Dertig theorieën over het einde van de wereld

Interview met Steven Stroeykens, schrijver van Het einde van de wereld. Een geschiedenis (2016)


Steven Stroeykens, Het einde van de wereldApocalyps | Journalist Steven Stroeykens verdiepte zich in theorieën over het einde der tijden. “We hebben het gevoel dat die ondergang een morele betekenis moet hebben.”

Het einde van de wereld is nog nooit zo dichtbij geweest als nu, stelt wetenschapsjournalist Steven Stroeykens. Maar dat is meteen het enige dat hij zeker weet. Wanneer en hoe het met de mensheid of de aarde gedaan zal zijn? Daarover kunnen we alleen maar speculeren. En valt er nog uitstel van executie te regelen? Komt er daarna toch nog een andere, betere wereld? Het zijn vragen waarbij religieuze hoop en wetenschappelijke berekeningen elkaar soms opeens tegenkomen. Lees verder

De mens is een roofdier

Interview met Pauline de Bok, schrijfster van ‘Buit. Een jachtjaar’ (2016).


kaft De Bok BuitFilosofe Pauline de Bok legt wel eens een bambi om. “Dat is beter voor het natuurlijk evenwicht”, zegt ze.

In 2014 schreef Pauline de Bok een roman over een oude jaagster, een vrouw die tijdens de Koude Oorlog een eigen jachtgebied had gehad aan het IJzeren Gordijn. Onlangs verscheen haar tweede boek over een vrouw die op jacht gaat: ‘Buit. Een jachtjaar’. Dit keer is De Bok zelf de hoofdpersoon van het verhaal, waarin ze vertelt hoe ze haar jachtdiploma haalde, over hoe het is om een beest te schieten en waarom je daar echt niet per definitie een slechter mens van wordt. Lees verder

Het onverbiddelijke verlangen naar puurheid

Interview met historicus Luc Panhuysen, schrijver van De beloofde stad, over de overeenkomsten tussen de vroege wederdopers en de Islamitische Staat.


Radicale gelovigen | De aanval op de door IS bezette stad Mosul in Irak doet historicus Luc Panhuysen denken aan het offensief tegen de wederdopers die in 1534 Münster hadden ingenomen. Ten strijde tegen nietsontziende extremisten!

Kleine groepen radicale gelovigen die ervan overtuigd zijn dat het einde van de wereld nadert en die bereid zijn hun ideeën en overtuigingen met veel geweld te verdedigen: wie denkt er dan niet aan Islamitische Staat? Maar nieuw is dat niet. De hele geschiedenis door zijn er vergelijkbare extremistische groepen opgestaan: van de kruisvaarders tot IS. De parallellen zijn opvallend, laat historicus Luc Panhuysen zien. Lees verder

Al lezend de wereld verbeteren

Interview met Lidewijde Paris, neerlandica, uitgeefster en leesdocente en schrijfster van Hoe lees ik? Met inspirerende voorbeelden uit de literatuur. De Lees!ambassade / Nieuw Amsterdam, 288 blz.


Kaft Paris“Ik ben aan dit boek begonnen omdat zomaar een mevrouw in een boekhandel me vroeg hoe ik als interviewster nou een boek lees. Ik kom veel mensen tegen die literatuur lezen en die zeggen: zoals jij leest, dat kan ik niet. Ze weten dat er van alles in een tekst zit en ze vinden het leuk om dat te ontdekken, maar ze weten niet hoe dat moet. Een handboek over literaire technieken gaan ze niet lezen en een dure cursus doen ze ook niet. Lees verder

Het grijze ritme van Colm Tóibíns ‘Nora’

Interview met de Ierse schrijver Colm Toíbín over zijn roman Nora (Amsterdam: De Geus, 2016).


Kaft Toibin NoraDe Ierse romanschrijver Colm Tóibín heeft duidelijk iets met moeders. Dat blijkt ook uit zijn veelgeprezen jongste boek Nora, dat grotendeels autobiografisch is. “Van je ouders kun je niet scheiden.”

Moederdag? Toíbín haalt zijn schouders op; het interesseert hem duidelijk geen moer. Maar dat neemt niet weg dat de band tussen moeder en zoon een belangrijk thema in zijn werk is, bijvoorbeeld in zijn verhalenbundel ‘Mothers and Sons’, zijn essaybundel ‘New Ways to Kill your Mother’ en ‘Het testament van Maria’, een novelle over de ultieme moeder-zoonrelatie uit onze cultuurgeschiedenis, die van Maria met Jezus. Lees verder

Zoeken naar je ware zelf? Onzin

Interview met Michael Puett, de schrijver van De weg. Wat Chinese filosofen ons over het goede leven leren (Ten Have, 2016).


