Categorie archieven: Journalistiek

De twee spirituele moeders van Augustinus

Geplaatst op door

Recensie van Kitty Bouwman. Spiritueel moederschap. Twee vrouwen in het leven van Augustinus. Uitgeverij Abdij Berne, 189 blz.

Drie sterren

Kaft BouwmanDe schrijfster

Kitty Bouwman (1957) is naast geestelijk verzorgster en begeleidster docente spiritualiteit en mystiek aan Bovendonk, een rooms-katholieke priester- en diakenopleiding. Ook is ze hoofdredacteur van ‘Herademing’, een oecumenisch tijdschrift voor mystiek en spiritualiteit. In 2015 promoveerde ze op de mystagogische functie van het moederschap van God en geestelijke moederschap bij de bekende kerkvader Aurelius Augustinus (354-430); het nu verschenen boek is de publieksbewerking daarvan. Momenteel werkt ze aan het Titus Brandsma Instituut aan een vervolgonderzoek, naar het spirituele moederschap bij Hildegard van Bingen. Lees verder →

De beste reliboeken van 2019

Geplaatst op door

Mijn top drie van de vier beste boeken op het gebied van religie van 2019

Op 1: Carolina Lenarduzzi, ‘Katholiek in de Republiek. De belevingswereld van een religieuze minderheid 1570-1750’ (Vantilt)

Geslaagde bewerking voor een breder publiek van een proefschrift over hoe de katholieke ‘minderheid’ zich niet onder liet schoffelen toen de gereformeerde predikanten het hier eind 16e eeuw voor het zeggen hadden gekregen. Hoe ging dat in het leven van alledag? Dagboeken, kleding, familieportretten en muziek blijken verbazend veel te vertellen over de katholieke identiteit en subcultuur. Ook hebben de katholieken lang niet zo vaak als wel gedacht geheuld met de Spaanse en Franse vijanden van de Republiek. Verrukkelijk boek dat bij vlagen leest als een schelmenroman. Lees verder →

De beste boeken van 2019 (fictie & geschiedenis)

Geplaatst op door

De drie beste boeken die ik het afgelopen jaar voor Letter & Geest van Trouw heb gelezen

Kaft Barba RepubliekOp 1: Andrés Barba, Republiek van licht. Bezige Bij

Beklemmende roman over hoe tweeëndertig zwerfkinderen een Zuid-Amerikaanse provinciestad ontwrichten. Maar vooral over onverschilligheid, de mythe van de kinderlijke onschuld en spontaniteit en hoe wij volwassenen onze angst voor de chaos proberen te bezweren, desnoods tegen onze eigen wetten in.

Lees hier de recensie van Berthold van Maris van  Lees verder →

Banaan: scheldwoord of geuzennaam?

Geplaatst op door

Recensie van Nicole Chung, ‘Wat je nooit zult weten’ en Pete Wu, ‘De bananengeneratie. Over het dubbelleven van Chinese Nederlanders nu’.

Bananen worden ze genoemd. Geel van buiten, wit van binnen. Verwesterde Oost-Aziaten, verwant aan de zogenaamde ‘bounty’s’, mensen met een donkerbruine huid en een wit innerlijk. Een mooi beeld voor de gelaagdheid van menig hedendaags wereldburger? Of een gemeen scheldwoord voor mensen die niet zijn wat ze lijken? Die nergens echt bij horen, al doen ze nog zo hun best?

De Koreaans-Amerikaanse Nicole Chung (1981) doet er in ‘Wat je nooit zult weten’ een schrijnend boek over open. Haar Koreaanse ouders emigreren in de jaren zeventig naar de Verenigde Staten, waar het hele gezin zich de blubber werkt in hun winkel. En als moeder dan veel te vroeg bevalt van alweer een dochtertje (Nicole) en de ziekenhuisrekening het budget te boven gaat, besluit vader dat het ‘het beste’ is om de baby meteen na de geboorte af te staan.

