Categorie archieven: Recensies

Voor Aboena Nicolas was het altijd Goede Vrijdag

Geplaatst op door

Recensie van Carole Dagher, Nicolaas Kluiters s.j. Herder in een verscheurd Libanon. Uit het Frans vertaald door Benoit Lannoo. Berne Media / Halewijn, 344 blz.

Drie sterren

De schrijfster

Carole Dagher (1963) is een Franstalige Libanese journaliste en schrijfster van een aantal (bekroonde) historische romans over het ontstaan van het moderne Libanon. Ook deed ze onderzoek naar de positie van christelijke minderheden als de maronieten in het Midden-Oosten en de interreligieuze dialoog tussen moslims en christenen aldaar.

De thematiek

In 2013 verscheen de oorspronkelijke Franse versie van dit boek, dat nu pas in het Nederlands is vertaald. En dat is eigenlijk raar, aangezien het een biografie is van de Nederlandse priester Nicolaas Kluiters (1940-1985), die zeer gewelddadig aan zijn einde kwam in de Noord-Libanese bergen, vlakbij de Syrische grens – een lot dat doet denken aan dat van de monniken van het Algerijnse Tibhirine, dat in 2010 verfilmd werd in ‘Des hommes et des dieux’. Lees verder →

Getuigenis uit de hel

Geplaatst op door

Recensie van Rosa de Winter-Levy, In Birkenau. Een getuigenis. Met een voorwoord en interview van Ronit Palache. Alfabet, 126 blz.

Toen het Joodse gezin De Winter in 1943 het bevel kreeg zich in concentratiekamp Vught te melden, besloten ze onder te duiken. Maar na 464 dagen op een gastvrije boerderij in de Achterhoek werden ze verraden en via Westerbork met de laatste trein naar Auschwitz gedeporteerd. Vader Emanuel werd daar meteen de dood in gejaagd, moeder Rosa en dochter Judy wisten de hel op wonderbaarlijke wijze te overleven. Lees verder →

Het geheim van opa’s kris

Geplaatst op door

Recensie van Carmen van Geffen, ‘Erfstuk. Roman.’ Thomas Rap, 384 blz.

Het is 1989 en Ana’s Indische opa Anton gaat in een Utrechts verpleeghuisbed z’n laatste maanden in. Dus als hij Ana vraagt zijn ‘keris pusaka’, zijn heilige dolk, voor hem op te sporen, doet ze dat natuurlijk graag, al begrijpt ze niet waarom niemand dat mag weten. Totdat het ene na het andere familiegeheim uit de kast tuimelt: een doodgewaande nepprinses, dubbellevens, losbollerij en vooral veel oud en nieuw zeer tussen de vrouwen uit Antons leven. En dat allemaal omdat zijn Hollandse vader het in het racistische Nederlands-Indië indertijd niet aandurfde te trouwen met zijn Javaanse concubine, de ‘njai’. Lees verder →

Gregoriaans met pretoogjes

Geplaatst op door

Recensie van David Steindl-Rast, Muziek van de stilte. Leven op het ritme van de getijden. Uit het Engels vertaald door Annemarie Verschoor-ten Dam. Berne Media, 128 blz.

Drie sterren

De schrijver

David Steindl-Rast (1926) is een Oostenrijks-Amerikaanse benedictijner monnik, schrijver en kluizenaar, als hij tenminste niet de wereld afreist met lezingen over de christelijk-boeddhistische dialoog en de spirituele praktijk van dankbaarheid. Hij staat een pluralistische theologie voor, waarin elke religie binnen haar eigen historische en culturele context een vergelijkbare functie vervult en geen enkel geloof kan claimen het enige ware heil in pacht te hebben. Lees verder →

Nuchter feminisme

Geplaatst op door

Recensie van Jolande Withuis, ‘Vrouw en vrijheid’. De Bezige Bij, 184 blz.

U kent Withuis wellicht van haar biografieën van koningin Juliana en beeldend kunstenares Jeanne Bieruma Oosting, die zich niet in een hokje liet stoppen. In 2022 vertelde Withuis in haar Huizinga-lezing over het hoe en waarom daarvan en dat kunt u in de bundel ‘Vrouw en vrijheid’ nog eens op uw gemak nalezen. Opgenomen daarin ook enkele open brieven aan vrouwen als Simone de Beauvoir en Ayaan Hirsi Ali, met wie Withuis zich zeer verwant voelt.

Ja, Withuis is feminist en wel van het liberaal-nuchtere soort. Dus niks geen gedweep dat vrouwen van nature betere mensen zouden zijn, want vredelievender, zorgzamer, intuïtiever enz. Daarnaast kan ze zich boos maken over hoe de medische stand er klakkeloos vanuit gaat dat een borstamputatie een aanslag is op je ‘vrouwelijkheid’ en ook aan identiteits- en zwart-witdenken heeft zij haar broertje dood. Lees verder →

Waarom droeg Jackie K. een sluier?

