Van het kastje naar de wankele muur

Geplaatst op door

Recensie van Ineke Noordhoff, Ontaard land. De strijd van een Groninger tegen de gasregenten. Atlas Contact, 302 blz.

Op een middag in maart 1976 bevond mijn moeder zich in het kleinste kamertje van de doopsgezinde pastorie in Sappemeer. Plotseling klonk er plotseling een doffe onderaardse knal en begon het veen te trillen. Het water in de toiletpot golfde omhoog en in de gang viel kalk van de muur. De volgende dag stond in de krant dat er waarschijnlijk ergens boven Groningen een straaljager door de geluidsbarrière gegaan was. Dat van die geluidsbarrière geloofde mijn moeder graag. Maar de oorzaak zat naar haar indruk niet hoog in de lucht, maar diep onder de grond. Alleen: wie geloofde er toen een nuchtere Sappemeerster domineesvrouw? Lees verder →

Een vrije jeugd in Veenhuizen

Geplaatst op door

Recensie van Mariët Meester, Koloniekind. Opgroeien in het gevangenisdorp Veenhuizen. Arbeiderspers, 287 blz.

Veenhuizen. Dan denk je al gauw aan Suzanna Jansens bestseller en theatervoorstelling ‘Het pauperparadijs’, over hoe haar arme voorouders ooit in een goedbedoeld, maar jammerlijk mislukt experiment in de gezonde buitenlucht opgevoed moesten worden tot nuttige burgers. Aan ‘het gesticht’, waar later ook bedelaars en landlopers werden ondergebracht – sommigen gooiden, zo gaat het verhaal, zelfs expres een steen door de ruit van een politiebureau om maar gauw terug te mogen naar de ‘verpleging’ in deze kolonie in de kop van Drenthe. Heel anders lag dat toen Veenhuizen na de oorlog een Penitentiaire Inrichting voor langgestraften werd: vooral de strafcellen in het gebouw De Rode Pannen (nu museum) werden gevreesd door gevangenen in het ganse land. Bij een boek met de titel ‘Koloniekind’ zet je je dus al schrap voor een grote dosis ellende en schaamte over dat we daar toen van weg hebben gekeken. Lees verder →

Waar zijn de tanden van Mohammed gebleven?

Geplaatst op door

Recensie van Robbert van Lanschot, De tand van de Profeet. Verhalen uit het islamitische labyrint. Balans, 372 blz.

Drie sterren

De schrijver

Robbert van Lanschot (1949) was diplomaat in onder meer Eritrea, Bosnië en Irak; tegenwoordig is hij schrijver en journalist, gespecialiseerd in het Midden-Oosten. In 2010 verkende hij in ‘Café Mogadishu’ het islamitische leven in Nederland, inclusief de verontrustende kanten daaraan. Ook was hij medeproducent van de documentaire ‘Afrikaanse bruid’ (2019), over een gepensioneerde Belgische sekstoerist in Kenia. Lees verder →

Een googelaar vindt altijd wat

Geplaatst op door

Recensie van Florette Dijkstra, Verdwenen levens. Op zoek naar een alpinist, een geniaal gen, een partizane en een stel voortvluchtigen. Querido, 261 blz.

En toen moesten we in maart 2020 opeens binnen blijven, met de verhalenbundel ‘Verdwenen levens’ als gevolg. Want daardoor had beeldend kunstenaar en schrijver Florette Dijkstra (1963) eindelijk de tijd om op internet onderzoek te doen naar het verschijnsel colofon, die pagina in elk boek met dat saaie rijtje technische gegevens. Blijkt dat woord te komen van een stad in Griekenland (nu Turkije), waar de dichter Antimachus als eerste ter wereld de liefde voor een vrouw bezong. Althans volgens een postuum verschenen boek uit 1896 van ene Edward Benecke, kleinzoon van de componist Felix Mendelssohn. Edward verdween met zijn vaste klimmaat op 16 juli 1895 spoorloos in de Zwitserse Alpen, met een aanzienlijke geldsom op zak. Lees verder →

Elk leesteken z’n vermakelijke geschiedenis

Geplaatst op door

Recensie van Miet Ooms, Tot in de puntjes … Praktische leestekengids. Stercke & De Vreese, 215 blz.

