Haten om het geloof

Bespreking van Paul Hedges, Religious Hatred. Prejudice, Islamophobia, and Antisemitism in Global Context. Bloomsbury, 297 blz.


Geen geloof dat de vrede niet zegt te dienen. Toch wordt er heel wat afgehaat als het om religie gaat: wie niet de juiste, dominante leer aanhangt, loopt het risico te worden bespot, geminacht, achtergesteld, buitengesloten of verjaagd. Prooi te worden van ‘heropvoeding’, pogroms en genocide – zelfs na de Holocaust lijkt de mensheid nog niet veel wijzer te zijn geworden.

De Britse religiewetenschapper Paul Hedges analyseert in ‘Religious Hatred’ hoe en waardoor het soms zo gruwelijk uit de hand loopt, zoals toen met Auschwitz. En hoe staat de wereld er nu bij? Neemt de religieuze haat weer toe? Zijn de moslims de nieuwe Joden? Vijf vragen. Lees verder

De niet zo korte geschiedenis van het antisemitisme

Recensie van Peter Schäfer, ‘Een korte geschiedenis van het antisemitisme.’ Uit het Duits vertaald door Carolijn Visschers. Prometheus, 336 blz.

4 sterren


De schrijver

Peter Schäfer (1943) is emeritus hoogleraar judaïca aan de Freie Universität in Berlijn en de universiteit in Princeton; de Universiteit Utrecht verleende hem in 1993 een eredoctoraat. In 2014 werd hij directeur van het Joodse Museum in Berlijn; vijf jaar later trad hij terug vanwege zijn kritiek op de verklaring van het Duitse parlement dat de internationale BDS (Boycott, Divestment and Sanctions) tegen Israël antisemitisch zou zijn. Lees verder

Sikhs: Gods licht in de ander zien

Sikhs in Nederland – een reportage


Je waant je maar zo in India als je op een zonnige zondag in Den Haag voor een sneeuwwit gebouw met sierlijke uivormige koepels staat. Is het een hindoeïstische tempel? Een moskee? Nee, het is een ‘gurdwara’, een sikhtempel en de Haagse gelovigen die dit gebedshuis helemaal uit eigen zak hebben laten bouwen, zijn er maar wat trots op. Binnen is het een levendige boel: er stuiven kinderen trap op en af en op de grond van een grote zaal zitten zeker honderd mensen gezellig te eten, terwijl anderen af en aan lopen om iedereen te voorzien van pittige groenteloempia’s, servetten en gekruide thee met melk.

Door het geroezemoes en de kinderstemmen heen klinken geluidsflarden van gezangzegde verzen in wat oud-Punjabi blijkt te zijn en de kleurige kleding van de vrouwen en meisjes is een feest voor het oog, net als de kunstig gevouwen tulbanden van veel mannen, vaak met eerbiedwaardig lange, grijze baarden. Maar er zijn ook opvallend veel jongeren met een simpel oranje piratendoekje om hun hoofd. Lees verder

Waar zijn de tanden van Mohammed gebleven?

Recensie van Robbert van Lanschot, De tand van de Profeet. Verhalen uit het islamitische labyrint. Balans, 372 blz.

Drie sterren


De schrijver

Robbert van Lanschot (1949) was diplomaat in onder meer Eritrea, Bosnië en Irak; tegenwoordig is hij schrijver en journalist, gespecialiseerd in het Midden-Oosten. In 2010 verkende hij in ‘Café Mogadishu’ het islamitische leven in Nederland, inclusief de verontrustende kanten daaraan. Ook was hij medeproducent van de documentaire ‘Afrikaanse bruid’ (2019), over een gepensioneerde Belgische sekstoerist in Kenia. Lees verder

Martelaren: sterven voor je geloof

Recensie van Henk Bakker en Bert Jan Lietaert Peerbolte (red.), Dan liever dood! Over martelaren en hun religieuze drijfveren. AUP, 286 blz.

Drie sterren


De schrijvers

Henk Bakker en Bert Jan Lietaert Peerbolte zijn beide hoogleraar aan de faculteit Religie & Theologie van de Vrije Universiteit, waar in 2017 de onderzoeksgroep ‘Religious Martyrdom in Dialogue’ van start ging; ook vier andere auteurs van deze bundel zijn daar aangesteld. De overige bijdragen komen van vakbroeders van de universiteiten van Leiden, Utrecht, Amsterdam en Stellenbosch. Lees verder

Arabisch leren om de islam te bestrijden

Jan Papy en Joris Tulkens, In de ban van Mohammed. Nicolas Cleynaerts’ bieven uit de Arabische wereld. Sterck & De Vreese, 400 blz.

