisme?

Geplaatst op door

Recensie van Ewoud Sanders, ‘Lachen om Levie. Komisch bedoeld antisemitisme (1830-1930)’. Walburgpers, 120 blz.

Op Eerste Kerstdag 1854 kon u in Amsterdam voor tien cent een geinig drukwerkje kopen: ‘Belangrijke brief van een Amsterdamschen jood, vrijwilliger in het Fransche leger, voor Sebastopol, aan zijne moeder in de Batavierstraat te Amsterdam’. Een voormalig schoolmeester uit de Jordaan, Jan Schenkman (1806-1863), voerde daarin ene Levie Mozes Zadok op, een sjofele Joodse schoenpoetser en kermisartiest die zich met een dronken kop had laten ronselen voor het Franse leger en nu zeer tegen zijn zin de Russische havenstad Sebastopol lag te belegeren. In acht kantjes beschrijft hij aan zijn ‘memmele’ (Jiddisch voor moeder) hoe hij daar probeert te overleven terwijl de kogels hem om de oren vliegen. Lees verder →

Vier eigenwijze Engelse zussen

Geplaatst op door

Recensie van Sarah Watling, Nobele wilden. De Oliviers: vier vrouwenlevens.’ Uit het Engels vertaald door Mariella Duindam. Athenaeum-Polak & Van Gennep., 552 blz.

Vrouwengeschiedenis op haar breedst

Vier Engelse zusjes die rond 1900 bij zonsopgang door het bos renden, onvindbare boomhutten bouwden, veel meer durfden dan alle jongens uit het dorp en bloot als een bosnimf in de rivier sprongen. Terwijl hun ouders toch uit de betere burgerij kwamen: moeder Margaret was de dochter van een rechter en vader Sidney zou het nog tot minister van India brengen.

De meisjes Olivier groeiden op in een intellectueel milieu vol nobele idealen: hun ouders kenden elkaar van de socialistische Fabian Society, waar hartstochtelijk gediscussieerd werd over kapitalisme, de Zuid-Afrikaanse Boerenoorlog en het eenvoudige leven op het platteland. Er kwamen bekende schrijvers als C.S. Lewis, H.G. Wells en George Bernard Shaw over de vloer en Virginia Woolf woonde om de hoek. Lees verder →

Calvinisme en beeldende kunst?

Geplaatst op door

Recensie van Marleen Hengelaar-Rookmaaker en Roger D. Henderson (red.), Kunst D.V. (Neo)calvinistische perspectieven op esthetica, kunstgeschiedenis en kunsttheologie. Buijten & Schipperheijn Motief, 374 blz.

Drie sterren

De schrijvers

Marleen Hengelaar-Rookmaaker is musicoloog en hoofdredacteur van de website ArtWay. Ze redigeerde eerder de zes delen dikke ‘Complete Works’ van haar vader, Hans Rookmaaker (1922-1977), de allereerste hoogleraar kunstgeschiedenis aan de Vrije Universiteit. Haar mederedacteur Roger Henderson was onder meer docent filosofie aan de christelijke hogeschool Viaa in Zwolle. De veertien essays in deze bundel komen van een internationaal gezelschap van calvinistische kunsthistorici, filosofen, muziekwetenschappers en theologen uit ook de Verenigde Staten, Canada en Groot Brittannië.

De thematiek

Calvinisten en beeldende kunst, dat is geen vanzelfsprekende combinatie. Begon de Reformatie in onze contreien niet met een beeldenstorm? Vanuit een letterlijk respect voor het tweede gebod, dat afbeeldingen verbiedt? Plus een diep wantrouwen tegen alles wat het leven mooier en vrolijker zou kunnen maken? Lees verder →

De plichten en rechten van christenen onder Mohammed

Geplaatst op door

Recensie van Anne Dijk, De verdragen van Mohammed met de christenen. Berne Media, 128 blz.

Drie sterren

De schrijver

Domineesdochter Anne Dijk (1986) is religiewetenschapper, islamitisch theoloog en is sinds 2006 belijdend moslim. Zes jaar geleden richtte ze het Fahm Instituut op, dat een holistische benadering van de kennis van de islam voorstaat en een veilige ruimte voor inspiratie en bezinning wil bieden. Dijks belangstelling gaat vooral uit naar de thema’s gender, autoriteit en rechtvaardigheid in de islam. Persoonlijk detail: ze heeft haar zoontje Isa genoemd, de naam waaronder Jezus in de Koran voorkomt.

De thematiek

Moslims en christenen: gaan die wel samen? De geschiedenis lijkt het te ontkennen, gezien de kruistochten, de Turkse pogingen om Wenen te veroveren en alle aanslagen van de afgelopen decennia. En als we sommige politici en de IS moeten geloven, staat de wereld nog een hoop ellende te wachten; de islam en de westerse, van oorsprong christelijke cultuur denken immers fundamenteel anders over cruciale zaken als vrijheid, gelijkheid en geweld, zo is het idee. Lees verder →

Rubiks kubus liegt nooit

Geplaatst op door

Recensie van Ernö Rubik, ‘Cubed. Het verhaal van de kubus en zijn uitvinder.’ Vertaald door Fred Hendriks. Thomas Rap, 224 blz.

Rubiks kubus. Weet u nog? Begin jaren ’80? Dat verduvelde hebbeding van 3 x 3 x 3 vlakjes, waarvan je in een handomdraai een kleurige chaos maakte? Die ik vervolgens echt niet meer in de oorspronkelijke toestand kreeg, met aan elk zijvlak dezelfde kleur? En dus belandde die bron van frustratie achterin een la, waar hij veertig jaar later helaas niet meer bleek te liggen. Maar ach, zo gaat dat met rages, die zijn immers niet voor de eeuwigheid.

Hyperhype

Wie echter denkt dat dat ding net zo’n tijdelijke gekte was als flippo, wuppie of wordfeud, doet de kubus tekort, vindt zijn bedenker Ernö Rubik (Boedapest, 1944). Ja, de kubus was indertijd een hyperhype. Eén op de zeven mensen (dat is meer dan een miljard) schijnt er wel eens mee gespeeld te hebben. En nu het toch over indrukwekkende getallen gaat: wist u dat er dik 43 triljoen (dat zijn 18 nullen) toestanden zijn waarin de kubus zich kan bevinden? Dat Rubik er zelf aanvankelijk een hele maand over deed om hem op te lossen? En dat het huidige wereldrecord ‘speedcubing’ op 3,47 seconde (!) staat? Lees verder →