Geplaatst op door

Recensie van Mineke Schipper, ‘Weduwen. Een nooit vertelde geschiedenis’. Prometheus, 248 blz.

Misschien moet je het eerst zelf worden om het te beseffen, maar een flink deel van de wereldbevolking is weduwe. Vrouwen worden immers gemiddeld ouder dan mannen en ze trouwen bijna overal met een man die ietsje tot stukken ouder is. Benijd wordt hun lot zelden, zeker als ze veel van hun partner hielden, iets wat voor weduwnaars natuurlijk evengoed geldt.

Toch denk ik bij het woord weduwe niet alleen aan verdriet en medeleven, maar ook aan zelfstandige en kordate vrouwen als de Weduwe Van Nelle, Joustra en mijn eigen oma, die na de dood van hun man het familiebedrijfje in zware shag en koffie, berenburg respectievelijk thee pas echt deden opbloeien. Lees verder →

Van de baby en de koffer

Geplaatst op door

Recensie van Awraham Soetendorp en Annemiek Leclaire, ‘Levenslessen van een rabbijn’. Balans, 155 blz.

5 sterren

De schrijvers

Awraham Soetendorp (1943) was van 1968 tot 2008 rabbijn van de Liberaal Joodse Gemeente in Den Haag. Daarnaast reisde hij stad, land en wereld af als president / oprichter / lid van bijvoorbeeld het fonds Hoop voor Kinderen, het Internationale Groene Kruis en de beweging One Voice, dat vredesgroepen in Palestina en Israël bij elkaar brengt. Zijn levenslessen werden opgetekend door NRC-journaliste Annemiek Leclaire (1969), die al heel wat interviews over zingeving op haar naam heeft staan. Lees verder →

Duivelse literatuur

Geplaatst op door

Bas Jongenelen, De duivel in de Nederlandse literatuur. Gompel&Svacina, 229 blz.

Vier sterren

De schrijver

Bas Jongenelen (1968) promoveerde in 2019 op de humor uit het jaar 1561 en is nu docent Nederlands aan de Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Daarnaast schrijft hij sonnettenbundels met intrigerende titels als ‘Handboek veehouderij’, bevlogen studieboeken en nuttige werkjes zoals over hoe je een goed artikel voor de opiniepagina in een krant schrijft. Verder verzint hij zo af en toe een goocheltruc.

De thematiek

En nu dus een boek over de duivel in de Nederlandse literatuur. En dan niet als theologisch concept, maar als personage in Nederlandse romans, verhalen, gedichten, popsongs, stripverhalen, vanaf de Middeleeuwen tot nu. Lees verder →

Mystici zijn de ambassadeurs van God

Geplaatst op door

Recensie van Evelyn Underhill, Mystiek. Hoe God werkt in de mens. Uit het Engels vertaald en bewerkt door Jean-Jacques Suurmond. Skandalon, 508 blz..

Drie sterren

De schrijfster

De Britse schrijfster Evelyn Underhill (1875-1941) groeide op in ongelovig advocatenmilieu dat weinig oog had voor haar mystieke gewaarwordingen. Na een occulte omweg bekeerde ze zich tot de Anglicaanse kerk, waar ze als een van de eerste vrouwen een prominente rol zou gaan vervullen. Haar bekendste werk, ‘Mysticism’ uit 1911, is nu pas voor het eerst in het Nederlands vertaald (en bewerkt) door Jean-Jacques Suurmond – u kent hem wellicht nog van de columns die hij tot 2018 voor Trouw schreef.

De thematiek

Mystieke ervaringen? Sceptici zullen daarbij misschien denken aan een kortsluiting in iemands hoofd, verwant aan de psychose, maar dan zonder angst. Maar is het inderdaad iets ziekelijks? Of is het, zoals Underhill stelt, een genade die iedereen kan overkomen, dankzij een onsterfelijk ‘vonkje in de ziel’ van elk mens, waarin God en mens elkaar ontmoeten? Die mensen als Paulus, Dante, Roemi, Teresa van Avila, Florence Nightingale, Etty Hillesum en Dag Hammarskjöld heeft geïnspireerd tot geniale prestaties? Lees verder →

Top 3 2022

Geplaatst op door

De boeiendste boeken van het afgelopen jaar!

Svenja Flasspöhler, Sensibel. Over de grenzen van de menselijke gevoeligheid. Uit het Duits vertaald door Albert Bodde. Ten Have, 223 blz.

 

Het is een teken van beschaving dat we zoveel mogelijk rekening houden met elkaars kwetsbaarheden, maar ondertussen lijken de tenen alleen maar langer te worden. Filosofe Svenja Flasspöhler onderzocht de geschiedenis van onze gevoeligheid en vindt het hoog tijd dat we omwille van onze democratie verworvenheden niet alleen naar wetten en verboden moeten grijpen, maar ook aan het werk moeten met onze individuele veerkracht en weerbaarheid.

Lees hier mijn interview met Svenja Flasspöhler. Lees verder →