Twee sterren


De schrijvers

De Vlaamse theoloog en humanist Nicolas Cleynaerts (1493-1542) was tot de negentiende eeuw befaamd om de leerboeken waarmee hij vele generaties theologen snel Grieks, Latijn en Hebreeuws bijbracht. Ook zijn brieven over zijn verblijf in Spanje, Portugal en Marokko zijn na zijn dood nog verschillende keren uitgegeven. De huidige, wetenschappelijke vertaling van nu alle 61 bewaard gebleven brieven is van Jan Papy, hoogleraar Latijn in Leuven, en mede-classicus Joris Tulkens. Van Tulkens verscheen in 1993 een historische roman over Cleynaerts’ leven verscheen, ook al onder de titel ‘In de ban van Mohammed’. Lees verder

Jezus in de Koran: wel een profeet maar zeker geen god

Recensie van Eduard Verhoef, Jezus in christendom en islam. Skandalon, 124 blz.

Vier sterren


De schrijver

Eduard Verhoef (1943) studeerde theologie en semitische talen en promoveerde indertijd op de oudtestamentische citaten in Paulus’ brief aan de Galaten. Na een loopbaan als gereformeerd predikant ging hij Arabisch studeren. Dat liep in 2015 uit op een goed ontvangen vertaling van de Koran en een uitleg daarbij. Lees verder

Waarom Baudet met het christendom flirt

Recensie van SANDER RIETVELD, ‘NIEUWE KRUISVAARDERS. DE HEILIGE ALLIANTIE TUSSEN ORTHODOXE CHRISTENEN EN RADICAAL-RECHTSE POPULISTEN’. Prometheus, 368 blz.

Vijf sterren


De schrijver

Politicoloog Sander Rietveld (1974) groeide op in een plichtvaardig orthodox-christelijk gezin: hij herinnert zich nog levendig hoe ze met z’n allen in de jaren ’80 op smokkelvakantie gingen, met in de dubbele bodem van de Kip-caravan een lading bijbels voor vervolgde geloofsgenoten achter het IJzeren Gordijn. Inmiddels is hij vrijzinniger geworden in zijn geloof en werkt hij als onderzoeksjournalist bij het BNNVARA-televisieprogramma Zembla, waar hij documentaires maakte  over de schimmige geldstromen rond Trump en Baudets mogelijke banden met het Kremlin. Lees verder

De plichten en rechten van christenen onder Mohammed

Recensie van Anne Dijk, De verdragen van Mohammed met de christenen. Berne Media, 128 blz.

Drie sterren


De schrijver

Domineesdochter Anne Dijk (1986) is religiewetenschapper, islamitisch theoloog en is sinds 2006 belijdend moslim. Zes jaar geleden richtte ze het Fahm Instituut op, dat een holistische benadering van de kennis van de islam voorstaat en een veilige ruimte voor inspiratie en bezinning wil bieden. Dijks belangstelling gaat vooral uit naar de thema’s gender, autoriteit en rechtvaardigheid in de islam. Persoonlijk detail: ze heeft haar zoontje Isa genoemd, de naam waaronder Jezus in de Koran voorkomt.

De thematiek

Moslims en christenen: gaan die wel samen? De geschiedenis lijkt het te ontkennen, gezien de kruistochten, de Turkse pogingen om Wenen te veroveren en alle aanslagen van de afgelopen decennia. En als we sommige politici en de IS moeten geloven, staat de wereld nog een hoop ellende te wachten; de islam en de westerse, van oorsprong christelijke cultuur denken immers fundamenteel anders over cruciale zaken als vrijheid, gelijkheid en geweld, zo is het idee. Lees verder

Two religions on one pillow in India

⇒ NEDERLANDS

Reportage of an interfaith wedding in India (she a Hindu, he a Sikh)

Mumbai (India) – 25 January 2018


He looks tremendous, with his turban, beard and twinkling black eyes. And then that sword he carries. The association with a Danish cartoon is easily made. Yet there isn’t a spark of evil on his mind, certainly not today, on his wedding day – hence of course his twinkling gaze. Jaidev Singh Anand (28) is about to marry Anuradha Suvarna (28). He is a Sikh and she is a Hindu. And although this is India: this isn’t (no way!) an arranged marriage – they know each other from the school benches and have been a couple for years. And today they ratify their love in a ‘joyous ceremony’ in a Sikh temple in Mumbai. Lees verder