Een kroniek van vrouwendingen

Anabelle Hirsch, De geschiedenis van de vrouw in 100 voorwerpen. Uit het Duits vertaald door Ymke van der Staay. Podium, 416 blz.


Het zijn werkelijk gouden tijden voor de vrouwengeschiedenis. Eeuwenlang zagen de heren historici de dames nauwelijks staan, maar sinds de jaren ’70 is er een enorme inhaalslag gaande dankzij al die leergierige meiden die toen zijn gaan studeren en schrijver werden. Niet dat dat oude vertrouwde mannenverhaal niet meer interessant is, maar wat een rijkdom aan kennis en inzicht wordt er gedolven nu we ook eens naar die andere helft van de mensheid zijn gaan kijken. Want waren de vrouwen al die tijd echt alleen maar geschikt geweest voor het aanrecht en de slaap- en kinderkamer? Nee toch zeker! Lees verder

Kathedralenbouwers

Recensie van Georges Duby, De kathedralenbouwers. Kunst en samenleving 980 – 1420. Uit het Frans vertaald door Ger Groot. Noordbroek, 448 blz.

Vier sterren


De schrijver

Georges Duby (1919-1996) was een vooraanstaand Frans historicus en intellectueel, onder meer als zesentwintigste voorzitter van de Académie Française. Hij was ruim twintig jaar hoogleraar aan het prestigieuze Collège de France, met als specialisme de sociale geschiedenis van de middeleeuwen. Daarbij had hij veel oog voor de rol van de boeren daarin. Ook in Nederland werd hij gewaardeerd, blijkens een eredoctoraat aan de Universiteit van Amsterdam en een lintje als officier in de Orde van Oranje-Nassau. Lees verder

Krengen zat in de natuur

Recensie van Lucy Cooke, Bitch. Een revolutionair handboek over sekse, evolutie en het vrouwtjesdier. Oorspronkelijke titel: Bitch: A Revolutionary Guide to Sex, Evolution & the Female Animal (2022). Uit het Engels vertaald door Inge Pieters. De Geus, 447 blz.


De listen en wonderen der vrouwelijke natuur zijn waarlijk grenzeloos. Aristoteles schreef het al en ook Darwin zag het alom bevestigd: mannetjes zijn actief en vrouwtjes passief. Mannetjesdieren vechten om de macht om vervolgens hun zaad in zoveel mogelijk wijfjes te spuiten en zijn dominant, want groter, sterker en avontuurlijker.

Vrouwtjes zijn dankzij hun moederlijke instincten daarentegen zorgzaam, onzelfzuchtig en meegaand. En seks is voor hen eerder plicht dan drang. Geen wonder dus dat het nog steeds niks wordt met dat feministische gedroom en gedram over gelijkheid en minstens vijftig procent vrouwen aan de top: dat gaan immers tegen de natuur en de rauwe realiteit van de evolutie in, legt u zich daar eindelijk maar eens bij neer. Lees verder

Het kruis kent vele vormen

Recensie van Alfred C. Bronswijk, Het kruis. Biografie van een symbool. Kunst, traditie, geschiedenis. KokBoekencentrum, 255 blz.

4 sterren


De schrijver

Alfred Bronswijk (1942) studeerde theologie aan de Vrije Universiteit en begon zijn loopbaan indertijd als sociaal werker. Ook was hij radiopastor, predikant in Zwolle en (na zijn pensioen) pastor onder Nederlandse overwinteraars in Spanje, Portugal en Turkije. Tussendoor schreef hij een dertigtal boeken, over onder andere godsdienstonderwijs, alledaagse gebeden voor bijvoorbeeld vaders en moeders en de schoonheid van iconen. Drie jaar geleden (hij was nog net geen 80) promoveerde hij in Nijmegen op een lijvig proefschrift over godsbeelden in de protestantse kerk. Lees verder

Je irriteren aan taalfouten is moeilijker als je denkt

Recensie van Marten van der Meulen, Het geheime leven van taalfouten. (Hoe ze ontstaan en waarom ze standhouden). Sterck & De Vreese, 350 blz.