Leestekens! Brr… De d’s en t’s zijn voor veel mensen al lastig, maar leestekens?! Want moet er nu wel of geen komma voor bijzinnen, die met die of dat beginnen? Zo’n hoog, ‘vliegend’ kommaatje (of is het ‘komma’tje?) in bureau’s? In Annes dagboek? En waarom heet zo’n apostrof soms ook weglatings-, koppel- of half aanhalingsteken? Zoals in ’s morgens, 65+’er en ze zei: ‘Ik snap er niets meer van.’? Mag die laatste punt daar trouwens wel staan? En moet die dan voor of na dat aanhalingsteken? En hoe zat het maar weer met een hoofdletter voor de dubbele punt? En mag daar inderdaad nooit een spatie voor? Terwijl dat in het Frans verplicht is? Je zou bijna gaan denken dat leestekens vooral geschikt zijn voor het kuisere vloekwerk: %#?@!&*! f*ck! Lees verder →

En toch wist die familie te overleven

Geplaatst op door

Recensie van Anita Terpstra, Al mijn moeders. Een familiegeschiedenis van analfabeten, armen en arbeiders. Thomas Rap, 224 blz.

Stamboomonderzoek, je wortels vinden, jezelf kunnen herkennen in je voorgeslacht – de mensheid is er voorlopig nog niet over uitgeschreven. Journaliste en thrillerauteur Anita Terpstra (1974) schreef een paar jaar terug al ‘Het huis vol’, over de onvoorstelbaar grote gezinnen waarin haar ouders in de Friese Wouden waren opgegroeid (van zeven tot zelfs veertien kinderen) en de armoede die daarmee gepaard ging, ook in emotioneel opzicht. Voor haar nieuwe boek, ‘Al mijn moeders’, duikt ze nog dieper het verleden in en volgt ze het spoor zeven generaties terug, tot halverwege de achttiende eeuw. Hoe zag het leven van dan met name al haar (bet/over/groot)moeders eruit, die kinderen kregen met een Evert, Johannes of Hendrik Borger? Lees verder →

Het hiernamaals in kaart gebracht

Geplaatst op door

Recensie van Guido Derksen en Martin van Mousch, Hemel en hel in kaart. Een cultuurhistorische verkenning. Davidsfonds, 216 blz.

Vier sterren

De schrijvers

Guido Derksen is sociaal geograaf, tv-iemand en auteur van een hele rij landengidsen. In 2004 schreef hij samen met geschiedenisleraar Martin van Mousch het ‘Handboek voor het hiernamaals’, dat in 2010 met cartograaf Jop Mijwaard werd uitgebouwd tot een fantastisch ‘Geïllustreerde atlas van het hiernamaals.’ Het huidige ‘Hemel en in kaart’ is daar dan weer een licht herziene versie van. Lees verder →

Martelaren: sterven voor je geloof

Geplaatst op door

Recensie van Henk Bakker en Bert Jan Lietaert Peerbolte (red.), Dan liever dood! Over martelaren en hun religieuze drijfveren. AUP, 286 blz.

Drie sterren

De schrijvers

Henk Bakker en Bert Jan Lietaert Peerbolte zijn beide hoogleraar aan de faculteit Religie & Theologie van de Vrije Universiteit, waar in 2017 de onderzoeksgroep ‘Religious Martyrdom in Dialogue’ van start ging; ook vier andere auteurs van deze bundel zijn daar aangesteld. De overige bijdragen komen van vakbroeders van de universiteiten van Leiden, Utrecht, Amsterdam en Stellenbosch. Lees verder →