Westerlingen zijn veelal op zoek naar hun authentieke zelf. Niet doen, meent hoogleraar Michael Puett. ‘Het is een keurslijf dat ons niet bevrijdt, maar beperkt.’

Je authentieke zelf? Dat bestaat helemaal niet, schatert Michael Puett. Jezelf accepteren zoals je bent? Zelfgenoegzaam narcisme. Natuurlijk beter dan kunstmatig? Een onwijze keuze. Als het aan deze hoogleraar in de Chinese geschiedenis ligt, zetten we al onze ideeën over ons ware zelf en de goede natuur vandaag nog aan de dijk. Omdat wij westerlingen ervan overtuigd zijn dat ze ons bevrijden, terwijl ze ons in feite alleen maar beperken, ketenen zelfs. Omdat we ze zo vanzelfsprekend vinden, dat (bijna) niemand er nog een vraagteken bij zet. Lees verder

Geschiedenis op tv: docudrama of soap?

Interview met cultuurhistoricus Peter Rietbergen, schrijver van Clio’s stiefzusters. Verledenverbeeldingen voorbij de geschiedwetenschap (Vantilt, 2015)


kaft Rietbergen, Clio's stiefzustersVertellen over het verleden is een belangrijk onderdeel van de menselijke cultuur; we hebben er zelfs een aparte wetenschap aan gewijd. Maar wat als ons beeld van Oudheid of Middeleeuwen vooral blijkt te stoelen op heldhaftige verzinsels uit Rome of Hollywood? Hoe erg is dat? Valt er wat aan te doen? Of moeten bijdetijdse historici daar juist slim gebruik van maken? Scheidend hoogleraar Peter Rietbergen schreef er een boek over: Clio’s stiefzusters. Verledenverbeelding voorbij de geschiedwetenschap. Als specialist in de geschiedenis van de visuele cultuur heeft hij wel een paar ideeën waarvoor de BBC of het Franse TV2 hem mag bellen. Lees verder

Hameren op het aambeeld van een democratische kerk

Achtergrondartikel bij de memoires van theoloog Hans Küng, voorvechter van een democratische katholieke kerk en bedenker van project ‘Weltethos’


Hans Küng (86) schreeuwde zijn kritiek op de rooms-katholieke kerk van de daken. De memoires van de geliefde en verfoeide Zwitserse theoloog tellen meer dan 2000 pagina’s. Wat wordt zijn nalatenschap?

Nee, interviews geeft Hans Küng niet meer. Het is mooi geweest. De Zwitserse theoloog heeft zeven pausen meegemaakt en van advies gediend – aanvankelijk gevraagd, later meestal ongevraagd. Hij is 86 en is oud en der dagen zat. Net als Abraham, David en Job, schrijft hij op de laatste bladzijde van zijn memoires. Zijn gezondheid is broos, zijn ogen en stem laten hem in de steek en de parkinson schrijdt voort. Lees verder

Frédéric Lenoir zoekt het geluk

Interview met Frédéric Lenoir, filosoof en schrijver van het boek Over geluk.


Afgelopen weekend was filosoof Frédéric Lenoir een belangrijke publiekstrekker van het jaarlijkse Happinez-festival. Inderdaad een prima plek om te vertellen over zijn onlangs vertaalde boek ‘Over geluk’, waarin hij het begrip ‘geluk’ ontrafelt, in oost en west, van Boeddha tot Schopenhauer, bij Aristoteles, Tchouang-tse, Epicurus en Montaigne. En hij uiteindelijk terecht komt bij Spinoza. Lees verder

Laat Jezus toch gewoon Jezus zijn

Interview met Johan Leman over Edward van der Kaaijs De ongemakkelijke waarheid van het christendom

copyright foto Johan Leman: Bart Van der Moeren


Foto Leman Bart Van der MoerenTweeduizend jaar na dato zijn we nog niet over de historische Jezus uitgepraat. Kwam hij nu wel of niet uit Nazareth? Is hij werkelijk gekruisigd? Opgestaan? Kan dat eigenlijk wel? Hoe betrouwbaar zijn de historische bronnen? Wat is mythe en wat is waar gebeurd? Lees verder