We kunnen ons er flink aan irriteren, neem me niet kwalijk, ik bedoel natuurlijk: ergeren. Aan taalfouten. Groter als, een boek wat, hun hebben, het meisje die. De taal verloedert erop los en aan de meeste taalgeleerden hebt (heeft?) u in dit opzicht helendal niks (herstel: niets). Die claimen (sorry: beweren) namelijk dat levende talen nu eenmaal veranderen en dat de taalwetenschap ertoe dient (om?) die veranderingen te beschrijven en te verklaren, maar niet om ze te beoordelen. Het fluitje van de taalpolitie laten ze liever over aan onderwijzers en redacteuren. En wie even niet meer weet hoe het zat met wat en wat, raadplege een taaladviesboek of de website van Onze Taal of de Taalunie. Lees verder

Verliefd op de chaos van Mogadishu

Recensie van Ayaan Abukar, Hotel Mogadishu. Een veelzijdig portret van de Somalische hoofdstad. Van Oorschot, 213 blz.


Mogadishu, de hoofdstad van Somalië, dat klinkt niet naar een gedroomde reisbestemming. Want wat wil je, met zo’n rampzalige geschiedenis. Een staatsgreep, dertig jaar dictatuur, rebellie, rivaliserende clans, burgeroorlog, militaire interventie vanuit buurland Ethiopië, terreur, separatisme, hongersnood, miljoenen vluchtelingen: het land bleef weinig ellende bespaard, ook niet nadat het zich in 1960 had ontworsteld aan het Italiaanse en Britse kolonialisme. Lees verder

Spiritueel Keltisch doolhof

Recensie van John O’Donohue, Anam Cara. Mystiek uit de Keltische wereld. Uit het Engels vertaald door Bert van Rijswijk en Abhinabha Tangerman. Ten Have, 254 blz.

Twee sterren


De schrijver

De Ier John O’Donohue (1956-2008) was dichter, katholiek priester, filosoof en milieuactivist. Hij promoveerde in 1990 in Tübingen op Hegel en dook daarna in het werk van de laatmiddeleeuwse mysticus Meister Eckhart. In 2000 verliet hij het priesterschap en begon hij overal in de wereld lezingen te geven over het belang van creativiteit op de werkplek; ook adviseerde hij leidinggevenden hoe ze ziel en schoonheid in hun leiderschap konden integreren. Lees verder

Middeleeuwse medemensen

Recensie van Jonas Roelens en Nathan van Kleij (red.), ‘Middeleeuwse medemensen. De clichés over de donkere eeuwen voorbij’. Ertsberg, 338 blz.


Het moet weer eens gezegd: zo donker en onverlicht waren de middeleeuwen niet. Men wist toen bijvoorbeeld al lang dat de aarde niet plat was en de heksenvervolging kwam pas daarna op gang, tijdens de renaissance. Toch staat ‘middeleeuws’ nog vaak gelijk aan achterlijk, barbaars en wreed, hoe indrukwekkend de kathedralen en kastelen uit die tijd nog mogen zijn. Of waren de pre-industriële middeleeuwen juist veel mooier en romantischer dan nu, omdat de ridders nog koen en de mensen zorgzamer, want allemaal vroom katholiek waren? Lees verder

Esoterische duiding van Christuservaringen

Recensie van Hans Stolp, ‘Hedendaagse Christuservaringen’. Ankh-Hermes, 192 blz.

Twee sterren


De schrijver

Hans Stolp (1942) studeerde theologie aan de Vrije Universiteit en werkte onder meer als pastor in het Academisch Ziekenhuis Groningen en bij omroep IKON. Daarnaast verdiepte hij zich in het esoterische christendom, waaraan hij zich sinds 1994 volledig wijdt. Stolp schreef zo’n zestig spirituele boeken over bijvoorbeeld engelen, reïncarnatie, karma en bijna-dood-ervaringen. Een eerdere versie van zijn nieuwe boek, ‘Hedendaagse Christuservaringen’, verscheen in 2002 als ‘De verschijningen van Christus in onze tijd’. Lees verder

Wat als je altijd pijn hebt?

Recensie van Sanne Bloemink, ‘Pijn. Een expeditie naar onbestemd gebied’. Pluim, 284 blz.


Onderzoeksjournaliste en schrijfster Sanne Bloemink is 36 en bruist na de geboorte van haar derde kind net weer van de toekomstplannen (Betonnen buikspieren! Een nieuw boek!), als er tijdens een pittige kickboksles een bliksemschicht door haar lichaam schiet en ze tegen de vlakte gaat. Helaas is het geen simpele sportblessure die met een ijszak, een ibuprofennetje en een paar dagen op de bank verholpen is: weken later voelt elke beweging nog als een tandartsboor en slaakt ze nog steeds oerkreten als aaa, ooo en au-au-au, als ze van bed naar toilet strompelt. Het blijkt een fikse hernia en het begin van een odyssee van inmiddels dertien jaar door de onderwereld van de chronische pijn. In ‘Pijn’ doet ze verslag van wat dat voor haar betekende. Lees verder