En zo komt Nicole als godsgeschenk terecht bij een kinderloos katholiek echtpaar, via een razendsnelle, ‘gesloten’ adoptie, waarbij toekomstig contact wordt uitgesloten. Lees verder →

Nieuw standaardwerk Bijbelgeschiedenis?

Geplaatst op door

Recensie van John Barton, De Bijbel. Het boek, de verhalen en hun geschiedenis. Uit het Engels vertaald door Ton Heuvelmans, Aad Janssen en Marianne Palm. De Bezig Bij, 768 blz.

Vier sterren

Kaft BartonDe schrijver

De Brit John Barton (1948) was tot 2014 hoogleraar theologie in Oxford en heeft in zijn academische carrière een fraaie rits boeken geschreven over de interpretatie van de Bijbel en de Bijbelse canon, waarbij hij vooral goed thuis bleek in de profeten en ethiek van het Oude Testament. Ook is hij sinds 1973 priester binnen de Anglicaanse kerk.

De thematiek

Soms moet ook een recensent even diep zuchten. Bijvoorbeeld als er een boek van dik 700 pagina’s voor je ligt, met een onderwerp waarover ondertussen toch al (bijna) alles gezegd moet zijn: de Bijbel. Weliswaar maar half zo dik als het gelijknamige Boek op je bureauplankje, maar zou daar echt zo veel nieuws over te melden zijn? Dat een van oudsher literaire en seculiere uitgeverij als de Bezige Bij er brood in ziet? Van een auteur die wil aantonen dat de Bijbel nog altijd een belangrijke bron is van religieus inzicht? Zelfs belooft te bewijzen dat christendom noch jodendom Bijbelse religies zijn? Nu, dan ben je als critica toch weer meteen klaarwakker. Verklaar u nader, meneer professor! Lees verder →

Schelmse katholieke subcultuur in de gereformeerde Republiek

Geplaatst op door

Recensie van Carolina Lenarduzzi, Katholiek in de Republiek. De belevingswereld van een religieuze minderheid 1570-1750. Vantilt, 475 blz.

Vijf sterren

Kaft LenarduzziDe schrijfster

Juriste Carolina Lenarduzzi (1960) begon haar loopbaan als advocaat en studeerde in 2011 in Leiden cum laude af als historica. Eind vorig jaar promoveerde ze op een proefschrift over de geschiedenis van de katholieke subcultuur in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). De nu bij Vantilt verschenen versie ‘Katholiek in de Republiek’ is een bewerking daarvan voor een breder lezerspubliek.

De thematiek

U zult vast wel al weten dat de staatkundige start van de Noordelijke Nederlanden begon met de afsplitsing van het katholieke Spanje en dat gelovigen die niet de gereformeerde leer aanhingen, vervolgens zo’n tweehonderd jaar lang konden fluiten naar een openbare functie en hun heil moesten zoeken in schuilkerken. Ook is er al een en ander bekend over hoe daar vanuit Rome op gereageerd is. Maar hoe pakte het verbod op mis en sacrament uit in het leven van alledag? Lees verder →

Het persoonlijke is religiewetenschap

Geplaatst op door

Recensie van Elaine Pagels, ‘Waarom religie blijft’. Ten Have, 255 blz.

Drie sterren

Kaft PagelsDe schrijver

Elaine Pagels (1943) is hoogleraar godsdienstwetenschappen aan de Amerikaanse Princeton-universiteit en gespecialiseerd in de sociale geschiedenis van het vroege christendom. Ze begon haar carrière in Harvard, als lid van het wetenschapsteam dat de in 1945 in Egypte gevonden Nag Hammadi-manuscripten vanuit het Koptisch vertaalde. Haar populairwetenschappelijke inleiding hierop uit 1979 was een bestseller; ook de Nederlandse versie ervan, ‘De gnostische evangeliën’, werd verschillende keren herdrukt. Ander in het Nederlands vertaald werk van Pagels gaat over het apocriefe evangelie van Judas en (haar favoriet) dat van Thomas. Mijn aandacht trok ze in 2012 met ‘Het vreemdste bijbelboek’, waarin ze uiteenzette hoe de Openbaring van Johannes in het Nieuwe Testament terecht was gekomen. Lees verder →

