Bekeren begint met aandachtig luisteren

Recensie van Benno van den Toren & Kang-San Tan, Open en onbevangen. Een model voor interreligieuze geloofsverantwoording. Uit het Engels vertaald door Margriet Visser-Slofstra. KokBoekencentrum, 341 blz.

Drie sterren


De schrijvers

Theoloog Benno van den Toren (1966) groeide op in een hecht Nederlands christelijk gezin, doceerde jarenlang in Franstalig Afrika en is sinds 2022 hoogleraar interculturele theologie aan de Protestantse Theologische Universiteit in Groningen, met als bijzondere leeropdracht missionaire roeping. De Maleis-Chinese Kang-San Tan (1962) werd boeddhistisch-confuciaans opgevoed, bekeerde zich in 1978 tot het christendom en woonde en werkte in Noord-Amerika en Groot-Brittannië. Sinds 2017 is hij directeur van de BMS World Mission, de Baptist Mission Society. Lees verder

Opfriscursus Martin Luther King

Recensie van Peter Sierksma, lessen van King. Pluim, 159 blz.

Drie sterren


De schrijver

Peter Sierksma (1958) studeerde Amerikaanse geschiedenis en schrijft sinds de jaren ’90 als journalist voor ook Trouw, onder meer over muziek. In 2021 verscheen zijn boek ‘Mijnheer, dat weiger ik’, over het leven van zijn grootvader, die het als hoofdagent in Kampen in 1942 vertikte mee te werken aan de deportatie van zijn Joodse stadgenoten en vervolgens zelf in Dachau terechtkwam.

De thematiek

Eergisteren, 28 augustus, was het precies zestig jaar geleden dat Martin Luther King in Washington voor het oog en oor van de hele wereld over zijn droom sprak. Lees verder

De vloek van Cham als smoes voor zwarte slavernij

Recensie van Bente de Leede en Martijn Stoutjesdijk (red.), Kerk, kolonialisme en slavernij. Verhalen van een vervlochten geschiedenis. KokBoekencentrum, 168 blz.

Vier sterren


De schrijvers

Aan dit 31ste jaarboek voor de geschiedenis van het Nederlands Protestantisme hebben tien universitaire onderzoekers meegewerkt, onder wie de hoogleraren Rose Mary Allen (University of Curaçao) en Geertje Mak (Universiteit van Amsterdam). Redacteur Bente de Leede werkt aan een proefschrift over de verhouding tussen de Sri Lankanen met de Nederduitse Gereformeerde Kerk in de koloniale tijd; mederedacteur Martijn Stoutjesdijk is specialist in de theologische argumenten waarmee de (zwarte) slavernij indertijd verdedigd of juist bekritiseerd werd. Het voorwoord is van Bianca Groen Galant, voorzitter van de PKN-werkgroep heilzame verwerking slavernijverleden voor ‘wit’ en ‘zwart’. Lees verder

Haten om het geloof

Bespreking van Paul Hedges, Religious Hatred. Prejudice, Islamophobia, and Antisemitism in Global Context. Bloomsbury, 297 blz.


Geen geloof dat de vrede niet zegt te dienen. Toch wordt er heel wat afgehaat als het om religie gaat: wie niet de juiste, dominante leer aanhangt, loopt het risico te worden bespot, geminacht, achtergesteld, buitengesloten of verjaagd. Prooi te worden van ‘heropvoeding’, pogroms en genocide – zelfs na de Holocaust lijkt de mensheid nog niet veel wijzer te zijn geworden.

De Britse religiewetenschapper Paul Hedges analyseert in ‘Religious Hatred’ hoe en waardoor het soms zo gruwelijk uit de hand loopt, zoals toen met Auschwitz. En hoe staat de wereld er nu bij? Neemt de religieuze haat weer toe? Zijn de moslims de nieuwe Joden? Vijf vragen. Lees verder

Suze Zijlstra’s Indische voormoeders

Je ziet het niet meteen aan haar af en bij haar achternaam denk je eerder aan Friesland, maar Suze Zijlstra’s voorgeslacht komt toch heus voor de helft uit wat nu Indonesië heet. Ze groeide op met de verhalen van een oma die in 1955 naar Nederland kwam omdat zij en haar gezin met hun Europese, koloniale voorvaders in hun geboorteland geen toekomst meer zagen. Oma overleed in 2009, maar gelukkig had kleindochter Suze als studente toen haar verhalen al vastgelegd op cassettebandjes. En dat kwam goed van pas toen Zijlstra jaren later als gepromoveerd historica op zoek ging naar haar ‘voormoeders’, de in Azië geboren vrouwen die kinderen kregen van Europese VOC-mannen.

Wie waren die moeders? Waar kwamen ze vandaan? Hoe zag hun leven eruit als huisslavin, concubine (‘njai’) of wettig echtgenote? Hoe fragiel waren hun rechten? Hoe beleefden zij het kolonialisme? Waren ze er het slachtoffer van of ligt dat toch complexer? Lees verder

Idyllische plaatjes van de plantages

Recensie van Ernst van den Boogaart, Het land van de suikermolen. Johan Maurits’ Brazilië. WBOOKS, 132 blz.


Als het tussen 1624 en 1654 in Recife even iets anders was gelopen, dan was Oranje misschien wel meervoudig wereldkampioen geweest, dankzij een keur aan voetballers met Braziliaanse wortels. Maar zoals mijn opa zei: ‘As is verbrande turf.’ En dat is maar goed ook, want deze drie decennia uit het Hollandse koloniale verleden zijn al beschamend genoeg. Hoewel men dat indertijd heel anders zag, mede door het wel erg vreedzame beeld dat het vaderland van het leven in Nederlands-Brazilië voorgeschoteld kreeg. Lees verder

Afrikaanse letterkunde: waar ligt dat?

Recensie van Mineke Schipper, Daniela Merolla en Inge Brinkman, ‘Afrikaanse letterkunde. Tradities, genres, auteurs en ontwikkelingen.’ AUP, 411 blz.


Kaft SchipperSoms doet een mens iets spijtigs. Je begint vlijtig te ontspullen en neemt zelfs je boekenkast te grazen, waarbij je afscheid neemt van een aantal geëngageerde romans uit Afrika, uit de tijd de Novib nog geen Oxfam heette en samen met het Wereldvenster de Derde Spreker-serie uitgaf. En vervolgens verschijnt de derde, flink herziene druk van Mineke Schippers handboek ‘Afrikaanse letterkunde’ en besef je dat je Chinua Achebe, Buchi Emecheta en Ben Okri iets te voortvarend naar de kringloop hebt gebracht. Lees verder