‘Ik denk in het Oudgrieks’

Geplaatst op door

Interview met Andrea Marcolongo, schrijfster van ‘De geniale taal. Waarom we allemaal van het Grieks moeten houden’ (2018) en ‘De heldenmaat. De mythe van de Argonauten en de moed om lief te hebben’ (2019)

Kaft Geniale taalZe is met haar tweeëndertig jaar verrassend jong voor een gevierd classica. Blauwogig en blond, net als de meeste Griekse godinnen en heldinnen bij Homerus – toch een beetje vreemd als je bedenkt dat de Grieken zelf meestal donker haar hebben. Met op haar enkel een hippe tatoeage van het labyrint van Knossos, waar volgens de mythologie ooit een bloeddorstig monster opgesloten zat, totdat Theseus dat dankzij een verliefde Ariadne wist te verslaan.

De Italiaanse Andrea Marcolongo werd op het gymnasium ook verliefd, maar dan op het Oudgrieks, de taal van Homerus en Plato. Ze schreef er in 2016 een boek over, hoewel al haar vrienden haar voor gek verklaarden. Want wie, buiten misschien twee gespecialiseerde lezers, zou zich nou interesseren voor zo’n ouwe dooie taal? Marcolongo liet zich niet afschrikken en ‘De geniale taal’ werd een bestseller. De teller staat wereldwijd inmiddels op zo’n 500.000 exemplaren met vertalingen in zevenentwintig verschillende talen. Lees verder →

De kracht van de persoonlijke ontmoeting

Geplaatst op door

Recensie van Herman Koetsveld en Enis Odaci, ‘Spiegelreis. Een moslim en een christen op reis door elkaars geloof’. KokBoekencentrum, 192 blz.

Vier sterren

De schrijvers

Herman Koetsveld (geboren in Naarden) is christen en op dit moment nog dominee bij de Protestante Waterstaatskerk in Hengelo; op 1 december wordt hij de nieuwe predikant van de Westerkerk in Amsterdam. Enis Odaci werd geboren Turkije en woont sinds zijn tweede in Nederland. Hij is moslim en zakelijk leider van het interculturele platform Nieuw Wij; ook is hij voorzitter van een denktank voor islamitisch humanisme. De twee mannen leerden elkaar kennen rond het ‘Manifest van Advent’, waartoe Koetsveld het initiatief had genomen, als christelijk weerwoord tegen Wilders’ film ‘Fitna’. In 2015 schreven ze samen ‘De zeven zuilen’, waarin ze zeven redelijk bekende Nederlanders als Lody van de Kamp, Nuweira Youskine, Mounir Samuel en Ad Verbrugge lieten vertellen over God, geest en tijdgeest. Lees verder →

‘Ik doe boek’

Geplaatst op door

Interview met Françoise Kist (1947), gewoon een mevrouw en schrijfster van ‘Ik doe krant’

Kaft Kist“Hoe toevallig: vorige week dat interview met Annelies Maars, over hoe zij zich ontfermde over een vreemdeling die in de tuin van haar buren wilde gaan slapen. Ook uit mijn boek, ‘Ik doe krant’, blijkt dat die zogenaamde ‘migranten en uitgeprocedeerden’ heel gewone mensen zijn. Gewone mensen in ongewone omstandigheden, die aan de ziekmakende onderkant van de maatschappij worstelen met de bureaucratie. Ik vind dat we onze verantwoordelijkheid moeten nemen, met genegenheid en actie. De tijd is er rijp voor.

Mijn verhaal begint in 2006. Ik had het beheer over een fonds om kansarme jonge mensen te helpen bij hun studie. Op een dag kwam er een ama, een alleenstaande minderjarige asielzoeker, bij me langs. Ik had nog nooit een ama gezien; Lees verder →